Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Prowadzenie własnej działalności gospodarczej pociąga za sobą odpowiedzialność i obowiązki wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu) oraz – na zasadzie dobrowolności – chorobowemu, a także obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Podstawa wysokości składek ZUS pobieranych od osób prowadzących działalność gospodarczą nie zależy od wartości faktycznych przychodów przedsiębiorcy. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest kwota zadeklarowana przez przedsiębiorcę, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Kompendium wiedzy na ten temat jest praktyczny poradnik ZUS przedsiębiorców.
Jednak w pewnych sytuacjach w ogóle nie podlega się ubezpieczeniom społecznym albo podlega się następującym ubezpieczeniom:
1. Społecznym:
- emerytalnemu i rentowym – obowiązkowo lub dobrowolnie,
- wypadkowemu – obowiązkowo (jeżeli obowiązkowo lub dobrowolnie podlega się ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym),
- chorobowemu – dobrowolnie (jeżeli obowiązkowo podlega się ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym),
2. Zdrowotnemu – obowiązkowo.
Brak obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej może wynikać z różnych okoliczności:
- posiadania więcej niż jednego tytułu do ubezpieczeń społecznych,
- podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników,
- posiadania uprawnienia do emerytury lub renty innej niż renta z tytułu niezdolności do pracy
- prowadzenia działalności nierejestrowej
Szczegółowe informacje na temat powinności osób prowadzących własną firmę wobec ZUS można znaleźć w poradniku ABC płatnika składek oraz ABC płatnika składek na ubezpieczenie własne i pracowników.
Preferencje i ulgi
Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą, która nie ma innego tytułu do ubezpieczeń, podlega ubezpieczeniom społecznym, zdrowotnym oraz opłaca składki na Fundusz Pracy. Wysokości składek ZUS dla nowych firm są korzystniejsze niż dla tych, które już działają na rynku. Dzięki uldze na start początkujący przedsiębiorcy przez 6 miesięcy nie muszą płacić składek na ubezpieczenia społeczne. Po tym okresie, przez kolejne 24 miesiące kalendarzowe, jako nowe firmy płacą preferencyjne składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i ewentualnie chorobowe). Nalicza się je od zadeklarowanej przez Ciebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia (w 2020 r. od 780 zł).
Rozpoczynający działalność, spełniający warunki, o których mowa w art. 18a ust. 2 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, płaci preferencyjne składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i ewentualnie chorobowe) – przez 24 miesiące kalendarzowe od dnia rozpoczęcia działalności. Podstawę ustalenia składek ZUS dla nowych firm stanowi kwota 30% minimalnego wynagrodzenia.
Do ulgi uprawnione są:
- osoby, które pierwszy raz rejestrują indywidualną działalność gospodarczą,
- osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności gospodarczej,
- osoby, które nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Dodatkowa ulga dla małych firm
Od 1 lutego 2020 r. obowiązują nowe zasady korzystania z „małego ZUS plus” . Możesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru, której wysokość będzie zależeć od Twoich dochodów z działalności gospodarczej. Skorzystasz z tej ulgi w danym roku, jeśli:
- prowadzisz działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych,
- Twój przychód z tytułu działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli prowadziłeś ją przez cały rok, nie może przekroczyć 120 000 zł.
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
Przydatne adresy i telefony
ZUS Oddział we Wrocławiu50-950 Wrocław, ul. Pretficza 11tel.: 22 560 16 00
ZUS I Inspektorat we Wrocławiu50-225 Wrocław, ul. Reymonta 4/6tel.: 22 560 16 00
ZUS II Inspektorat we Wrocławiu53-641 Wrocław, ul. Litomska 36tel.: 22 560 16 00