- Obecnie musimy położyć największy nacisk na edukację wrocławian – mówi w wywiadzie dla www.wroclaw.pl, wiceprezydent Wrocławia Wojciech Adamski, odpowiedzialny za wdrażanie w naszym mieście przepisów nowej tzw. ustawy śmieciowej.
To już trzeci miesiąc obowiązywania nowych przepisów dotyczących gospodarowania odpadami. Jak do tej pory ocenia pan przebieg tej reformy w naszym mieście?
System zadziałał bardzo dobrze. Zbieramy odpady, wywozimy je, zebraliśmy opłatę, mamy pełną kontrolę nad strumieniem odpadów i – oczywiście oprócz jednostkowych interwencji – nie ma przepełnień.Cała procedura wdrażania nowego systemu miała kilka „kamieni milowych”. Najpierw skutecznie przeprowadziliśmy całą procedurę uchwałodawczą, następnie przeszliśmy etap przetargów. W końcu przyszedł lipiec i początek obowiązywania przepisów, wywiązywania się firm z obowiązków oraz w końcu uiszczanie opłat przez mieszkańców. Wszystkie zasady ustawy zostały we Wrocławiu spełnione. Śmieci nie są wywożone do lasu. System został uszczelniony.
Czyli nowa ustawa we Wrocławiu zadziałała?
Mogę powiedzieć, że niewiele błędów popełniliśmy. Ustawa została wprowadzona głównie po to by śmieci nie lądowały w lesie. We Wrocławiu odbieramy aż 30 proc. więcej śmieci niż przed wprowadzeniem nowych przepisów. Czyli o tyle śmieci mniej ląduje w lasach. Kolejnym założeniem ustawy było to, by wszyscy byli włączeni do systemu. I to również się udaje. Mieszkańcy zgłosili aż o 20 proc. więcej miejsc, z których odbieramy śmieci, niż robiły to firmy przed 1. lipca.
Dwa cele strategiczne zostały osiągnięte.
We Wrocławiu mamy najwyższą składkę na całym Dolnym Śląsku.
Ale nie ma takiej gminy w naszym województwie, która oferuje za swoją stawkę tyle co my. W niektórych podwrocławskich gminach śmieci są odbierane co dwa tygodnie. My gwarantujemy odbiór wszystkich wyprodukowanych odpadów na każdej posesji. Łącznie z odpadami zielonymi. W takim ujęciu – moim zdaniem – wrocławskie opłaty wcale nie są najwyższe.
Czy jest jednak szansa, że za śmieci zapłacimy mniej?
Dopiero na koniec roku, gdy spłyną do nas pełne dane, zobaczymy czy i jak system się bilansuje. Wtedy podejmiemy decyzję w sprawie nowych stawek.
Nie wszystko jednak poszło w stu procentach dobrze. Ekosystem w lipcu nałożył 450 kar na wykonawców, na łączną kwotę 350 tys. złotych. W mediach i ze strony mieszkańców pojawiały się sygnały o przepełnieniach pojemnikach i ich braku.
W tym wypadku trzeba zwrócić uwagę na trzy elementy: ilość produkowanych odpadów, całkowitą pojemność podstawionych pojemników i częstotliwość odbioru. Te elementy na siebie wpływają. Nikt nie był w stanie przewidzieć ile w danym miejscu będzie zbieranych śmieci. Dlatego daliśmy firmom kilka tygodni przejściowych. Niczego nie da się zrobić z dnia na dzień. Na Zachodzie Europy, państwa swoje systemy doskonalą od dziesięcioleci. Potrzebne były nam okresy przejściowe, ale później naliczyliśmy kary, aby pokazać firmom, że nie możemy dłużej pozwolić na błędy z ich strony.
Pozostaje także słynna już kwestia buntu części zarządców nieruchomości, którzy nadal nie chcą składać deklaracji w imieniu swoich mieszkańców.
Część zarządców jest bardzo roszczeniowych. Na terenie zbiorowego zamieszkania organizatorem zbiórki odpadów jest jednak zarządca. To od niego miasto odpady przyjmuje. Rozumiem, że zarządcy szukają oszczędności. Poczekajmy na orzeczenie sądu. Jeśli okaże się, że to zarządcy powinni wywiązać się z tego obowiązku, to mieszkańcy powinni zrezygnować w tym momencie z usług takiego zarządcy. Nie wiem jaka będzie decyzja sądu, ale jeśli w 95% gmin w Polsce zarządcy nie mają takich wątpliwości, to wydaje mi się, że wskazanie jest jednoznaczne.
Na szczęście mieszkańcy stają na wysokości zadania i już w przypadku pierwszego terminu uiszczania zapłaty, jest pokryte 70 proc. kosztów całego systemu.
Świadomość wrocławian w tym względzie jest rzeczywiście imponująca. Dla przykładu, podatek od nieruchomości jest dużo prostszy do naliczenia a pierwsza ściągalność była na poziomie 60 proc. Podkreślając, że do 15 sierpnia po raz pierwszy płaciliśmy te opłaty, było zamieszanie związane z zarządcami oraz wliczając w to okres wakacyjny, to wynik jest naprawdę godny pochwały.Wychodząc naprzeciw wrocławianom wydrukowaliśmy także papierowe książeczki wpłat. Nie wszystkie osoby potrafią lub chcą korzystać z przelewów. Tradycyjne książeczki wpłat rozdajemy każdemu kto chce – Ekosystem udostępnia je z darmo. To też powoduje, że ściągalność jest dobra.
Co zatem jeszcze jest do zrobienia?
Najważniejsza jest teraz edukacja. Głównie jeśli chodzi o przyzwyczajenia mieszkańców. Dla przykładu: jeśli w czwartek odbierane są odpady zielone, to nie można worka z trawą wystawić przed posesją już w poniedziałek. To samo jeśli chodzi o śmieci gabarytowe. Jeśli są one odbierane raz na kwartał, to nie wystawiajmy tapczanu dwa tygodnie wcześniej, bo nikt go nie zabierze. Zwracajmy uwagę na harmonogram. Potrzebna jest edukacja, aby każdy zrozumiał, że nie można działać w sposób dowolny. Na szczęście nie są to masowe zjawiska i problem jest marginalny.
Poza tym musimy wypracować swego rodzaju filozofię ochrony środowiska w kwestii gospodarowania odpadami. Ekosystem odpowiada za organizację zbiórki i utylizacji odpadów, ale za cały system we Wrocławiu odpowiada Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta. Musimy odpowiedzieć sobie na pytania: czy będziemy potrzebować spalarni, czy mamy iść w kierunku zbierania odpadów biodegradowalnych, czy mamy budować inną instalację, itp. Wydział ma wypracować założenia jak będzie wyglądać system gospodarowania śmieciami przez najbliższe lata.
Rozmawiał Arkadiusz Cichosz
