THE BORDER / GRANICA - performans Studia WACHOWICZ/FRET

„Początkowo performans T H E B O R D E R / G R A N I C A miał zaistnieć jako dokument o Antoninie Romanovej.

Wojna zatrzymała performerkę na froncie, ale to nie znaczyło, że nie mogła być jeszcze z nami w innej odsłonie. Dalsza praca zaprowadziła mnie w zupełnie nowe miejsce, do którego zaprosiłam – w premierowej odsłonie performansu – Olenę Matoshniuk, malarkę wspierającą artystki z Ukrainy mieszkające w Polsce. Wszystko to dokonało się za sprawą Jarosława Freta, który – po usłyszeniu historii Romanovej – przekonał mnie, abym ją przywołała, uobecniła.

T H E B O R D E R / G R A N I C A to performans o tworzeniu nowego, intymnego języka [Nie]Obecnych, który przestaje być „drutem kolczastym”. Pisząc o „drucie kolczastym”, pragnę przywołać obraz dialogu więźnia czy więźniarki ze światem zewnętrznym albo osobę uchodźczą za owym drutem. Ciągle słyszymy głosy mówiące o tym, że pragniemy człowieczeństwa, a nie drutu kolczastego. T H E B O R D E R / G R A N I C A oscyluje na skraju performansu z rytuałem i uroczystością. Na naszych oczach staje się „obrzędem przejścia”, momentem „odebrania i nadania” jednocześnie. Tworzy nowe pole, w którym czas jest już tylko ruchomym obrazem wieczności.

T H E B O R D E R / G R A N I C A otrzymała ostateczny kształt w Szkocji podczas prezentacji na Festiwalu Fringe w Edynburgu. Ta odsłona performansu, z udziałem moim i Antoniny Romanovej, powstała we współpracy z Jarosławem Fretem, w ramach Studia WACHOWICZ/FRET. Projekt zrodził się z potrzeby dawania głosu tym, których głos jest w zawieszeniu”. Monika Wachowicz T H E B O R D E R / G R A N I C A otrzymała na Festiwalu Fringe w Edynburgu główną nagrodę The Scotsman’s Fringe First 2024 oraz nominację do The Brighton Fringe Excellence Award.