Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Od początku działania budżetu obywatelskiego we Wrocławiu (czyli od 2013 roku) do października 2024 roku do wykonania skierowanych zostało 485 projektów. Ich łączna wartość to ponad 290 mln zł. 413 z nich jest już zrobionych. A co z pozostałymi 72? Są wśród nich takie, które czekają na szczęśliwy finał latami. To niestety skomplikowane historie. Poznajmy kilka z nich.
Jezioro, staw czy urządzenie wodne?
Wydawać by się mogło, że odpowiedź na to pytanie nie ma wielkiego znaczenia. Ale dla prawników oraz dla projektu z Pawłowic, znaczenie ma kolosalne. „Rewitalizacja jeziora na osiedlu Pawłowice” (projekt nr 320 z 2019 roku) to jeden z takich trudnych projektów.
Dawna poniemiecka glinianka, zalana została kiedyś wodą. Nikt nie uregulował jednak do końca jej stanu prawnego. W ramach projektu dno zbiornika miało zostać oczyszczone z mułu i gliny, a by jeziorko nie wysychało, specjalną rurą doprowadzana miała być deszczówka.
By położyć taką rurę, potrzebne jest pozwolenie wodno-prawne z Wód Polskich. Jego wydanie zostało wstrzymane, bo… niejasny jest status zbiornika. W sądzie trwa spór o to, czy jest to jezioro, staw, czy urządzenia wodne. Bez tego ustalenia nie może zostać wydane pozwolenie wodno-prawne.
Jak dowiedzieliśmy się w Zarządzie Zieleni Miejskiej, niezależnie od rozstrzygnięcia, zasilanie zbiornika deszczówką będzie mogło zostać wykonane. Procedura wydania pozwolenia wodno-prawnego jest jednak na ten moment wstrzymana. I trzeba czekać. Na razie poprawiane są warunki fizyko-chemiczne zbiornika, m.in. poprzez podawanie kolejnej dawki specjalnej glinki.
Kolej nie sprzedała miastu działki
Park Henrykowski (WBO 2019, 2020 i 2021) miał powstać między Hubami, Tarnogajem i Przedmieściem Oławskim. Miasto tylko dzierżawi od PKP działkę, ale nie ma gwarancji, że po zainwestowaniu środków publicznych, teren nie zostanie zamknięty dla mieszkańców lub nawet sprzedany. W lutym 2023 roku gmina zaproponowała PKP kupno terenu pod park. Kolejarze zwlekają jednak z decyzją.
– Chcemy mieć pewność, że po zakończeniu inwestycji, mieszkańcy będą mogli swobodnie korzystać z tego terenu – zaznacza Magdalena Wdowiak-Urbańczyk, dyrektor Departamentu Spraw Społecznych w Urzędzie Miejskim Wrocławia.
Prace nad urządzeniem parku jeszcze się nie rozpoczęły. Choć rozmowy z koleją cały czas trwają.
Tu z kolei brakowało drogi, ale jest happy end
Podwórko im. Wszystkich Mieszkańców – Replay to projekt wybrany w głosowaniu WBO 2018. Na remont dużego wnętrza podwórzowego pomiędzy ulicami: Komuny Paryskiej, Mierniczą, Łukasińskiego i Prądzyńskiego na Przedmieściu Oławskim zagłosowało wówczas 1488 osób.
Tutaj problemem okazał się brak dostępu do drogi publicznej. Właściciel jedynej nieruchomości, przez którą można było poprowadzić drogę dojazdową nie wyraził zgody, by droga ta szła przez jego teren. Konieczne stało się m.in. pozyskanie dwóch garaży, wyburzenie ich i inne poprowadzenie drogi. Ostatecznie inwestycja ruszyła w kwietniu tego roku. Decyzją Prezydenta Wrocławia, remont obejmie nie jedną (którą to obejmował projekt WBO), a obie części tego dużego podwórza. Pierwszy etap rewitalizacji będzie kosztował ok. 3, 6 mln zł, a część pieniędzy (około 750 tys. zł) pochodzi z Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego. Ten etap prac powinien zakończyć się w lutym 2025.
Dwanaście projektów wycofanych
Od początku WBO, 12 projektów (niecałe 2,5 proc.) zostało – z różnych przyczyn - wycofanych z realizacji. Taki los spotkał m.in. projekt nr 260 z WBO 2017: „Budki dla kotów wolno żyjących we Wrocławiu”. Otwarty konkurs na realizację tego zadania ogłaszany był trzykrotnie. Nie wpłynęła jednak żadna oferta. Po konsultacji z Liderem projektu oraz członkami Grupy Dialogu Społecznego ds. zwierząt w mieście, projekt został wycofany.
W realizacji są 72 projekty
To niecałe 15 proc. inwestycji ze wszystkich edycji. Są wśród nich zarówno te z WBO 2024 (19 projektów), jak i starsze.
Wiele inwestycji powstaje w ciągu 2-3 lat od głosowania. W pierwszej kolejności zwycięski projekt jest konsultowany z jego Liderem, tak by nadać mu ostateczny kształt. Następnie przygotowywana jest dokumentacja techniczna. Kiedy ta jest gotowa, ogłaszany jest przetarg na realizację. Wszystkie procedury muszą być realizowane zgodnie z ustawą prawo zamówień publicznych.
Zrobione w ciągu jednego roku
Czasami udaje się zrobić to szybciej. To możliwe w przypadkach, kiedy dokumentacja projektowa powstała już wcześniej. Tak było m.in. ze skateparkiem na Bartoszowicach (wybrany w WBO 2020, ukończony w 2021) czy drugim etapem Parku Rekreacyjnego Mikołowska na Strachocinie (wybrany w WBO 2023, ukończony w 2024).
Park Rekreacyjny Mikołowska
Park przy Mikołowskiej miał to szczęście, że pełna dokumentacja opracowana została w ramach wcześniejszych edycji WBO. Dzięki temu, po wygranej w głosowaniu od razu można było ogłosić przetarg na jego wykonanie.
Niecodzienna historia zdarzyła się także ze skateparkiem. Rok wcześniej (w WBO 2019) zabrakło mu do zwycięstwa tylko 20 głosów. Lider projektu nie dał za wygraną i… przekonał do działania prezydenta miasta. Zgodnie z jego decyzją, wyprzedzająco zlecono wykonanie dokumentacji projektowej skateparku. Tym sposobem, gdy projekt w następnym (2020) roku wygrał głosowanie, od razu można było przystąpić do jego realizacji.
Dokładają więcej pieniędzy
Warto wspomnieć także o projektach, które wykonano w szerszym zakresie i za większe pieniądze, niż wynikałoby to z samego WBO. To nie tylko podwórko im. Wszystkich Mieszkańców. Możliwości takie dają Zielony Mecenat, środki unijne i gminne.
Dzięki wpłatom deweloperów i prywatnych firm w ramach Zielonego Mecenatu, w zakresie wykraczającym poza WBO zrealizowano m.in. Psi wybieg w Sercu Szczepina (WBO 2018), skwer Schaurona na Nowych Żernikach (WBO 2022 i 2023) czy rewitalizację skweru Bocheńskiego na osiedlu Plac Grunwaldzki (WBO 2017). Projekty takie jak Smocze Uroczysko na Swojczycach (WBO 2021) czy Żernicki Park Sportu i Rekreacji (WBO 2017, 2018 i 2022) finansowane były – oprócz środków WBO, także z Funduszu Osiedlowego i środków unijnych.
Do projektów z WBO w uzasadnionych przypadkach dokładają też czasem Zarząd Zieleni Miejskiej, Zarząd Zasobu Komunalnego czy Wrocławskie Mieszkania. W ten sposób realizowany jest większy zakres prac.
