Polacy przyzwyczajeni są do czterech podstawowych pór roku, jednak według fenologii, czyli nauki zajmującej się badaniem zmian w środowisku, w zależności od pogody może być ich nawet osiem. Wraz z końcem lutego wkroczyliśmy w tzw. etap przedwiośnia.
Na wrocławskich trawnikach już można cieszyć oczy fioletowymi i żółtymi krokusami, a także białymi przebiśniegami. Tymczasem w ogrodzie botanicznym...
Podziwiaj, nie zrywaj
W Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego pojawiły się pierwsze przedwiosenne rośliny i owady, takie jak pszczoły czy motyle-cytrynki. Można spotkać tam choćby znane wszystkim przebiśniegi, a tak właściwie śnieżyczki przebiśniegi.
Opowiedziała nam o nich pracująca w Ogrodzie Botanicznym UWr Jolanta Kochanowska:
– Te kwitnące na biało rośliny występują licznie w dużych kępach. Rosną najczęściej pod krzewami i drzewami zrzucającymi liście na zimę. Co ciekawe, przebiśniegi są pod ochroną, nie ze względu na przekształcenia siedlisk naturalnych dokonywanych przez człowieka, ale dlatego, że są atrakcyjne. Ludzie zrywają je, tworzą z nich bukiety, a nawet sprzedają. Nie jest to jednak legalne, chyba że hoduje się je we własnym ogrodzie. W Polsce kwitnie również śnieżyczka Elwesa, gatunek pochodzący z Półwyspu Bałkańskiego. Jest bardzo podobny do naszej krajowej śnieżyczki – różni go tylko kształt zielonej plamki na płatkach i wysokość.
Śnieżyca wiosenna, fot. Tomasz Hołod/www.wroclaw.pl
Jako jeden z pierwszych krzewów na wiosnę rozwija się wawrzynek wilczełyko. Wyjątkowe jest to, że najpierw na gałązkach pojawiają się różowe kwiaty (czasami białe), a dopiero potem liście. Oprócz tego, że to piękna roślina, jest też silnie trująca zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Tylko ptaki mogą spożywać jej owoce. Wawrzynek wilczełyko, podobnie jak przebiśniegi, jest pod ochroną z powodu swojej atrakcyjności.
– Ludzie często zrywają gałązki wawrzynka i wkładają je do wazonów, aby zdobiły im mieszkania. Zapominają przy tym, że ich urok jest krótkotrwały. Wytrzymują zaledwie kilka dni. Tymczasem można się nacieszyć ich pięknem podczas spacerów po lesie – przypomina Jolanta Kochanowska.
Ciemiernik, fot. Tomasz Hołod/www.wroclaw.pl
Ciekawą rośliną jest też ciemiernik. Gdy wszystkie kwiaty roślin przedwiośnia są raczej drobne, jego potrafią osiągnąć nawet 8 cm szerokości.
– W ogrodzie botanicznym znajduje się ponad 40 gatunków i odmian ciemiernika o płatkach barwy białej, śmietankowej, zielonkawej, różowej i purpurowej. Rosną one zazwyczaj w kępie po dziesięć kwiatów, choć zdarza się, że jest ich więcej. Aby się rozrosły, potrzebują kilku lat – niekiedy trzeba im pomóc – wyjaśnia pani botanik. – Ciekawym gatunkiem jest też ciemiernik cuchnący – swoją nazwę zawdzięcza specyficznemu zapachowi, jaki wydzielają jego kłącza – dodaje.
Krokusy, fot. Tomasz Hołod/www.wroclaw.pl
Do ogrodu od 1 kwietnia
Ogród botaniczny otworzy się 1 kwietnia. Bilet normalny będzie kosztował 20 zł, ulgowy – 10 zł, rodzinny – 5 zł za osobę.
Działkowcy na start
W okresie przedwiośnia na działkach najlepiej wykonać prace porządkowe po zimie. – Wszelkie prace ogrodnicze na rabatach musimy wykonywać ostrożnie, tak by nie uszkodzić wychodzących na powierzchnię gleby roślin, na których nam zależy – ostrzega Jolanta Kochanowska. Można zgrabić liście, przyciąć trawy ozdobne czy usunąć zaschnięte części nadziemne bylin. Po zimowych cięciach krzewów „płaczących” sokami (np. winnik) można zająć się innymi krzewami i pnączami, takimi jak róża czy milin, zwany czasem trąbą. Wybór właściwej pory cięcia jest ważny dla konkretnych gatunków. Decyduje o kondycji rośliny przez cały okres jej rozwoju – o obfitości kwitnienia, a następnie owocowania.
Wbrew pozorom pracy w ogrodzie jest dużo, wiele jednak zależy od temperatury. – Im więcej zrobi się teraz na działce, tym mniej pracy trzeba będzie włożyć w porządkowanie jej w okresie wiosennym. Najważniejsze, aby wyrywać chwasty na bieżąco, bo w pełni wiosny pojawi się ich o wiele więcej – przypomina Jolanta Kochanowska.
Marlena Urbaniak
