Przedsiębiorcy prowadzący indywidualną działalność gospodarczą, będący osobami fizycznymi i jednocześnie wspólnikami spółki cywilnej lub prowadzący działalność w formie osobowych spółek handlowych, podlegają opodatkowaniu dochodów pochodzących z tej działalności na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r., nr 51, poz. 307, z późn. zm.) albo na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930, z późn. zm.).
Podejmując decyzję o prowadzeniu działalności gospodarczej, musimy dokonać wyboru formy opodatkowania. Trzeba wziąć pod uwagę:
- rodzaj działalności, którą chcemy rozpocząć,
- zakres działań i rozmiar planowanej działalności,
- wysokość spodziewanych przychodów i kosztów ich uzyskania,
- koszty związane z prowadzeniem księgowości.
Warto zastanowić się również, czy zamierzamy korzystać z ulg podatkowych, czy będziemy rozliczać się ze współmałżonkiem albo na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Wybór formy podatku PIT wpływa na wysokość przyszłych zobowiązań i rodzaj ewidencji księgowych. Zmianę formy opodatkowania na inną należy zgłosić do 20 stycznia kolejnego roku podatkowego.
PIT ma kilka odmian
- Podstawowa to podatek oparty na skali podatkowej (17% i 32%), czyli rozliczany według tzw. zasad ogólnych. Płacimy go od faktycznie uzyskanego dochodu, tj. różnicy pomiędzy faktycznie uzyskanym przychodem a kosztami jego uzyskania.
Przedsiębiorca opodatkowany na zasadach ogólnych może korzystać ze wspólnego opodatkowania z małżonkiem lub dzieckiem, ma też prawo do licznych ulg.
Zaliczki na poczet podatku płaci się miesięcznie lub kwartalnie. Po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do 30 kwietnia roku następnego, należy złożyć zeznanie PIT-36.
- Podatek liniowy, obliczany według jednolitej stawki 19 procent,
Opcja korzystna dla firmy, która spodziewa się dużych dochodów. Jej wadą jest brak prawa do większości ulg podatkowych, nie można też rozliczać się wspólnie z małżonkiem ani z samotnie wychowywanym dzieckiem. Można natomiast odliczać koszty i składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Kiedy warto przejść na podatek liniowy.
- Podatek zryczałtowany , tzw. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (podatek płacimy od przychodu, więc koszty uzyskania tego przychodu nie mają wpływu na wysokość naszego podatku)
To uproszczona forma rozliczania podatku dochodowego, ale nie każdy ma do niej prawo. Ryczałtu nie można wybrać, jeżeli m.in. prowadzi się aptekę, lombard, kantor.
Podatek obliczamy od przychodu, którego nie można pomniejszyć o żadne koszty jego uzyskania. Wysokość stawek ryczałtu uzależniona jest od rodzaju działalności.