30 listopada 2018 r. red. Wanda Ziembicka-Has, pomysłodawczyni Wrocławskiej Księgi Pamięci – już od 2,5 roku stanowiącej cykliczne miejskie wydarzenie, podczas którego przypominane i honorowo nagradzane są nietuzinkowe postaci, związane z naszym miastem – otworzyła uroczystość, podczas której prezydent Wrocławia Jacek Sutryk i prezes TMW Zbigniew Magdziarz wręczyli przyznane przez siebie wyróżnienia profesorom Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, jednocześnie wysoko docenianym w świecie artystycznym twórcom.
Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk i rektor ASP im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu prof. Piotr Kielan
– Bohaterowie Wrocławskiej Księgi Pamięci to osoby, które budowały i budują Wrocław w różnych jego wymiarach – w kulturze, sztuce, sporcie, edukacji i życie akademickiego, dziennikarstwa. Każdego miesiąca spotykamy się z nimi w różnych miejscach, najczęściej tych, z którymi zawodowo związani są nasi laureaci. Będziemy nadal wspólnie z mieszkańcami naszego miasta tę księgę „pisali” – zapewnił prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, który do tej pory wspierał inicjatywę red. Ziembickiej-Has jako dyrektor Departamentu Spraw Społecznych UM Wrocławia. – Cieszę się, że na początku swojej prezydenckiej kadencji mogę wręczyć medale, do których mam wielki sentyment, czyli „Zasłużony dla Wrocławia – Merito de Wratislavia”, właśnie tutaj, na Akademii Sztuk Pięknych, z której nasza społeczność jest bardzo dumna.
Zasłużeni dla Wrocławia
prof. Konrad Jarodzki
Jako pierwszy medal „Merito de Wratislavia” otrzymał, kończący w grudniu br. 91 lat, prof. Konrad Jarodzki. To absolwent nie tylko studiów malarskich na ówczesnej Państwowej Wyższej Szkole Szuk Plastycznych we Wrocławiu, ale także architekt z dyplomem Politechniki Wrocławskiej. W 1980 r. brał udział w powołaniu Społecznego Komitetu Panoramy Racławickiej – na zasadzie bardzo szerokiego w skali kraju uczestnictwa ludzi, wiele znaczących w sferze kultury, nauki i działalności społecznej – oraz pozyskaniu dzieła Kossaka i Styki i przewiezieniu go do wrocławskiej Rotundy. Potem uczestniczył w pracach Ogólnopolskiego Zespołu Nadzoru Rekonstrukcji i Konserwacii słynnego płótna.
Był komisarzem Ogólnopolskiego Biennale Sztuki Młodych „Droga i Prawda", które odbywało się w stanie wojennym w Polsce kościele Św. Krzyża we Wrocławiu, czym naraził się ówczesnym polskim władzom. To wspaniały wykładowca geometrii i rysunku artystycznego, mający w dorobku również wielkie realizacje architektoniczne. Był prodziekanem, dziekanem, a także rektorem ASP. Pełnił funkcję prezesa Okręgu Wrocławskiego Związku Polskich Artystów Plastyków. Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Sztuk AIAP. Komisarz i projektant słynnej w Polsce ekspozycji „Wrocław 1971" w warszawskiej Zachęcie. Autor ponad 100 wystaw w Polsce i za granicą. Jego dzieła znajdują się w zbiorach w Polsce, Belgii, we Francji, w Niemczech, Szwajcarii, USA, Wenezueli, Kanadzie, Anglii, Australii i we Włoszech.
prof. Michał Jędrzejewski
Drugi medal „Zasłużony dla Wrocławia” trafił do prof. Michała Jędrzejewskiego (rocznik 1934), wybitnego scenografa teatralnego i telewizyjnego, malarza, plakacisty, twórcy happeningów i sztuki kinetycznej, brył niemożliwych i niemożliwych przestrzeni, twórcy kostiumów, projektanta wnętrz i mebli, aranżera wystaw, dokumentalisty i pedagoga. To także współtwórca unikalnego w skali kultury polskiej, awangardowego kierunku – sensibilizmu.
Uczestnik licznych konkursów architektonicznych z zakresu projektowania wnętrz i mebli. Projektant wnętrz (1964-1967) w Pracowni Projektowej Okręgowego Zarządu Kin we Wrocławiu. Od 1967 główny scenograf wrocławskiej TV i autor scenografii kilkudziesięciu spektakli Teatru TV. Od roku 1970 wykładowca w PWSSP we Wrocławiu, od 1991 profesor zwyczajny. Kreator rzeczywistości i ambasador polskiej kultury za sprawą takich wrocławskich wystaw promocyjnych, jak Wiedeń 1980, Sewilla – EXPO '92, „Wrocław 2000 – moje miasto”, za którą został wraz z zespołem uhonorowany Nagrodą Prezydenta Wrocławia. Przez 10 lat, wspólnie z Wojciechem Jankowiakiem, realizował scenografie dla Teatru Polskiego we Wrocławiu. Absolwent wrocławskiej PWSSP – dzisiaj ASP, na której nadal wykłada.
Anna Szpakowska-Kujawska
Jako trzecia medal od prezydenta Wrocławia otrzymała Anna Szpakowska-Kujawska, malarka, rzeźbiarka, ceramiczka. Pochodząca z Bydgoszczy artystka w 1945 r. trafiła z rodziną do Wrocławia, gdzie ukończyła Liceum Sztuk Plastycznych, a w 1956 r. PWSSP – pod kierunkiem wielkich malarzy Stanisława Dawskiego i Eugeniusza Gepperta. Członkini Związku Polskich Artystów Plastyków, reprezentująca najpierw Szkołę Wrocławską, a potem tzw. Grupę Wrocławską, skupiającą najciekawsze osobowości wrocławskiej plastyki.
Autorka ponad 40 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą, w tym wystaw monograficzne w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (1969 i 2005). Zaprojektowała i wykonała kilka architektonicznych dzieł plastycznych, m.in. plafon malarski w holu Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej, oraz malarstwo ceramiczne (na fasadzie Instytutu Matematyki we Wrocławiu). Inicjatorka sympozjum „Wrocław '70” – największej manifestacji polskiego konceptualizmu. Jej prace znajdują w zbiorach muzeów narodowych we Wrocławiu i w Warszawie, Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Plastycznych, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz w innych kolekcjach muzealnych i prywatnych. Artystka tworzy też małe formy literackie i felietony, publikowane w czasopismach wrocławskich, regionalnych i ogólnopolskich i zbiorowych pracach popularnonaukowych. Od ponad 60 lat czynna w życiu artystycznym środowiska wrocławskiego i wielokrotnie nagradzana.
prof. Małgorzata Dajewska
Merito de Wratislavia trafił również do rąk prof. dr hab. Małgorzaty Dajewskiej. Wykształcona skrzypaczka i absolwentka PWSSP we Wrocławiu (1982), gdzie zdobywała pierwsze szlify u tak wybitnych artystów szkła, jak m.in. Ludwik Kiczura, Zbigniew Horbowy czy Jerzy Chodurski. Od roku 1984 pracownik naukowy w Katedrze Szkła (także kierownik tej katedry, 1996-2002) i współpracowniczka swojego mistrza – prof. Horbowego. Od roku 2001 profesor zwyczajny. Dziekan Wydziału Ceramiki i Szkła (2005-2008). Obecnie prowadzi pracownię szkła artystycznego w Katedrze Szkła.
Wielokrotnie doceniana i nagradzana za swoją twórczość – m.in. w 1995 Pierwszą Nagrodą w konkursie „Szkło Polskie 95”, Złotym Medalem w 1996 r. na Międzynarodowych Targach Poznańskich za zestaw użytkowy nazwie Aquarius, prestiżową Nagrody Kulturalną Śląska Kraju Dolnej Saksonii (2006), Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej" i Srebrnym Medalem Gloria Artis. Autorka daru miasta Sosnowca dla papieża Jana Pawła II – szklanej rzeźby „Rozdarta sosna” oraz Złotego Lauru Akademickiego, także dla Ojca św. (obie prace są w Muzeum Watykańskim), kolejny Złoty Laur Akademicki otrzymał w 2012 r. papież Benedykt XVII. Uczestniczka 150 wystaw zbiorowych w kraju i za granicą, autorka 20 wystaw indywidualnych. Jej prace znajdują się w i prywatnych kolekcjach, i muzealnych w kraju i na świecie.
Ryszard Kaja
Medal od prezydenta miasta otrzymał także Ryszard Kaja, 58-letni, malarz, grafik, rysownik, plakacista i scenograf. Studia ukończył w Poznaniu i zaraz potem trafił do Wrocławia. Wielki miłośnik podróży, kolekcjoner starych zdjęć Wrocławia i dagerotypów. Debiutował jako scenograf w Teatrze Wielkim w Łodzi. W roku 1984 otrzymał Złotą Maskę za oprawę plastyczną opery „Hernani” Verdiego. Do dzisiaj zrealizował około 200 scenografii operowych, baletowych, musicalowych dla większości scen w Polsce oraz dla scen dramatycznych i teatrów TV, także dla filmu, w tym animowanego.
Zajmuje się też aranżacją wystaw, np. w Muzeum Narodowym, jest także autorem retrospektywy „100 lat Teatru Wielkiego w Poznaniu”. Od roku 2000 oddaje się malarstwu olejnemu i grafice, fascynuje go plakat – stworzył ich ok. 200, są to prace głownie z zakresu kultury. Prezentował je na wystawach w Polsce i za granicą, w tym w New Delhi, w Mińsku, Wiedniu, Berlinie, a także Iranie czy Turcji. Uczestnik ponad 100 wystaw zbiorowych. Juror Międzynarodowego Biennale Plakatu w Macedonii, Boliwii, Meksyku czy we Włoszech. Nagrodzony (2015) Srebrnym Medalem na Międzynarodowym Biennale Plakatu w Boliwii, Srebrnym (2017) i Złotym (2018) Medalem Satyrykonu. W 2016 r. miał w Poznaniu swoją pierwszą monograficzną wystawę, obejmującą plakat, malarstwo, grafikę, rysunek, prace teatralne i sztukę użytkową.
Diament Wrocławia od TMW
prof. Zbigniew Horbowy
Były rektor ASP (1999-2005), 83-letni były wybitny artysta, kultowy szklarz, który stworzył i zorganizował w roku 1959 Hutę Szkła Artystycznego w Polanicy i zorganizował we Wrocławiu Studia Szklarskie INCO. Od roku 1963 pracownik PWSSP, cztery lata później został jej wykładowcą, tworząc jednocześnie niezwykłe realizacje kompozycji przestrzennych i realizacje szklane w architekturze. Jego projekty szkła użytkowego, zarówno unikatowe, jak i okazjonalne, zawsze były wydarzeniami nie tylko na skalę krajową, ale i europejską. Jednymi z takich niepowtarzalnych kompozycji są „Przerwane organy” na budynku Filharmonii Wrocławskiej, szklane realizacje we Wrocławskiej Wytwórni Filmowej i zakładach Cuprum.
Od początku lat 60. eksponuje swoje prace na wystawach indywidualnych, m.in. w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (dawniej Muzeum Śląskie) czy w Towarzystwie Sztuk Pięknych w Warszawie, także za granicą, np. w Finlandii, Norymberdze, Frankfurcie nad Menem, Wiesbaden czy w Monachium. W roku 2006 przygotował wraz ze swoją byłą zdolną studentką Małgorzatą Dajewską wspólną wystawę szkła „Mistrz i Małgorzata”. Jest bohaterem monografii, napisanej przez Barbarę Banaś, pt. „Zbigniew Horbowy”. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis, laureat prestiżowej nagrody dolnośląskiej Srebrny As.
Złota Odznaka TMW
prof. Piotr Błażejewski
Absolwent PWSSP we Wrocławiu, malarz i pedagog (ur. 1950). W roku 1998 uzyskał habilitację na podstawie wyjątkowej pracy „Obecność geometrii w malarstwie. Nieeuklidesowa, czterowymiarowa koncepcja przestrzeni obrazowej". Od 1999 r. profesor nadzwyczajny i kierownik Pracowni Malarstwa i Rysunku. W roku 2000 został zatrudniony w nowo otwartym Instytucie Architektury Krajobrazu ówczesnej Akademii Rolniczej oraz w Pracowni Malarstwa i Rysunku studiów wieczorowych ASP we Wrocławiu. W roku 2002 uzyskał tytuł profesora tytularnego od prezydenta Polski, a dwa lata później profesora zwyczajnego ASP we Wrocławiu.
Autor ponad 130 wystaw, począwszy od „Sztuki konceptualnej” w Międzynarodowej Galerii Sztuki Najnowszej (1972), którą pokazał następnie w Argentynie, w Edynburgu w Szkocji i w Zagrzebiu (dawna Jugosławia). Do jego ważnych wystaw należą także m.in. sopocka (1978) Ogólnopolska Wystawa Malarstwa Młodych, „Postawy twórcze wobec człowieka i świata" w kościele Św. Krzyża we Wrocławiu (1983), w tym samym miejscu – „Wrocławskie środowisko artystyczne" (1988). Swoje prace pokazywał nadto w Norwegii, Niemczech, Czechach, Belgii, we Włoszech, Francji, w Grecji, Egipcie, Japonii. Jego obrazy posiada wrocławskie Muzeum Narodowe. Laureat Medalu X Festiwalu Malarstwa Współczesnego w Szczecinie i III Nagrody w VII Ogólnopolskim Konkursie Malarstwa w Poznaniu (1980) oraz Grand Prix w Słupsku (1989). Nagrodzony za artystyczną działalność Nagrodą Rektora ASP Wrocław, Nagrodą Roku za najlepszą wystawę wrocławskiego artysty (BWA Bydgoszcz) i wieloma innymi wyróżnieniami i nagrodami.
prof. Kazimierz Pawlak
Artysta plastyk i pedagog, juror wystaw międzynarodowych (rocznik 19587). Ukończył PWSSP we Wrocławiu (1982) dyplomem z zakresu szkła artystycznego w pracowni prof. Zbigniewa Horbowego. Od tegoż również roku pracownik dydaktyczny tej uczelni, obecnie profesor zwyczajny i dziekan Wydziału Ceramiki i Szkła. Prowadzi jedną z pracowni dyplomujących dla studentów I i II stopnia studiów. W 1988 r. był stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki w Czechach. Beneficjent stypendium twórczego (1994) w Creative Glass Centem of America w Millville, New Jersey. Przebywał jako zaproszony artysta w studiu szklarskim rodziny Morin w Dieulefit we Francji (1998).
Uczestnik 164 wystaw zbiorowych w kraju i za granicą – m.in. w Japonii, Niemczech, Francji, USA, Czechach. Swoje prace prezentował na czterech zagranicznych wystawach indywidualnych. Brał udział w 16 międzynarodowych sympozjach szkła. Za swoją twórczość odebrał nagrody na szeregu wystaw: Brązowy Medal na Kristallnacht Competition – Filadelfia, USA (1992), Nagroda Kiohey Fujity – Kanazawa, Japonia (2001), Nagroda Spółdzielni Rękodzieła Artystycznego w Bolesławcu na Szkło C.D. – Arsenał Wrocław (2003), Nagroda Główna Prezydenta Wrocławia na Design – Antydesign, Muzeum Architektury, Wrocław (2009).
Srebrna Odznaka TMW
dr hab. Urszula Smaza-Gralak
Absolwentka wrocławskiej PWSSP na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby, z dyplomem z zakresu projektowania graficznego pod kierunkiem prof. Jana Jaromira Aleksiuna, aneks dyplomowy w pracowni prof. Eugeniusza Geta-Stankiewicza. Od 1987 r. związana z Wydziałem Architektury Wnętrz i Wzornictwa ASP, dr habilitowany w dyscyplinie sztuk projektowych. Była prodziekanem (2011), a obecnie (od r. 2012) pełni funkcję dziekana tegoż wydziału. Prowadzi zajęcia z w Katedrze Architektury Wnętrz, jak i Katedrze Scenografii. Uprawiane przez nią dyscypliny to: wystawiennictwo, grafika użytkowa i projektowanie ubioru.
Autorka kompleksowych opracowań projektów wystawienniczych, aranżacji przestrzeni i realizacji ekspozycyjnych na krajowych i międzynarodowych targach, sympozjach i kongresach, współprojektantka jubileuszowych wystaw ASP z okazji 50- i 60-lecia tej uczelni. Wymyśliła i zaaranżowała wystawy „Wrocław – Kowno, Kowno – Wrocław”, „Z wnętrza do wnętrza”, zrealizowanych dla Wyższej Szkoły Humanistycznej we Wrocławiu, autorka koncepcji wystawy stałej izb pamięci dla Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy, koncepcji i kompleksowej realizacji wystawy habilitacyjnej „urszula smaza – gralak do kwadratu”. Promotorka w postępowaniach o nadanie tytułu doktora honoris causa ASP we Wrocławiu światowej sławy foto-kompozytorowi Ryszardowi Horowitzowi (2012) i włoskiemu artyście, projektantowi i myślicielowi Alessandro Mendiniemu (2014). Wielokrotnie nagradzana nagrodami rektora, otrzymała nagrodę indywidualną I stopnia za całokształt osiągnięć naukowych, artystycznych i organizacyjnych na polu promocji Wydziału Architektury Wnętrz i Wzornictwa.
Przemysław Tyszkiewicz
Profesor w Pracowni Grafiki Artystycznej wrocławskiej ASP, urodzony w 1964 r. we Wrocławiu, absolwent PWSSP z dyplomem z projektowania graficznego u prof. Jana Jaromira Aleksiuna i z grafiki artystycznej u prof. Haliny Pawlikowskiej. Od 1992 r. pracuje na uczelni – najpierw jako asystent, potem adiunkt, a od 2003 r. na stanowisku profesora. Prezes Fundacji im. Eugeniusza Gepperta przy ASP we Wrocławiu. Od 2008 r. szef powołanej przez siebie Pracowni Grafiki Artystycznej INTAGLIO. Wiceprezes zarządu Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, członek Rady Muzeum Miejskiego Wrocławia.
Najchętniej posługuje się miedziorytem, akwafortą i akwatintą. Brał udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą, m.in. we Włoszech, Belgii, Holandii, Danii, Japonii, na Białorusi, Litwie, Ukrainie, w Bułgarii, Niemczech, Grecji, Hiszpanii i Czechach. Jego prace znajdują się w kolekcjach muzealnych i prywatnych polskich i zagranicznych, trafiły do m.in. Jaques'a Chiraca, Vaclava Havla, Gerharda Schrödera i Jana Nowaka Jeziorańskiego. Laureat szeregu nagród: II Nagroda w konkursie Przegląd Grafiki, Wrocław (1994), I Nagroda im. Daniela Chodowieckiego Berlińskiej Fundacji Güntera Grassa, ASP, Berlin (1999), nagroda specjalna w konkursie Międzynarodowego Biennale Grafiki im. M. Pruzi, Lubin (1999), nagroda specjalna na Międzynarodowym Konkursie Exlibrisu, Ostrów Wielkopolski (2001), nagroda specjalna na Konkursie Grafiki i Rysunku Środowiska Dolnośląskiego (2002).
