Wrocławska metropolia to może być pięciomiliardowy budżet i milion mieszkańców. Dla porównania dziś budżet Wrocławia to 3,5 miliarda złotych.
- Do końca nie wiadomo jaki będzie ostateczny kształt ustawy metropolitalnej i to jest dla nas duży kłopot – zaznacza Grzegorz Roman, doradca prezydenta Wrocławia ds. transportu.
Samorządowcy mówią, że jest problem wielkich miast i ich otoczenia. Ci z dużych ośrodków twierdzą, że są lokomotywą ciągnącą inwestycyjnie, naukowo, kulturalnie i gospodarczo region. Ci mniejsi czują się poszkodowani i twierdzą, że metropolie rozwijają się ich kosztem. Prawdą jest, że co raz więcej osób decyduje się na zamieszkanie pod Wrocławiem, a pracuje i posyła dzieci do przedszkoli i szkół we Wrocławiu. Miasto traci, bo nie ma wpływów z podatków, ale tu decyduje rachunek ekonomiczny - działki budowlane i mieszkania pod miastem są tańsze.
- Ustawa metropolitalna jest potrzebna. Ale musi być na zasadach partnerskich, a nie dominacji jednej gminy Na pewno pomoże uporządkować nam różne kwestie prawne, czyli krótko mówiąc kto i za co odpowiada – podkreśla Ryszard Pacholik, wójt gminy Kobierzyce
Punktami spornymi między gminami są między innymi komunikacja, planowanie przestrzenne czy edukacja – podkreśla Grzegorz Roman.
Przykłady. Do wrocławskich szkół czy przedszkoli uczęszczają dzieci z okolicznych gmin. Wiadomo, że niektórzy fikcyjnie meldują się w mieście, by spełnić warunki rekrutacji. Porównując poziom kształcenia trudno się dziwić. Wyniki egzaminacyjne uczniów to przepaść. Średni wynik wrocławskiego gimnazjalisty jest o 20 procent lepszy niż jego rówieśnika z powiatu.
Kolejny przykład braku wspólnych uregulowań prawnych to woda, kanalizacja czy melioracja. Zdarza się, że niektóre tereny nad rzekami są zabudowywane. Konsekwencje: zalania czy podtopienia są w sąsiedniej gminie.
- Doskonale widać to na rzeczce Brochówka, która płynie między innymi przez gminy Żerniki, Smardzów i Wrocław – zaznacza Grzegorz Roman i dodaje, że Wrocław chce, by wokół niego powstał pas zieleni i rekreacji. Okoliczne gminy niekoniecznie podzielają takie pomysły
Problemem jest też wspólne finansowanie dróg. Gminy niechętnie patrzą na swoim terenie na trasy wylotowe z Wrocławia. Do tego dochodzi brak wspólnej polityki przestrzennej. Każda gmina ma swój plan zagospodarowania, który nie jest konsultowany z sąsiadami.
Ustawa metropolitalna mogłaby to zmienić i uporządkować – twierdzą samorządowcy. Problem w tym, że nie wiadomo jak duża miałaby być metropolia wrocławska. Są projekty mówiące o 9 gminach z powiatu wrocławskiego, inne mówią o blisko 40 obejmujące także gminy przylegające do powiatu. W sumie taka aglomeracja mogła by liczyć od 900 tysięcy do miliona 200 tysięcy mieszkańców i mieć gigantyczny budżet. Nie licząc funduszy unijnych może to być nawet 5 miliardów złotych.
Gminy nie czekając na ustawę metropolitalną jednoczą siły i współpracują. Przykładem może być działająca od 2006 r. Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej SA, która skupia 30 gmin.
- Najważniejsze nasze zadania to promocja gospodarcza i pozyskanie zagranicznych inwestycji – mówi Ewa Kaucz, wiceprezes Zarządu ARAW SA i dodaje, że efektem wspólnych działań jest blisko 80 tysięcy nowych miejsc pracy utworzonych przez zagranicznych inwestorów na terenie gmin należących do ARAW-u. Szacuje się, że każde z nich generuje od 3 do 6 miejsc pracy – to są poddostawcy i kooperanci.
Kiedy będą metropolie, na razie nie wiadomo. Projekt zmian ustawowych w zakresie współpracy gmin trafił do Sejmu. Zgodnie z nim powstaną powiaty metropolitalne, powoływane przez rząd.
- Przy tym projekcie są wątpliwości konstytucyjne. Pytanie, co będzie z dochodowymi powiatami. Nie spodziewam się szybkich rozstrzygnięć w tej sprawie – podkreśla Bogdan Cybulski, doradca prezydenta Wrocławia ds. aglomeracji wrocławskiej.
Jarek Ratajczak
