„Osiedla kompletne” to projekt Biura Rozwoju Wrocławia, którego istotną częścią są konsultacje z mieszkańcami wybranych obszarów miasta, pozwalające na stworzenie określonej ścieżki rozwoju danego osiedla, w szczególności pod względem urbanistycznym.
Spotkania z mieszkańcami i zebranie od nich informacji to pierwszy etap opracowania „Wytyczne przestrzenne na rzecz osiedla kompletnego”. Już teraz, rozpoczynając etap drugi, zaczęły się prace, polegające na przygotowywaniu koncepcji, która ma dać odpowiedź przestrzenną, dotyczącą wizji i kierunków rozwoju osiedla kompletnego.
Finalnie, po kolejnych konsultacjach dotyczących proponowanych założeń, dla wszystkich zainteresowanych, a w szczególności dla mieszkańców, zostanie przygotowany dokument koordynacyjno-informacyjny, czyli wspomniane powyżej „Wytyczne...”. Broszura ta ma stanowić wsparcie przy podejmowanych decyzjach i działaniach różnego typu i skali. Może zaskutkować m.in. podjęciem prac, związanych z opracowaniem planu miejscowego lub zmianą obowiązującego. Równie ważne jest, by była punktem wyjścia, odniesieniem, do wszelkich inicjatyw lokalnych na osiedlu.
– Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego to dokumenty nie do końca dla wszystkich zrozumiałe. Dlatego powstałe po konsultacjach materiały mają pomóc, czy to liderom we Wrocławskim Budżecie Obywatelskim czy radnym osiedlowym, zabiegającym o środki w ramach Programu Inicjatyw Rad Osiedli, w podejmowaniu decyzji o realizowanych projektach, ze wskazaniem na jednoznaczne oczekiwania co do kierunków rozwoju osiedla – mówi Łukasz Medeksza, zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Rozwoju Miasta.
– To też wskazanie dla biznesu. Jeśli bowiem np. mieszkańcy osiedla jednoznacznie wskazują na brak oferty gastronomicznej, to sygnał, że jest tam przestrzeń dla nowego baru czy restauracji – dodaje dyr. Medeksza.
Cztery osiedla poproszono o wypowiedź
Osiedle kompletne to takie, na których dobrze się mieszka. Potrafi zaspokoić podstawowe potrzeby mieszkańców, ma swój charakter i miejsca z zielenią. Pomysłodawcy projektu postanowili sprawdzić, jak powyższy opis sprawdza się w odniesieniu do czterech wrocławskich osiedli – Śródmieścia Południowego, Jagodna, Jerzmanowa-Jarnołtowa i Maślic Małych.
Skąd wziął się taki wybór?
Śródmieście Południowe jest przykładem obszaru o charakterze wielkomiejskim, dobrze skomunikowanym z centrum Wrocławia. Jagodno reprezentuje teren dynamicznie rozwijający się, z silną aktywnością środowiska deweloperskiego. Jerzmanowo-Jarnołtów zaś to przykład obszaru o charakterze zielonym i wiejskim, oddalonego od centrum miasta. W odniesieniu do Maślic Małych istotne było to, że jest dynamicznie rozwijającym się obszarem mieszkaniowo-usługowym, położonym pośród cennych terenów przyrodniczych.
„Wytyczne przestrzenne na rzecz osiedli kompletnych” to projekt, będący rozwinięciem idei „doskonalenia miasta”, która zawarta została w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia”, przyjętym w styczniu 2018 r. Dlatego też bazą do ustalania obszaru opracowania są wyznaczone tam granice jednostek urbanistycznych.
Rozmawiamy
Organizację społecznych konsultacji z mieszkańcami, a także takimi użytkownikami wybranych obszarów, jak m.in. podmioty gospodarcze czy organizacje pozarządowe, wzięła na siebie (jako zadanie publiczne współfinansowane przez gminę Wrocław) Fundacja na rzecz Studiów Europejskich we współpracy ze Stowarzyszeniem Edukacji Krytycznej, przy wsparciu Wrocławskiego Forum Osiedlowego.
Opinie, wnioski, spostrzeżenia, pomysły mieszkańców ww. osiedli były zbierane od 10 do 31 maja br. – w formie ankiety, a także spotkań stolikowych o charakterze warsztatowym: w RO Powstańców Śląskich przy ul. Gajowickiej, w świetlicy przy ul. Jerzmanowskiej, w ZSP nr 12 przy ul. Suwalskiej oraz w RO Jagodno przy ul. Jagodzińskiej.
Konsultacje na Jerzmanowie/Jarnołtowie w osiedlowej świetlicy odbyły się 11 maja br.
Dopełnieniem ww. form konsultacji były także odbywające się między 20 a 31 maja tzw. spacery badawcze po tych miejscach, które mieszkańcy uznali za najważniejsze na swoim terenie. Były to: na Jagodnie – ulice Buforowa, Schuberta, Vivaldiego; na Jerzmanowie – ul. Jerzmanowska 102, ul. Gałowska – plac dożynkowy i boisko piłkarskie, Park Krajobrazowy Doliny Bystrzycy i karczma Rzym; na Maślicach Małych – ulice Maślicka, Brodnicka, Mrągowska i Królewiecka, Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 12 oraz pętla autobusowa przy ul. Koziej; na Śródmieściu Płd. – ulice Powstańców Śląskich, Wielka, Radosna, Komandorska, Sanocka. Ślężna, Sztabowa, Sudecka i Pocztowa.
W Radzie Osiedla Powstańców Śląskich 11 maja br.
Zaproszenie na konsultacje, skierowane do mieszkańców, podmiotów gospodarczych, przedstawicieli 3 sektora, nie pozostało bez echa. To dowód na to, że my, wrocławianie, czujemy silny związek z miejscem zamieszkania i poczuwamy się do odpowiedzialności za otoczenie, w którym żyjemy, mając coraz większą świadomość własnej mocy wpływania na ważne decyzje, podejmowane przez władze samorządowe.
– Cieszy, że aż tylu mieszkańców jest zainteresowanych rozwojem miasta i zechciało wziąć udział w konsultacjach – mówi prezydent Wrocławia Jacek Sutryk
Były dyskusje – jest podsumowanie
Konsultacje społeczne pozwoliły odpowiedzialnym za realizację projektu „Osiedla kompletne” na sporządzenie zestawień – dla każdego z czterech osiedli oddzielnie – potraktowanych jako „Wytyczne przestrzenne z konsultacji społecznych”. Zostały w nich zawarte wszystkie kwestie, poruszane przez mieszkańców. W spotkaniach z mieszkańcami brali udział urbaniści, którzy notowali wszystkie uwagi związane z ich branżą. Wyniki ankiety, rozmów stolikowych i spacerów badawczych zebrały Fundacja na rzecz Studiów Europejskich oraz Wrocławskie Forum Osiedlowe, działające w ramach zadania publicznego zleconego przez Wydział Partycypacji Społecznej.
Mieszkańcy dyskutowali o funkcjonowaniu osiedla według podziału na cztery bloki tematyczne: rozpoznawalność i tożsamość osiedla, przestrzenie publiczne i tereny zieleni, rodzaje usług oraz ich rozmieszczenie, a także możliwości i sposoby przemieszczania się.
Na Jagodnie przyszłość osiedla planowano 18 maja br.
– Teraz przyszedł czas, by specjaliści pochylili się nad wnioskami mieszkańców, ale już widzimy, że dominowały kwestie dotyczące komunikacji miejskiej i terenów zielonych. Jest to w pełni zgodne z moimi priorytetami, które realizujemy w mieście – zauważył prezydent Sutryk.
Rzeczywiście – wziąwszy pod uwagę wynik wspólny dla wszystkich czterech osiedli objętych programem konsultacji – osiedle kompletne powinno posiadać:
- dobre połączenia komunikacją miejską z centrum i innymi osiedlami (19%)
- tereny zieleni (18%)
- dostępność podstawowych usług pieszo (16%)
Na Jerzmanowie-Jarnołtowie
Z miejsca swojego zamieszkania zadowolonych jest dziś 66% mieszkańców tego osiedla. Zdecydowanie taka radość nie jest zaś udziałem 6% osób z Jerzmanowa-Jarnołtowa.
Ponad połowa (56,26%) tamtejszych mieszkańców to osoby, które tę część Wrocławia wybrały do życia 11-50 lat temu, przy czym najwięcej osób ma za sobą taki 11-20-letni staż.
Czego mieszkańcom Jerzmanowa-Jarnołtowa najbardziej brakuje na osiedlu? Konsultacje pokazały, że przedszkoli (15%), druga w kolejności była gastronomia (14%), a trzecie – lokalne miejsce spotkań (12%).
Poruszanie się po osiedlu, zdaniem ankietowanych, byłoby łatwiejsze dzięki poprawie nawierzchni chodników (26%), budowie nowych chodników i przejść dla pieszych (21%) i uspokojeniu ruchu samochodowego (16%).
W sprawniejszym połączeniu z innymi osiedlami pomogłoby zdaniem mieszkańców: wydzielenie dróg rowerowych przy głównych ulicach (34%) i nowy przystanek kolejowy wraz z parkingiem (17%).
Na Jagodnie
Zadowolonych z zamieszkiwania na tym osiedlu jest ponad 60 proc. osób (64,22%), odmiennego zdania jest zaś 14,40%.
W tym regionie miasta najwięcej osób – bo blisko połowa całej społeczności (48,74%) – osiedliło się tam przed rokiem, a maksymalnie przed 5 laty. Takich mieszkańców, którzy pamiętają, jak Jagodno wyglądało przed pół wiekiem albo dwie dekady temu, jest dziś w sumie jedynie 2,88%.
Czego więc – zwłaszcza tym najkrócej na Jagodnie osiedlonym, a przez to także młodym wrocławianom – przede wszystkim brakuje w najbliższej okolicy? Okazuje się, że zieleni (16%), szkoły podstawowej (13%), usług gastronomicznych (11%) oraz obiektu sportowego (10%).
O wewnątrzosiedlowej komunikacji przeważająca część ankietowanych mówi, że usprawniłoby ją zapewnienie większej częstotliwości kursowania (24%), pomogłoby też uporządkowanie parkowania samochodów (16%), a także budowa nowych chodników i przejść dla pieszych (14%).
Jagodnianie również chcą mieć łatwiejsze kontakty z sąsiadami z innych osiedli dzięki: nowym ulicom to umożliwiającym (uważa tak 23% osób) i nowemu przystankowi kolejowemu wraz z parkingiem (również 23%), wskazany byłby także buspas dla komunikacji miejskiej (18%) i dogodny dojazd samochodem do węzła komunikacji zbiorowej z P&R (15%).
Na Śródmieściu Południowym
Okazuje się, że to część miasta, która spełnia oczekiwania pod względem wygody zamieszkiwania – uważa tak bowiem 63,64% tamtejszych lokatorów. Nieco ponad 9% osób jest jednak rozczarowanych tym miejscem.
Większość wrocławian ze Śródmieścia Południowego (70%) to „starzy tubylcy”, osiedleni tam przed 11-50 laty. Niecały rok mieszka tam natomiast 5% osób.
Im wszystkim – jak wynika z majowych, społecznych konsultacji – brakuje obiektów gastronomicznych (21%), miejsca do spotkań lokalnej społeczności (19%) i terenów zielonych (17%).
Tamtejsi mieszkańcy (23% ankietowanych) chcieliby uporządkowania parkowania samochodów (23%), poprawy nawierzchni chodników (21%) i dróg (15%), aby sprawniej i wygodniej poruszać się po osiedlu.
Żeby przemieszczać się zaś w inne części miasta potrzeba na Śródmieściu, zdaniem mieszkańców, większego wydzielenia dróg rowerowych przy głównych ulicach (32% przepytanych), buspasa dla komunikacji miejskiej (17%) i dogodnego dojazdu samochodem do węzła komunikacji zbiorowej z P&R (15%).
Na Maślicach Małych
To jeszcze nie mieszkaniowy raj, ale jest całkiem blisko. Ponad 70 proc. osób (72,54%), które podjęły decyzję o zamieszkaniu w tamtym rejonie miasta, bardzo to sobie chwali. Niewiele ponad 3 proc. (3,11%) natomiast pewnie chciałoby stamtąd jednak czmychnąć.
Maślice Małe to zdecydowanie młode i dopiero rozwijające się populacyjnie osiedle. Większość osób (65,29%) mieszka tam bowiem od roku do 10 lat. Ale jest także ktoś (1,04%), kto pamięta, jak to drzewiej, czyli ponad 50 lat temu, w tamtych okolicach bywało.
Jak pokazały konsultacje w sprawie osiedli kompletnych, maśliczanie opowiadają się za uruchomieniem przedszkola (13%), obiektu sportowego (12%), miejsca do spotkań lokalnej społeczności (11%) i – zgodnie z prorozwojową tendencją – żłobka (11%).
Istotne dla tamtejszych wrocławian kwestie to także: poprawa nawierzchni dróg (19%), uporządkowanie parkowania samochodów (17%) oraz inwestycje, usprawniające ruch (16%).
Widziano by również na Maślicach nowe ulice, łączące z innymi osiedlami (23% ankietowanych), nowy przystanek kolejowy wraz z parkingiem (22%), buspas dla komunikacji miejskiej (19%) i udogodnienia w dojeździe samochodem (18%).
Od wytycznych do konkretnych realizacji
Autorzy projektu, poświęconego osiedlom kompletnym nie powinni czuć niedosytu informacyjnego po majowych konsultacjach społecznych w opisanych powyżej czterech regionach Wrocławia. Aktywność lokalnych społeczności, jeśli chodzi o ich „małe ojczyzny”, jest – jak podkreślają w magistracie – bardzo budująca.
Na konsultacje w sprawie swojego osiedla mieszkańcy Maślic przyszli do miejscowej szkoły 18 maja br.
Wytyczne, powstałe na bazie ankiet, rozmów, prac w terenie – to bowiem klucz do wszelkich dalszych prac w zakresie urbanistycznym, ekologicznym, usługowym, a także oświatowym i kulturalnym, ukierunkowanych na taki rozwój osiedli, by komfort życia ich mieszkańców krok po kroku się zwiększał. Bo takie właśnie są osiedla kompletne.
Zobacz szczegółowe wytyczne przestrzenne z konsultacji społecznych na poniższych prezentacjach: