- Drugi raz mam przyjemność przedstawiać raport o stanie gminy. Przy czym pierwszy raz biorę za ten raport pełną odpowiedzialność. Warto w tym miejscu przypomnieć, że Wrocław nie jest miastem skończonym. Nawet po upływie tej kadencji i trzech kolejnych takim miastem nie będzie. Miasto uczy i wymaga cierpliwości. Szczególnie gdy znajdujemy się w momencie trudnym, a w takim się z całą pewnością znaleźliśmy – powiedział prezydent Jacek Sutryk.
Czytaj:
Demografia
Jest nas więcej niż przed rokiem. Zgodnie z danymi GUS – 642,9 tys. Z wyliczeń MPWiK wynika, że liczba ludności Wrocławia to 825,3 tys. osób.
Finanse miasta
Wpływy do budżetu w 2019 r. wyniosły 4 928 mln zł, natomiast wydatki osiągnęły poziom 4 981 mln zł, co daje deficyt budżetu na poziomie 53 mln zł, to jest o ponad 200 mln zł niższy, niż planowano.
W 2019 r. dochody własne stanowiły 68% dochodów. Pozostałą część dochodów, to jest 32%, stanowiły wpływy uzyskane z dotacji celowych z budżetu państwa, subwencji ogólnej, dotacji i środków na finansowanie wydatków związanych z realizacją zadań współfinansowanych ze środków europejskich oraz pozostałych dotacji.
W minionym roku poziom wypracowanej nadwyżki operacyjnej wyniósł 383 mln zł, co w kontekście rosnących wydatków, związanych z bieżącą działalnością miasta, jest bardzo dobrym wynikiem. Jej wysokość informuje, ile środków finansowych pozostaje po pokryciu najważniejszych wydatków, związanych z bieżącym funkcjonowaniem jednostki, i czy dana jednostka dysponuje środkami, które może przeznaczyć wprost na inwestycje albo na spłatę wcześniejszego zadłużenia.
Do kasy miasta w 2019 r. wpłynęło 161 mln zł dofinansowania ze środków unijnych, z czego 138 mln zł to kwota na realizację projektów infrastrukturalnych, a 23 mln zł – projektów społecznych.
Zadłużenie Wrocławia wyniosło na koniec 2019 r. 2,59 mld zł. Pomimo wzrostu poziomu zadłużenia, koszty jego obsługi utrzymane zostały na niskim poziomie i wyniosły 49 mln zł.
Zarządzanie samorządowe
Kluczowym organem zarządzania gminą jest Urząd Miejski Wrocławia.
W 2019 r. Urząd Miejski Wrocławia przeszedł pozytywnie zaplanowane audyty, przeprowadzane przez firmę zewnętrzną, i utrzymał certyfikaty w zakresie Systemu Zarządzania Jakością, Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy oraz Systemu Ekozarządzania i Audytu (EMAS). Realizowano także szkolenia doskonalące dla 32 audytorów wewnętrznych.
Ważnym elementem zarządzania samorządowego są spółki z udziałem gminy Wrocław. Prezydent Wrocławia sprawuje nadzór właścicielski nad działalnością spółek z udziałem gminy Wrocław. Zakres nadzoru zależy od wysokości udziałów posiadanych przez gminę.
W 2019 r. zlikwidowano spółkę Wrocławska Rewitalizacja Sp. z o.o.
We Wrocławiu działa 48 rad osiedli – samorządowych jednostek pomocniczych, które reprezentują mieszkańców wobec organów i jednostek organizacyjnych gminy (średnia liczba mieszkańców przypadająca we Wrocławiu na osiedle to 13 245 osób).
Smart City i nowe systemy monitoringu
Miasto Wrocław i Nokia Solutions and Networks Sp. z o.o. podpisały w 2019 r. Memorandum o współpracy, dotyczące przygotowania strategii „Wrocław Smart City as a platform” w obszarach: inteligentny transport, środowisko dla osób starszych i niepełnosprawnych, środowisko dla małych i średnich przedsiębiorstw, edukacja, bezpieczeństwo.
Wynikiem prac będzie wypracowanie koncepcji nowych projektów, służących podnoszeniu jakości życia mieszkańców.
W 2019 r. realizowano także projekt badawczo-rozwojowy, przy współpracy Tauron Polska Energia S.A., którego celem jest tworzenie i testowanie usług na potrzeby Inteligentnego Miasta, z wykorzystaniem technologii Internetu Rzeczy (IoT). Projekt obejmował system zarządzania miejskimi koszami na śmieci, system monitoringu jakości powietrza w parkach miejskich, system parkowania oraz nowe usługi miejskie z wykorzystaniem infrastruktury oświetleniowej (wifi, geolokalizacja pojazdów, intensywność oświetlenia).
W 2019 r. we Wrocławiu zanotowano znaczący wzrost wykorzystania e-usług (poprzez platformę e-PUAP wpłynęło prawie 95 tys. dokumentów).
Gospodarka, inwestycje, rynek pracy
W 2019 r. Wrocław zajął 100. miejsce w rankingu Quality of Living 2019 – badaniu jakości życia (tworzy go firma Mercer). Przebadano 231 miasta świata.
W 2019 r., z inicjatywy działającej przy prezydencie Wrocławia Rady ds. Przedsiębiorczości, Rada Miejska Wrocławia przyjęła Strategię Rozwoju Przedsiębiorczości „Przedsiębiorczy Wrocław 2030”.
Strategia podkreśla konieczność budowania kapitału gospodarczego na równi zespołecznym, a także wprowadzanie innowacyjności we wszystkich dziedzinach, służących mieszkańcom i rozwojowi miasta. W ramach Strategii realizowane będą projekty i inicjatywy w następujących obszarach: kultura i edukacja przedsiębiorczości, system wsparcia przedsiębiorczości, współpraca na rzecz przedsiębiorczości, promocja przedsiębiorczości.
Na realizację ważnych dla miasta zadań inwestycyjnych w 2019 r. przeznaczono 587 mln zł. Najwięcej inwestycji przypadło na transport (241 mln zł), gospodarkę mieszkaniową (89 mln zł), gospodarkę komunalną i ochronę środowiska (61 mln zł) oraz oświatę (50 mln zł).
Kwota przeznaczona na największe nowe inwestycje to ponad 1 mld złotych.
Według danych z GUS w 2019 r. we Wrocławiu zarejestrowano w rejestrze REGON 11,1 tys. nowych podmiotów gospodarczych. Natomiast wyrejestrowano 10,6 tys. podmiotów gospodarczych.
W 2019 r., według danych z Powiatowego Urzędu Pracy we Wrocławiu (PUP), Wrocław po raz kolejny odnotował bardzo niski wskaźnik bezrobocia: 1,6%. Była to, obok Poznania, Warszawy, Sopotu i Katowic, najniższa stopa bezrobocia spośród dużych miast Polski. W stosunku do roku 2018 stopa bezrobocia zmalała o 0,2% i była znacznie niższa niż wskaźnik dla Polski (5,1%), a także dla całej Unii Europejskiej (6,8%). W mieście na koniec 2019 r. (dane z PUP) zarejestrowanych było 6429 bezrobotnych oraz 192 osoby poszukujące pracy.
Planowanie przestrzenne, architektura i budownictwo
Na koniec 2019 r. obowiązywały 453 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na 58,4% powierzchni miasta, co oznacza, że obejmowały 17 107,47 ha. W 2019 r. w opracowaniu było 116 mpzp, z czego w 2019 r. 17 uchwalono.
W 2019 r. przystąpiono do opracowania 36 planów obejmujących 993,22 ha (3,4% powierzchni miasta).
W 2019 r. rozpoczęto realizację programu „Osiedla kompletne”. Wykonanie analiz urbanistycznych i przeprowadzenie konsultacji społecznych pozwala postawić diagnozę co do kierunków rozwoju przestrzennego i funkcjonalnego osiedla – swobody poruszania się po nim, komfortu przebywania na jego obszarze i dostępności oferty mającej wpływ na jakość życia mieszkańców – zgodnie z ideą „Cały Wrocław bliżej domu”. W 2019 r. zrealizowano pilotaż programu – w czterech, wybranych na podstawie zapisów Studium, jednostkach urbanistycznych. Były to: Śródmieście Południowe, Jagodno, Jerzmanowo-Jarnołtów, Maślice Małe.
W 2019 roku we Wrocławiu oddano do użytku 11 236 nowych mieszkań. We Wrocławiu najwięcej mieszkań – przede wszystkim w budynkach wielorodzinnych – powstaje w ramach budownictwa deweloperskiego. Na rynku mieszkaniowym działa również spółka miejska Towarzystwo Budownictwa Społecznego Wrocław Sp. z o.o. (TBS).
W 2019 r. wydano prawie 3 tysiące pozwoleń na budowę. Łączna liczba dokumentów wydanych w Wydziale Architektury i Budownictwa wyniosła 51 539.
Rewitalizacja i ochrona zabytków
Od 2012 r. trwa realizacja serii zadań rewitalizacyjnych na Przedmieściu Oławskim i na Nadodrzu. W 2019 r. na działania rewitalizacyjne na Przedmieściu Oławskim przeznaczono z budżetu gminy prawie 27,5 mln złotych.
W 2019 r. wydatki majątkowe na ochronę zabytków wyniosły 7,8 mln zł. To dotacja do prac konserwatorskich oraz robót remontowo-budowlanych obiektów sakralnych i świeckich, ruchomych i nieruchomych, wpisanych do rejestru zabytków, położonych na terenie Wrocławia.
Ponadto w 2019 r. przeprowadzono postępowania na zamówienie publiczne do 30 tys. euro i wybrano wykonawcę opracowania koncepcji funkcjonalno-przestrzennej kompleksowej adaptacji na nowe funkcje zespołu dawnej zabytkowej zajezdni Popowice przy ul. Legnickiej 65 we Wrocławiu wraz z koncepcją zagospodarowania terenu.
W 2019 r., w ramach opieki nad zabytkowymi pojazdami komunikacji miejskiej, rozpoczęto także remonty starego taboru tramwajowego, między innymi wagonu typu Maximum z 1901 r.
Edukacja
W 2019 r. wydatki bieżące poniesione na oświatę opiewały na 1 363 188 171 zł (co stanowiło ćwierć budżetu Wrocławia), natomiast kwota subwencji oświatowej oraz dotacji przedszkolnej uzyskana przez miasto wyniosła 685 902 850 zł. Pokryła ona nieco ponad połowę wydatków przeznaczonych na edukację szkolną i przedszkolną. Miasto miało udział w pokryciu kosztów wprowadzenia reformy oświaty oraz podwyżek dla nauczycieli.
W roku szkolnym 2019/2020 liczba miejsc w placówkach przedszkolnych we Wrocławiu wzrosła i wyniosła 27 996. Liczbę miejsc w przedszkolach publicznych zwiększono o 696. Od podstaw wybudowano dwa przedszkola publiczne, o łącznej liczbie 350 miejsc: Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 23 przy ul. Przedwiośnie 47 oraz Przedszkole nr 17 przy ul. Okulickiego 2a. Ogółem liczba miejsc w przedszkolach publicznych przekracza 22 300, co stanowi 79,5% wszystkich miejsc we wrocławskich przedszkolach.
W 2019 r. w ramach usprawnienia procesu rekrutacji po raz kolejny przygotowano system elektronicznej rekrutacji do przedszkoli i szkół. Ponadto opracowano informator elektroniczny, dostępny na stronie www.wroclaw.pl/edukacja, zawierający ofertę edukacyjną wszystkich typów szkół i przedszkoli.
W listopadzie 2019 r. uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia powołano Przedszkole nr 26, przy Stadionie Wrocław (350 miejsc). Rekrutację do przedszkola przeprowadzono w pierwszej połowie grudnia 2019 r.
W roku szkolnym 2019/2020 prowadzonych przez miasto było 267 szkół różnych poziomów, do których uczęszcza 66 440 uczniów.
W 2019 r. systematycznie poprawiano stan budynków szkolnych, ich bezpieczeństwa, a także wyposażenie. Kontynuowano prace, dostosowujące budynki szkolne do ich zmienionej roli w związku z reformą edukacji. Całkowity koszt inwestycji uwzględnionych w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym wyniósł 54 425 314 zł.
Kultura
Ważnymi wydarzeniami w obszarze kultury w 2019 r. były: przyznanie, związanej z Wrocławiem, Oldze Tokarczuk Literackiej Nagrody Nobla za 2018 r., przyjęcie Wrocławia do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO i uzyskanie tytułu miasta Literatury UNESCO oraz (wraz z Szanghajem) tytułu Światowej Stolicy Sztuk Performatywnych 2021/2022.
Gmina Wrocław prowadzi lub współprowadzi 27 instytucji kultury.
Finansowanie kultury ze środków samorządu Wrocławia po raz kolejny utrzymywało się na poziomie z lat, w których realizowano program Europejskiej Stolicy Kultury 2016, a w 2019 r. istotnie wzrosło do kwoty 145 603 323 zł. W tym na inicjatywy organizacji pozarządowych przekazano kwotę 21 414 301 zł.
Prezydent Wrocławia ufundował nagrody o łącznej kwocie 445 000 zł, które w różnej wysokości przeznaczone zostały dla twórców sztuk plastycznych, teatru, filmu, muzyki i literatury. Część kwoty skierowano na Wrocławską Nagrodę Teatralną i Muzyczną 2019, Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius oraz Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus.
W 2019 r. uruchomiony został nowy program stypendialny Prezydenta Wrocławia dla artystów. Stypendia te przeznaczone są na realizację przedsięwzięć w następujących dziedzinach: film, literatura, muzyka, taniec, teatr, sztuki wizualne i upowszechnianie kultury. Łącznie 21 osób otrzymało stypendia w wysokości 2500 zł miesięcznie, w tym 19 osób stypendia całoroczne, 2 osoby – półroczne. Kwota przeznaczona na I edycję programu stypendialnego wyniosła 600 000 zł.
Kontynuowano dotychczasowy program stypendialny dla utalentowanych artystycznie dzieci oraz młodzieży i studentów. Na rok szkolny i akademicki 2019/2020 r. złożono 172 wnioski o przyznanie stypendium dla młodzieży uzdolnionej artystycznie – otrzymały je 124 osoby.
Pomoc społeczna
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje gminną strategię rozwiązywania problemów społecznych i wykonuje zadania własne gminy w tym zakresie. W 2019 r. łączna liczba korzystających z różnych form pomocy wypłacanych przez MOPS wyniosła 94 409 osób/rodzin, czyli 14,7% mieszkańców Wrocławia.
W 2019 r. za pośrednictwem MOPS wydatkowano 693 385 137,11 zł.
W 2019 r. samodzielnie lub za pośrednictwem organizacji pozarządowych miasto prowadziło:
- 13 całodobowych domów pomocy społecznej, w których łącznie jest 1116 miejsc,
- 1 mieszkanie chronione,
- 36 placówek opiekuńczo-wychowawczych,
- Centrum Rozwoju i Aktywności Dzieci i Młodzieży Stowarzyszenia Pomocy „Iskierka”,
- 6 środowiskowych domów samopomocy,
- 2 ośrodki interwencji kryzysowej prowadzone przez Stowarzyszenie „Akson”,
- 1 ośrodek interwencji kryzysowej przy Nadodrzańskim Centrum Wsparcia prowadzony przez MOPS.
Ponadto MOPS nadzorował 3 dzienne domy pomocy, 11 schronisk i 1 noclegownię dla osób bezdomnych, w których łącznie jest 649 miejsc całorocznych (w okresie zimowym dodatkowe 155 dostawek) i wydawanych było dziennie około 1430 posiłków. W sprawach przyznania świadczeń udzielanych przez MOPS wydano w 2019 r. 90 496 decyzji administracyjnych.
W 2019 r. pracą socjalną objęto 2417 osób i rodzin. Interweniowano w 160 sprawach kryzysowych. Ponadto porady specjalistyczne i doradztwo w ramach aktywizacji społeczno-zawodowej prowadzono dla 2088 osób i rodzin. Dodatkowo w roku 2019 pracownicy socjalni przeprowadzili 1756 różnego rodzaju interwencji, w tym dotyczących problematyki przemocy.
We Wrocławiu w 2019 r. świadczone były usługi opiekuńcze dla 2931 osób oraz przeprowadzono 9738 monitoringów środowisk.
W 2019 r. kontynuowano realizację rządowego programu dla rodzin wielodzietnych Karta Dużej Rodziny. Wniosek o przyznanie Karty Dużej Rodziny złożyły 863 rodziny wielodzietne wychowujące dzieci oraz 1878 rodzin składających się wyłącznie z rodziców. W ramach pomocy rodzinom wydano także 8231 Wrocławskich Wyprawek.
W ramach działań skierowanych do środowiska wrocławskich seniorów w 2019 r. prowadzono 20 projektów. Do ważniejszych programów należą m.in.: Wrocławska Rada Seniorów, Wrocławska Karta Seniora, Dni Seniora, Wrocławski Trener Senioralny, Telefon Seniora – punkt informacyjny dla seniorów, Targi Senioralne, Wrocławskie Igrzyska Seniorów, Wrocławskie Forum Senioralne czy Strefa 55+.
W 2019 r. dofinansowano 33 Kluby Seniora, prowadzone przez organizacje pozarządowe oraz 42 Kluby Seniora działające przy wrocławskich Radach Osiedla.
Ochrona zdrowia
Z programów edukacyjnych, profilaktycznych i terapeutycznych przeznaczonych dla różnych grup społecznych w 2019 r. skorzystało blisko 120 000 mieszkańców Wrocławia.
W celu poprawy jakości funkcjonowania rodzin, szczególnie znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, w 2019 r. uruchomiono dodatkowo do 20 istniejących, 5 nowych punktów poradnictwa rodzinnego w rejonie osiedli: Brochów, Maślice, Borek, Oporów i Złotniki.
W 2019 r. przeprowadzono „Program wczesnego wykrywania wad i schorzeń narządu wzroku i słuchu” oraz „Program profilaktyki próchnicy zębów”, którymi objętych zostało 26 857 dzieci. Wyniki badań wskazały, że najczęściej rozpoznawane wady wzroku u wrocławskich uczniów to krótkowzroczność, nadwzroczność oraz astygmatyzm krótkowzroczny i nadwzroczny
W ramach programów dla dzieci i młodzieży w zakresie edukacji zdrowotnej, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia oraz odpowiedzialności za zdrowie własne i innych, prowadzona jest Wrocławska Sieć Przedszkoli i Szkół Promujących Zdrowie, do której należy 66 przedszkoli oraz 79 szkół. W 17 wybranych projektach udział wzięło 1487 dzieci i uczniów, w tym ze szkół specjalnych, 40 kucharzy i około 144 nauczycieli.
W ramach „Programu promocji zdrowego żywienia i aktywności fizycznej” we wrocławskich placówkach opiekuńczych i edukacyjnych prowadzona jest certyfikacja stołówek i sklepików szkolnych. Certyfikaty przyznawane są placówkom, które zgodnie z zaleceniami specjalistów ds. żywienia i aktywności fizycznej, wprowadzą zalecane zmiany w zakresie racjonalnego żywienia oraz promowania zdrowia fizycznego.
Do 2019 r. przyznanych zostało 185 certyfikatów stołówkom i sklepikom szkolnym oraz 81 certyfikatów przedszkolom i szkołom w ramach promocji aktywności fizycznej.
Miasto prowadzi również programy profilaktyki i przeciwdziałania przemocy oraz uzależnień. Wrocławskie placówki oświatowe zrealizowały szereg programów, w których uczestniczyło około 15 tys. uczniów, około 1100 rodziców i około 900 nauczycieli. Prowadzono również programy przeciwdziałania przemocy oraz ryzykownym zachowaniom dzieci i młodzieży, w tym również szkół specjalnych, w których łącznie uczestniczyło 865 osób.
W 2019 r. zrealizowano programy, których celem była poprawa jakości życia i bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców Wrocławia ze schorzeniami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą i powikłaniami związanymi z tą chorobą. W programach edukacyjnych i rehabilitacyjnych wzięło udział około 9,5 tysiąca osób.
Miasto realizowało również program profilaktyki raka piersi u kobiet. Z edukacji zdrowotnej, konsultacji lekarzy onkologów, genetyków i wsparcia psychologicznego skorzystało łącznie około 15 tys. kobiet.
W 2019 r. w zakresie profilaktyki grypy zaszczepiono 6137 osób starszych powyżej 65. roku życia. Wsparcia psychologicznego i terapeutycznego udzielono 680 osobom po 60. roku życia.
Partycypacja społeczna
W 2019 r. przeprowadzono 33 procesy konsultacyjne w istotnych dla mieszkańców sprawach, a 19 z nich zrealizowano wspólnie z wrocławskimi organizacjami pozarządowymi.
WBO w 2019 r. (7. edycja programu) było pierwszą edycją odbywającą się według nowych zasad, zgodnie z którymi, każdy mieszkaniec Wrocławia niezależnie od wieku posiada głos. W ramach głosowania można było wybrać maksymalnie jeden projekt osiedlowy – do 750 000 zł i jeden ponadosiedlowy, którego wartość może osiągnąć 2 mln złotych.
Łącznie na realizację Budżetu Obywatelskiego w 2019 przeznaczono 25 mln zł, z czego 9 mln zł na projekty osiedlowe i 16 mln zł na projekty ponadosiedlowe. W trakcie przygotowania projektu uchwały w sprawie Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego, przeprowadzone zostały konsultacje społeczne o nazwie WBO’19+ w sprawie zasad funkcjonowania WBO 2019 i w kolejnych latach. W 2019 r. do WBO zgłoszonych zostało 448 projektów, z czego do głosowania dopuszczono 235.
2019 był pierwszym rokiem, w którym rozpoczęto wdrażanie projektu pilotażowego pod nazwą „Fundusz osiedlowy”. W ramach projektu radni poszczególnych osiedli, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami, mogli składać projekty inwestycyjne, do realizacji na terenie ich osiedla. Dzięki uruchomieniu takiego procesu w 2019 r. zarejestrowano 375 wniosków inwestycyjnych, zgłoszonych przez wszystkie wrocławskie osiedla. Łączna kwota funduszu osiedlowego ogółem (w okresie 2020–2021) wynosi 40 000 000 zł.
W 2019 r. na podstawie 219 otwartych konkursów ofert przygotowanych zostało łącznie 490 umów dotacyjnych na realizację zadań publicznych zleconych organizacjom pozarządowym.
Sport
W 2019 r. Wrocław był gospodarzem wielu imprez sportowych, których celem było promowanie miasta jako przyjaznego wszelkim rodzajom aktywności fizycznej. Były to między innymi: 37. PKO Wrocław Maraton, PKO Nocny Wrocław Półmaraton, WrocWalk Marathon, Wrocławski Bieg Niepodległości i 12. Wrocławska Olimpiada Młodzieży. Łącznie wzięło w nich udział około 21,5 tys. osób.
W 2019 r. w mieście działało:
- 11 basenów, w tym kąpieliska oraz baseny przy szkołach podstawowych,
- 6 hal sportowych,
- 15 stadionów,
- 6 lodowisk,
- 35 obiektów, do których możemy zaliczyć centra rekreacji, korty tenisowe, strzelnice, ścianki wspinaczkowe, kręgielnie, skatepark, park linowy.
W 2019 r. wypłacono stypendia sportowe za wybitne osiągnięcia w dyscyplinach olimpijskich, a w szczególności za zajęcie miejsca medalowego na mistrzostwach Polski, Europy i świata. W 2019 r. wypłacono 436 stypendiów 170 studentom i 266 uczniom w 54 różnych dyscyplinach sportowych, którzy reprezentowali 38 wrocławskich klubów sportowych.
W 2019 r. realizowano także dwa programy wspomagające szkolenie sportowe o nazwie „Program młodzieżowych centrów sportu (MCS)” i „Program grup szkolenia podstawowego (GSP)” o łącznej wartości 2 300 000 zł.
Turystyka
Zgodnie z danymi GUS liczba odwiedzających turystów w roku 2018 wynosiła 1,3 mln gości, stawiając Wrocław na 3. miejscu wśród największych miast Polski.
W 2019 r. Wrocław promowano na najważniejszych targach turystycznych w Polsce i za granicą, między innymi w: Poznaniu, Gdańsku, Utrechcie, Berlinie, Sztokholmie, Pradze, Lwowie i Oxfordzie.
W celu promowania turystycznego i rekreacyjnego potencjału Odry, w 2019 r. odbyły się Dzień Odry, Odra River Cup czy Tumski Cup. Każda z imprez przyciąga rokrocznie ogromną rzeszę turystów.
Działaniami popularyzującymi Wrocław w Polsce, które zorganizowano w 2019 r., były między innymi:
- obchody XX-lecia pracy twórczej Marka Krajewskiego (z tej okazji przygotowano trasę turystyczną „Śladami Eberharda Mocka”, okolicznościowy mural oraz dedykowano autorowi statuetkę krasnala, usytuowaną przy Hali Stulecia),
- 42. Europejskie Spotkania Młodych TAIZE, które odbywały się we Wrocławiu po raz trzeci, wzięło w nich udział kilkanaście tysięcy młodych ludzi z całego świata,
- Dzień Życzliwości (pod hasłem Życzliwie – Blisko – Razem) kampania ma na celu promocję pozytywnych zachowań i umacnianie wizerunku Wrocławia, jako miasta ludzi życzliwych,
- Wrocławski Festiwal Krasnoludków.
Środowisko
We wrześniu 2019 r. Rada Miejska Wrocławia przyjęła „Plan adaptacji miasta Wrocławia do zmian klimatu do roku 2030 (MPA)”, który opisuje wyzwania klimatyczne, które stoją przed miastem, i wskazuje, jak możemy się na nie przygotować.
17 października 2019 r. podczas XIV sesji Rady Miejskiej Wrocławia przyjęto stanowisko dotyczące alarmu klimatycznego, w którym uznano za niezbędne rozpoczęcie prac nad programem wspierającym dążenia Wrocławia do osiągnięcia zero emisyjności do 2050 r.
W 2019 r. jednym z najważniejszym celów było przygotowanie kompleksowego planu działań antysmogowych oraz uruchomienie kampanii „Wrocław bez smogu”.
Elementem kampanii „Wrocław bez smogu” jest akcja „Zmień piec”, w ramach której Wrocław planuje do 2024 r. zlikwidować wszystkie piece pozaklasowe w miejskim zasobie komunalnym, na co przeznaczy kwotę 330 mln zł.
W 2019 r. w ramach rozwoju terenów zieleni i ściśle z nią powiązanej infrastruktury społecznej zrealizowano następujące działania:
- zwiększanie powierzchni terenów zieleni miejskiej − zmiany powierzchni parków i zieleńców są wynikiem przeprowadzonych inwestycji, zagospodarowania terenów niedostępnych i niedostosowanych do użytkowania oraz działań związanych z weryfikacją przyjętej klasyfikacji i zadań bieżących, w tym planu nasadzeń na nowych terenach;
- modernizacja terenów zielonych pod względem rekreacyjnym − powstało: 17 placów zabaw, 10 nowych siłowni terenowych, 3 boiska sportowe, doposażono 8 placów zabaw poprzez zamontowanie nowych urządzeń;
- podnoszenie standardów bieżącego utrzymania istniejących terenów zieleni miejskiej − nasycanie zielenią istniejących obiektów zieleni miejskiej poprzez nasadzenia drzew i krzewów. W 2019 r. nasadzono: 2125 szt. drzew i ponad 60 000 krzewów i pnączy w ramach zadań własnych, 249 drzew i ok. 10 000 krzewów w ramach projektów inwestycyjnych. Dodatkowo na terenach zieleni miejskiej zrealizowano nasadzenia ok. 2300 drzew, wykonane przez pozostałe jednostki gminne i inwestorów prywatnych,
- konsekwentna rewaloryzacja i rewitalizacja istniejących założeń zieleni, między innymi zagospodarowanie zieleńca przy ul. Kiełczowskiej, Skweru Skaczącej Gwiazdy, parku Milenijnego, skweru Adolfa Marii Bocheńskiego, parku Langiewicza, skweru przy ul. Polarnej;
- budowa szaletów we wrocławskich parkach, dostosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych, w parku Klecińskim, Polanie Karłowickiej, Górce Skarbowców,
- budowa oświetlenia w parku Klecińskim, zieleńcu przy ul. Sztabowej, skwerze Bełzy, placu zabaw Kuźnia Piratów przy ul. Hermanowskiej, części parku przy ul. Czackiego.
Wrocław od 2006 r. wdraża „Powiatowy Program Zwiększania Lesistości Miasta Wrocławia”, który zakłada etapowe zwiększanie lesistości miasta z ok. 7%, do ok. 11%. W 2019 r. na powierzchni 7,90 ha w rejonie Osobowice posadzono ok. 47 400 szt. sadzonek leśnych.
Z 9 kwietnia 2019 r. Zarządzeniem Prezydenta nr 753/19 (z późn. zm.) został powołany Zespół ds. opracowania procedur miejskiego systemu gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi. Celem działania zespołu jest ustalenie procedur przyjęcia w zasób mienia Urzędu Miejskiego Wrocławia elementów tworzących miejski system gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi oraz warunków ich przekazania do Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A., jako końcowego operatora i właściciela.
W 2019 r. odbyła się pilotażowa edycja programu „Złap deszcz”, którego celem jest pomoc mieszkańcom Wrocławia w efektywnym gospodarowaniu wodą opadową na własnej posesji, przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia wody do picia, jak również redukcji ilości wody odprowadzanej przeciążoną miejską siecią kanalizacyjną.
W ramach programu zawarto 92 umowy (55 naziemnych zbiorników przyrynnowych, 34 podziemne zbiorniki na wody opadowe wraz z instalacją, 1 ogród deszczowy, 2 studnie chłonne) na kwotę około 250 000 zł. Ze względu na duże zainteresowanie planowana jest kontynuacja programu.
Mobilność
Stale rośnie liczba zarejestrowanych samochodów, rośnie także liczba pojazdów wjeżdżających w ciągu doby do Wrocławia w porównaniu z pomiarami z 2010 i 2011 r. (codziennie do Wrocławia wjeżdża 240 tys. pojazdów – wzrost o 25%).
41% podróży mieszkańcy Wrocławia odbywają samochodem, 28% transportem zbiorowym, 6% rowerem, 24% pieszo.
W 2019 r. uchwalony został Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Wrocławia – „Ruch Miasta” (PZMM), będący rozwinięciem Wrocławskiej Polityki Mobilności z 2013 r.
W 2019 r. Wrocław został nominowany przez Komisję Europejską do Sustainable Mobility Awards w kategorii: EU SUMP Awards 2019, czyli za najlepszy lan zrównoważonej mobilności miejskiej w Europie.
Komunikacja samochodowa
Od 1 września 2019 r. obowiązują nowe granice Strefy Płatnego Parkowania, która uległa rozszerzeniu zgodnie z wolą mieszkańców. W strefie, znajduje się 4606 miejsc postojowych, z czego w strefie A – 504, B – 758, C – 3344. Zmianie uległy zasady wydawania abonamentów mieszkańcom strefy. Uległy one ograniczeniu – do 3 na mieszkańca, mającego stałe lub czasowe zameldowanie w strefie; ponadto za abonament nabywany na drugi i trzeci pojazd opłata jest wyższa.
W ramach poprawy bezpieczeństwa i płynności ruchu realizowano zadania w zakresie zarządzania ruchem drogowym. W 2019 r. zatwierdzono 2825 projektów organizacji ruchu oraz wydano 587 opinii w zakresie obsługi komunikacyjnej.
Komunikacja piesza
W 2019 r. w ramach poprawy infrastruktury dla pieszych wybudowano lub wyremontowano ponad 30 km chodników, wprowadzono 30 doświetleń przejść dla pieszych oraz miejsc niebezpiecznych, utworzono nowe przejścia dla pieszych, w tym: łączące przystanki położone w rejonie skrzyżowania ul. Kazimierza Wielkiego i św. Mikołaja oraz mostu Uniwersyteckiego. Bardzo ważne było wybudowanie przystanków wiedeńskich przy ul. Traugutta. Zakończono także prace nad koncepcją Promenady Krzyckiej oraz wybrano wykonawcę projektu jej pierwszego odcinka (pomiędzy ulicami Spiską i Bardzką).
Komunikacja rowerowa
W 2019 r. wybudowano 14 km nowych tras rowerowych, między innymi wzdłuż ulic: Wyszyńskiego, Piaskowej – św. Katarzyny, Janickiego – Kraińskiego, Pułaskiego, Piłsudskiego, Solskiego, Na Grobli – Walońskiej – pl. Wróblewskiego, pl. Społecznego. Trasy rowerowe powstały również w ramach szerszych inwestycji tramwajowych (ul. Buforowa, ul. Hubska) oraz związanych z terenami zielonymi (trasa wzdłuż Oławy).
W mieście zamontowano prawie 1000 nowych stojaków rowerowych w około 150 lokalizacjach. Łącznie ze stojakami, funkcjonującymi w ramach Wrocławskiego Roweru Miejskiego, system parkingowy liczy około 15 000 miejsc postojowych dla rowerów. Poza standardowymi stojakami rowerowymi rozwijana jest również sieć obiektów typu Bike and Ride.
2019 był dziewiątym rokiem działalności Wrocławskiego Roweru Miejskiego. Rowery udostępnione zostały 22 marca 2019 r. i po raz pierwszy pozostały na sezon zimowy na ulicach. W 2019 r. zwiększono ich liczbę z 810 do 2065, a liczbę stacji z 81 do 200 dzięki czemu system objął swoim zasięgiem większość powierzchni miasta.
Komunikacja publiczna
Na wydatki związane z lokalnym transportem publicznym w 2019 r. przeznaczono 543 mln zł, co stanowiło 63% ogółu wydatków w obszarze transportu.
Zrezygnowano z wakacyjnych rozkładów jazdy. Wydłużono kursowanie pięciu głównych linii tramwajowych średnio o 1,5 godziny – do 0:30 w weekendy w nocy. Zlikwidowano bilety na linie pospieszne i nocne. Pilotażowo na przystanku na pl. Jana Pawła II wyznaczono specjalne miejsca oznaczone piktogramami. Mają one pomóc osobom niepełnosprawnym i rodzicom z wózkami dziecięcymi korzystać z komunikacji miejskiej.
Systematycznie rozwijany i modernizowany jest tabor Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. W 2019 r. na ulicach pojawiło się 50 autobusów przegubowych (klimatyzowane, niskopodłogowe, spełniające normy emisji spalin EURO6) oraz 10 tramwajów Moderus Beta.
Pod koniec 2019 r. MPK ogłosiło kolejny przetarg na dzierżawę 60 nowych autobusów.
Z ogólnego ruchu kołowego wyłączono ostatni możliwy do wydzielenia odcinek torowiska tramwajowego w ul. Grabiszyńskiej (2 x 1000 m).
W 2019 r. kontynuowano konserwację torów i zwrotnic tramwajowych (koszt 17,282 mln zł) oraz sieci trakcyjnej (koszt 4 mln zł). Wykonano audyt torowisk, którego wyniki znalazły się w dokumencie „Przegląd stanu technicznego torowisk”. Z analiz wynika, że 58% wrocławskich torowisk jest w stanie bardzo dobrym i dobrym, 32% jest w stanie przeciętnym a 10% w stanie złym lub bardzo złym.
Zakończona została budowa trasy tramwajowej na ul. Hubskiej (od ul. Glinianej do ul. Dyrekcyjnej), w ramach której uruchomiono nową linię tramwajową nr 16. Rozpoczęta została budowa trasy tramwajowej na Popowice (od ul. Milenijnej do ul. Jagiełły), wraz z budową zintegrowanego węzła tramwajowo-kolejowego Wrocław Popowice.
W roku 2019 rozstrzygnięte zostały przetargi na roboty budowlane dla pierwszego etapu budowy trasy autobusowo-tramwajowej na Nowy Dwór z Centrum Wrocławia.
Trasa autobusowo-tramwajowa na Nowy Dwór (TAT) to największa inwestycja komunikacyjna miasta od 1949 r., kiedy wybudowana została linia tramwajowa do Leśnicy. To 7 km wydzielonej trasy autobusowo-tramwajowej oraz dwa wiadukty: 160-metrowy nad torami kolejowymi i 22-metrowy nad ulicą Smolecką. Jesienią 2019 r. rozpoczęto prace budowlane od częściowej przebudowy ul. Nabycińskiej oraz robót w obrębie pl. Orląt lwowskich i otoczenia Dworca Świebodzkiego.
Port Lotniczy Wrocław
Port Lotniczy Wrocław im. Mikołaja Kopernika obsłużył w 2019 r. ponad 3 mln 548 tys. pasażerów; wynik ten jest o 6% wyższy w stosunku do roku 2018. Obecnie jest obsługiwany przez 10 regularnych linii lotniczych. Port Lotniczy Wrocław obsługiwał w 2019 r. łącznie 50 połączeń niskokosztowych (35 destynacji – Ryanair, 15 destynacji – Wizz Air), 8 połączeń sieciowych (Paryż, Düsseldorf, Zurych, Monachium, Frankfurt nad Menem, Warszawa, Tel Awiw, Kopenhaga) oraz 29 połączeń czarterowych (dane z sezonu letniego).
Infrastruktura
Według ostatniego raportu European Benchmarking Co-operation – EBC (międzynarodowe stowarzyszenie prowadzące benchmarking wiodących przedsiębiorstw branży wodno-kanalizacyjnej) Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. (MPWiK) znajduje się w pierwszej piętnastce przedsiębiorstw europejskich pod względem najniższych strat wody. Średnia strata wody w sieci wodociągowej dla przedsiębiorstw biorących udział w benchmarkingu EBC wynosi 17%, w 2019 r. dla Wrocławia ten wskaźnik wyniósł 9,66%.
MPWiK eksploatuje blisko 2200 km sieci wodociągowej. System dystrybucji wody obejmuje swoim zasięgiem cały Wrocław, zaopatrując w wodę prawie 100% mieszkańców. MPWiK dostarcza również wodę uzdatnioną poza granice miasta – korzysta z niej 7 gmin ościennych (Kobierzyce, Siechnice, Wisznia Mała, Długołęka, Kąty Wrocławskie, Czernica oraz Miękinia). Oprócz wody uzdatnionej, sprzedawana jest woda surowa do wodociągów w Brzegu Opolskim, Elektrociepłowni Czechnica Kogeneracja S.A. oraz do nawadniania upraw zakontraktowanych przez Przedsiębiorstwo McCain.
W 2019 r. kontynuowano realizację Wieloletniego Planu Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Urządzeń Kanalizacyjnych we Wrocławiu uchwalonego przez Radę Miejską 21 grudnia 2017 r. Plan ten obejmuje swoim zakresem lata 2018–2022 i określa nakłady inwestycyjne planowane do poniesienia przez MPWiK w kwocie 457,6 mln zł.
W 2019 r. odnotowano wzrost ilości sprzedanej wody oraz odebranych ścieków w odniesieniu do lat ubiegłych. Ilość sprzedanej wody w 2019 r. wyniosła 42 098,3 tys. m szesc. i wzrosła w stosunku do roku 2018 o 2,5%. Ilość odebranych ścieków w 2019 r. wyniosła 40 658,1 tys. m szesc. i wzrosła w stosunku do roku 2018 o 2,6%.
W 2019 r. we Wrocławiu masa odpadów komunalnych zbieranych w ramach gminnego systemu wyniosła 306 897,334 Mg (megagram = tona). W podziale na poszczególne sektory odpadów dominowały odpady zmieszane.
Całorocznym gospodarowaniem odpadami i utrzymaniem czystości we Wrocławiu zajmuje się spółka Ekosystem, z firmami: FBSerwis Wrocław, Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA, Alba Dolny Śląsk (w zakresie gospodarowania odpadami), CHEMEKO-SYSTEM oraz firma Suez Zachód (oczyszczanie miasta w ramach zadania nr 4 – dzielnica Fabryczna).
Mienie komunalne
Według stanu na dzień 31.12.2019 r. Wrocław był właścicielem 34 244 komunalnych lokali mieszkalnych. W tym zasobie blisko 22 tys. lokali zarządzanych jest przez Zarząd Zasobu Komunalnego, natomiast 12,3 tys. przez spółkę Wrocławskie Mieszkania.
W 2019 r. miasto dysponowało 2039 wolnymi lokalami mieszkalnymi. Lokale będące w dyspozycji pozostają w ciągłym obrocie i są na bieżąco wskazywane przyszłym najemcom oraz gminnym jednostkom organizacyjnym, takim jak Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej we Wrocławiu czy Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego na potrzeby związane z realizacją ich zadań.
Do sprzedaży przekazano 157 lokali. 43 lokale przekazano dla repatriantów, realizując uchwały Rady Miejskiej Wrocławia w tym zakresie.
W 2019 r. opracowano i przyjęto uchwałę nr XV/420/19 Rady Miejskiej Wrocławia z 21 listopada 2019 r. w sprawie „Wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy Wrocław na lata 2020–2025” (Dz. Urz. Woj. Doln. 2019 r. poz. 6978), która obowiązuje od dnia 01 stycznia 2020 r. oraz Zarządzenie Prezydenta Wrocławia z 23 grudnia 2019 r. nr 2284/19 w sprawie określenia zasięgu strefy peryferyjnej dla potrzeb ustalenia czynszu za najem lokali mieszkalnych stanowiących własność gminy Wrocław.
Ponadto rozpoczęto działania związane z przygotowaniem projektu nowej uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy Wrocław w związku z wejściem w życie 21 kwietnia 2019 r. nowelizacji ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Bezpieczeństwo publiczne
Według danych z Komendy Miejskiej Policji we Wrocławiu (KMP) w 2019 r. na terenie Wrocławia odnotowano 8908 zdarzeń w siedmiu podstawowych kategoriach przestępstw pospolitych (rozboje, bójki i pobicia, uszkodzenia ciała, kradzieże, kradzieże pojazdów, włamania oraz niszczenia cudzej rzeczy). W porównaniu z rokiem 2018 nastąpił spadek o 716 przestępstw.
W 2019 r. budżet straży miejskiej (SM) wyniósł 23 158 000 zł to jest o 1 188 000 zł więcej niż w 2018 r. W końcu 2019 r. w SM służbę pełniło 276 strażników miejskich na planowaną liczbę 366 etatów (323 strażników i 43 osoby wsparcia). Rok 2019 zakończono wakatem w liczbie 47 nieobsadzonych strażniczych miejsc pracy.
W 2019 r. SM otrzymała nową siedzibę główną przy ul. Na Grobli 14/16. Jest to budynek o powierzchni 4 tys. mkw., czyli większy o 1,5 tys. mkw. od dotychczasowej siedziby. Ponadto otwarto nowy posterunek w Sukiennicach 12, czynny 24 godziny na dobę, także w niedziele i święta.
W 2019 r. SM przyjęła 85 440 zgłoszeń interwencyjnych, o ok. 2,3% więcej niż w roku 2018 oraz zarejestrowała 34 016 pism, o ok. 33,7% więcej niż w 2018 r.
W 2019 r. w ramach „Programu Poprawy Bezpieczeństwa we Wrocławiu w latach 2017–2020” Urząd Miejski Wrocławia wspierał finansowo programy prewencyjne, realizowane przez miejskie służby i instytucje. W porównaniu z rokiem 2018 wzrósł poziom wydatków ponoszonych przez miasto na dofinansowanie takich służb, jak policja, Państwowa Straż Pożarna, Ochotnicza Straż Pożarna oraz Dolnośląskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.
W porównaniu z rokiem 2018 znacząco wzrosło dofinansowanie policji (z 843 000 zł do 1 008 000 zł), straży Pożarnej (z 70 000 zł do 390 600 zł), Ochotniczej Straży Pożarnej (z 236 000 zł do 388 000 zł), Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (z 40 000 zł do 140 000 zł).
Współpraca
W 2019 r. Prezydent Wrocławia zainicjował serię spotkań i rozmów z samorządowcami Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego (WrOM), czyli gmin i powiatów z obszaru obejmującego w przybliżeniu dawne województwo wrocławskie. Oprócz transportu, który jest głównym tematem rozmów, poruszane były inne zagadnienia, jak edukacja czy planowanie przestrzenne.
Rozmowy mają doprowadzić przede wszystkim do formalizacji współpracy w zakresie wspólnego transportu publicznego, wypracowania projektu ustawy dla WrOM, przygotowania Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego (ZIT WrOF) na perspektywę finansową 2021–2027 i uzgodnienia priorytetów Stowarzyszenia Aglomeracja Wrocławska.
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to instrument podziału środków unijnych na obszarach funkcjonalnych dużych miast. W skład ZIT WrOF wchodzą: Gmina Wrocław, Miasto i Gmina Jelcz-Laskowice, Miasto i Gmina Kąty Wrocławskie, Gmina Siechnice, Gmina Trzebnica, Miasto i Gmina Sobótka, Miasto Oleśnica, Gmina Długołęka, Gmina Czernica, Gmina Kobierzyce, Gmina Miękinia, Gmina Oleśnica, Gmina Wisznia Mała, Gmina Żórawina, Miasto i Gmina Oborniki Śląskie.
Umowy podpisane z beneficjentami w podziale na priorytety, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014–2020 to łączna kwota od początku realizacji 1 598 226 540,00 zł (w tym wkład UE 925 858 668,20 zł). W roku 2019 zostało podpisanych 67 nowych umów z beneficjentami o łącznej wartości 168 595 522,92 zł (w tym wkład UE 123 331 424,19 zł).
