Tego typu autobusem 26 sierpnia 1980 roku nieżyjący już Tomasz Surowiec zablokował wjazd do zajezdni nr VII rozpoczynając strajki we Wrocławiu. W ten sposób narodziła się wrocławska a potem dolnośląska Solidarność. O dramatycznych wydarzeniach sprzed 39 lat przypomina dziś tablica pamiątkowa i stojący na placu (teraz już Centrum Historii Zajezdnia - przyp. red.) autobus Jelcz 043, zwany - ze względu na swój kształt - „ogórkiem”.
(fot.archiwum MPK Wrocław)
Teraz kilka instytucji jednoczy siły aby „strajkowemu ogórkowi” dać drugie życie. Operacja nie będzie łatwa, bo pojazd, który stał najpierw w zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej, a potem przejął go Ośrodek Pamięć i Przyszłość jest mocno zniszczony, nie ma też układu napędowego, brakuje wielu elementów wykończenia. I choć nie jest to dokładnie ten egzemplarz, którym Tomasz Surowiec rozpoczął wrocławskie strajki, to jest ambitny plan jego odbudowy. 26 czerwca został podpisany list intencyjny w tej sprawie.
– Rezultatem naszej współpracy będzie renowacja autobusu Jelcz 043 i przywrócenie jego wyglądu z 1980 r., przy jednoczesnym nadaniu mu cech pojazdu nowoczesnego, odpowiadającego najsurowszym standardom ekologicznym. Chcemy, aby wrócił na ulice, woził ludzi, a w środku prezentował historię Wrocławia – mówi Marek Mutor z Ośrodka Pamięć i Przyszłość.
Czytaj również: Legendarna zajezdnia Solidarności
Prace obejmą zarówno karoserię jak i „wnętrze” autobusu. Całe przedsięwzięcie ma bardzo skomplikowany charakter, dlatego zakres praw i obowiązków zaangażowanych w ten proces instytucji będzie precyzyjnie określony. Partnerzy zaangażowani w projekt w pierwszej kolejności zajmą się analizą techniczną, projektowaniem i kosztorysowaniem. Realizacja przedsięwzięcia będzie kolejnym etapem. To początek drogi do tego, by ten piękny autobus znów pojawił się na ulicach Wrocławia i uświetnił przyszłoroczne obchody 40. rocznicy powstania „Solidarności”.
Partnerzy akcji
Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” będzie odpowiedzialny za przygotowanie programu edukacyjno-kulturalnego związanego z rezultatami przedsięwzięcia. Odpowiada za poszukiwania partnerów i finansowania dla realizacji projektu.
Politechnika Wrocławska weźmie udział w rekonstrukcji pojazdu oraz wytypuje elementy nowego układu napędowego, układu chłodzenia i ogrzewania przestrzeni pasażerskiej autobusu. Wszystko to nastąpi w oparciu o badania związane między innymi z elektrycznym systemem napędowym, zawieszeniem, systemem hamowania czy pomiarami hałasu.
Jelcz Sp. z o. o. postanowiła dokonać oceny stanu technicznego karoserii nadwozia autobusu oraz przygotowania opisu planowanych napraw i kosztów elementów karoserii, włącznie z uzgodnieniem z podwykonawcami wykonania lub naprawy elementów karoserii, których Spółka nie będzie mogła przeprowadzić z zastosowaniem technologii dostępnych w Jelcz Sp. z o. o. oraz udostępnienie miejsca na terenie Spółki do wykonania prac związanych z naprawami i modyfikacjami.
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o. o. deklaruje, iż udzieli wsparcia w przeprowadzeniu badań diagnostycznych w Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów w Zakładzie Autobusowym MPK Spółka z o. o. na każdym etapie prac, udzieli wsparcia dla współuczestników w zakresie pomocy w wykonaniu docelowo prac lakierniczych oraz zajmie się naniesieniem oznakowań wewnętrznych oraz zewnętrznych pojazdu, dokona montażu komputera pokładowego oraz udzieli wsparcia w wykończeniu wnętrza pojazdu.
NSZZ „Solidarność” Region Dolny Śląsk postanowiło udzielić całemu przedsięwzięciu swego patronatu, uwzględniając je także w programie swoich działań związanych z obchodami 40. rocznicy powstania „Solidarności”.
