Stwórcze ręce – wystawa w Muzeum Narodowym [ZDJĘCIA]

Wrocławscy mistrzowie z lat 1900-1945

– To była jedna z najpiękniejszych przygód muzealnych – tak Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego podsumował roczną pracę nad wystawą „Stwórcze ręce. Sztuka metalu doby modernizmu we Wrocławiu”. – Trafiliśmy na terra incognita (białą plamę), bo dotąd nie rejestrowano, czy szerzej nie opisywano tych wybitnych artystów – nie kryje radości Piotr Oszczanowski. Mowa o rzemieślnikach, którzy pracując we Wrocławiu w pierwszej połowie XX wieku (od 1900 do 1945 roku) stworzyli dla miejscowych i położonych w regionie świątyń niezapomniane dzieła sztuki sakralnej, ale także wyjątkowe przedmioty użytkowe (m.in. kratę wejściową do Piwnicy Świdnickiej, czy kraty okienne do jednego z wrocławskich domów). Warto przyjrzeć się dokładniej przedmiotom, bo odnajdziemy w nich style tak uwielbiane przez publiczność wystaw na całym świecie, czyli m.in. secesyjny, czy art déco.

Krata wejściowa w Piwnicy Świdnickiej w ratuszu projektu Jaroslava Vonki/fot. Tomasz Walków

Dzieła sztuki zebrane z całego Dolnego Śląska

Praca nad wystawą trwała dość długo głównie dlatego, że większość eksponatów pozyskano nie z muzealnych zasobów, ale wypożyczono z instytucji, parafii i zbiorów prywatnych. Tytuł „Stwórcze ręce” został zaczerpnięty z broszury wrocławskiej firmy złotniczej Ericha Adolfa wydanej w 1937 roku. – Dzięki tej książeczce uświadomiliśmy sobie istnienie obszaru bardzo mało znanego, a wyjątkowo ciekawego – opowiada kurator wystawy Jacek Witecki. Po roku pracy w terenie (bo gromadzenie dzieł sztuki wymagało podróży po całym Dolnym Śląsku) muzealnicy wiedzieli już, że trafili na prawdziwą żyłę złota. – Nikt z nas nie zdawał sobie sprawy ze skali zjawiska i jego klasy artystycznej – przyznaje Jacek Witecki.

A to właśnie za sprawą wyjątkowych artystów we Wrocławiu I połowy XX wieku nastąpił prawdziwy renesans rzemiosła artystycznego (wcześniej złotnictwo rozwijało się na tych terenach wspaniale w XVII i XVIII wieku).

Wystawa ma nowoczesną, wyjątkowo atrakcyjną oprawę/fot. Tomasz Walków

Kielichy mszalne i kraty bramne

Największą część ekspozycji zajmuje złotnictwo sakralne. W gablotach (doskonale podświetlonych) podziwiać będziemy kielichy mszalne, monstrancje, cyboria (naczynie liturgiczne na najświętszy sakrament), czy świeczniki. Uwagę zwraca nie tylko kunszt, z jakim zostały wykonane, ale też styl. Autorami są zwykle wspomniany już Erich Adolf, jego rywal Albert Greiner, Tillman Schmitz, czy Gebhard Utinger, a także Jaroslav Vonka. Miłośników historii Wrocławia zainteresują obiekty, które istniały w przestrzeni miejskiej, a są prawdziwymi dziełami sztuki. To krata bramna jednej z wrocławskich kamienic, krata wejściowa w Piwnicy Świdnickiej i para krat okiennych – wszystkie autorstwa czeskiego mistrza Jaroslava Vonki, o którym Piotr Oszczanowski mówi, że stworzył własny metajęzyk pełen symboli. Nie ukończył żadnych szkół (uczęszczał jedynie na zajęcia wieczorowe w Szkole Przemysłu Artystycznego w Berlinie), a okazał się prawdziwym rzemieślnikiem. – Nadany mu potem we Wrocławiu tytuł profesora był wyrazem najwyższego szacunku dla jego pracy – podkreśla Piotr Oszczanowski.  

Detal z kraty wejściowej w Piwnicy Świdnickiej/fot. Tomasz Walków

Wystawie „Stwórcze ręce” towarzyszy wspaniały katalog (pod redakcją naukową Jacka Witeckiego), a dla publiczności przygotowano specjalne wykłady (dla dorosłych – „Władcy metalu”, a dla dzieci – „Stwórcze rączki”). Grafik wykładów i spotkań znajdziecie na specjalnej stronie wystawy. W sklepiku Muzeum Narodowego będzie także można kupić gadżety z wystawy (z postacią z plakatu – ogrodnikiem z jednej z prac Jaroslava Vonki - w roli głównej). Wystawa jest czynna do 15 czerwca (od środy do niedzieli w godz. 10.00-16.00). Bilety kosztują:

• normalny – 15 zł
• ulgowy – 10 zł
• dla grup szkolnych – 5 zł
• rodzinny – 10 zł (rodzic), 5 zł (dziecko)
• dzieci do lat 7 – bezpłatnie
• bilet specjalny – 1 zł