Dawny kościół pw. św. Katarzyny i klasztor dominikanek
(fot. Tomasz Walków)
Idąc ul. św. Katarzyny od strony pl. Dominikańskiego w kierunku Ostrowa Tumskiego, mijamy po prawej stronie trzy budynki sakralne. Dwa z nich utrzymały swoją pierwotną funkcję (i o nich poniżej), ale jeden z nich przestał być świątynią. Mowa o ceglanym gmachu tuż przed skrzyżowaniem z ul. Purkyniego. Jest to dawny kościół klasztorny pw. św. Katarzyny (stąd pochodzi nazwa ulicy). Miały tu swoją siedzibę dominikanki i był to jeden z największych kompleksów klasztornych Wrocławia. Ufundował go w 1294 r. książę Henryk V Gruby. Budowę rozpoczęto prawdopodobnie w 1302 r., a zakończono ją po 12 latach. Po 1810 r. klasztor został poddany sekularyzacji. W piwnicach i na dolnej kondygnacji kompleksu zorganizowano skład wina, górną oddano luteranom. Podczas oblężenia Festung Breslau budynek został całkowicie zniszczony. Odbudowę rozpoczęto dopiero w latach 70. Budynek jednak nie pełni już funkcji sakralnych. Są tam lokale gastronomiczne, biura i kluby muzyczne.
Dawny kościół bernardyński
(fot. Tomasz Walków)
Innym kościołem, w którym już nabożeństwa się nie odbywają, jest budynek obecnego Muzeum Architektury. O jego historii także przypomina nazwa ulicy, przy której była świątynia się znajduje – Bernardyńska.Cały kompleks klasztorny wraz z kościołem należał do bernardynów do 1544 r., kiedy to przeszedł w posiadanie ewangelików. Po wojnie nie wrócił już do swoich sakralnych funkcji, a w pomieszczeniach mieści się Muzeum Architektury i biura Miejskiego Konserwatora Zabytków.
Kościółek pw. św. Józefa – obecnie kaplica boczna kościoła pw. św. Wojciecha
(fot. Tomasz Walków)
Pełniący funkcję północnej kaplicy kościoła pw. św. Wojciecha, na pl. Dominikańskim, służył niegdyś jako osoby kościół pw. św. Józefa. Tutaj na co dzień wierni mogą skorzystać ze spowiedzi i adoracji Najświętszego Sakramentu, odprawiane są także msze św.
Kościół pw. św. Klary – obecnie Mauzoleum Piastów Śląskich
(fot. Janusz Krzeszowski)
Przy pl. Nankiera jest kilka świątyń. W murach klasztoru sióstr urszulanek są dwa kościoły, z czego tylko jeden pełni funkcje liturgiczne. Południowa świątynia pw. św. Jadwigi była kiedyś boczną kaplicą kościoła św. Klary. W czasie wojny główna nawa kościoła została zrujnowana, podjęto decyzję, aby przekształcić go w mauzoleum, a funkcje liturgiczne przejęła kaplica. Świątynia, gdzie obecnie jest Mauzoleum Piastów Śląskich, została ufundowana dla klarysek w 1270 r. (stąd pochodzi wezwanie świątyni). Już w XIV wieku swoje miejsce doczesnego spoczynku znaleźli tu Piastowie Wrocławscy, ich żony oraz córki. Obecnie w tym miejscu znajdują się płyty nagrobne: Henryka III Białego, Henryka V Grubego i Henryka VI Dobrego, ostatniego z wrocławskich książąt, a także kilkunastu książęcych córek, które w większości były opatkami klasztoru. Niestety nie wszystkie płyty się zachowały, część uległa zniszczeniu podczas wojny a jeszcze inne zostały wykorzystane jako materiał budulcowy. W centralnym miejscu mauzoleum umieszczony został nagrobek Henryka VI. Nie ma w nim szczątków księcia zwanego Dobrym. Ciekawostką jest fakt, że wizerunek Henryka jest pokazany z otwartymi oczami, w pełnym rynsztunku. Nad portalem łączącym obie świątynie jest umieszczona urna z sercem ostatniej Piastówny – księżnej Karoliny. Za życia była protestantką, ale ze względu na swojego męża przeszła na katolicyzm i po śmierci (w Wigilię Bożego Narodzenia 1707 r.) jej serce złożono w srebrnej urnie. Natomiast ciało spoczęło w klasztorze cysterek w Trzebnicy.
Dawny kościół pw. św. Anny na Piasku
(fot. Tomasz Walków)
Przy ul. św. Jadwigi na Wyspie Piaskowej stoi niepozory budynek, który jeszcze do 1810 r. był miejscem sprawowania nabożeństw. Dawny kościół pw. św. Anny na Piasku pełnił funkcje świątyni pomocniczej NMP na Piasku i kościoła cmentarnego. Został wybudowany w XIV wieku, a płyta jego fundatora Jana III z Pragi – opata Zgromadzenia Kanoników Regularnych św. Augustyna na Piasku, nadal znajduje się z południowej strony budynku. Budynek po 1810 r. przeznaczono na szpital, a obecnie znajduje się tam przedszkole.
Kościółek pw. św. Jana Nepomucena w parku Szczytnickim
(fot. wikipedia)
Niewielki kościółek usytuowany jest w pobliżu ul. Mikołaja Kopernika i parkowej alei Dąbskiej. Spacerując po parku Szczytnickim, kościółka można nie zauważyć. Ukryty jest wśród drzew. Warto jednak przyjrzeć mu się z bliska i wejść do środka. Choć teraz może to być mocno utrudnione z powodu trwającego remontu tego obiektu.Drewniana konstrukcja pochodzi z XVI wieku i pochodzi z Górnego Śląska. Do Wrocławia trafił dopiero w 1913 r. W latach 1957-1966 kościółek należał do parafii Matki Boskiej Pocieszenia z ul. Wittiga i odprawiane były tam msze święte.Głośno o kościółku zrobiło się pod koniec lat 50. Przez dwa lata był… złodziejską dziuplą. W 1957 r. ukryto w nim skradzione z Muzeum Narodowego we Wrocławiu obrazy, m.in. Matejki, Kossaka i Gierymskiego. Świątynia od 1971 r. jest pod społeczną opieką PTTK Wrocław-Fabryczna.
