Były one możliwie najszybszą – a tym samym obarczoną niestety wieloma wadami – odpowiedzią na niedobór wagonów tramwajowych, z którym borykało się wiele polskich miast zniszczonych w trakcie działań wojennych, przy jednoczesnych dużych zniszczeniach zakładów przemysłowych.
Chociaż pojazdy tego rodzaju charakteryzowały się prostą i niezbyt nowoczesną konstrukcją, z różnych przyczyn musiały służyć przez wiele lat i silnie wpisały się krajobraz kulturowy szeregu polskich miast, w tym Wrocławia. Tramwaje typu N i ND przewoziły wrocławian przez 35 lat – od 1956 do 1991 r.
Razem z późniejszymi wagonami Konstal 102Na i 105Na i pochodnymi przez wiele lat stanowiły podstawę komunikacji tramwajowej we Wrocławiu. Wóz doczepny ND #3560 w służbie liniowej pozostał aż do 25 września 1991 r., a zatem należał do ostatnich wagonów tego typu kursujących regularnie po Wrocławiu. Jest to ponadto jedyny zachowany do dziś wagon typu ND w mieście.
Kompleksowo wyremontowany wagon doczepny typu ND
W wagonie doczepnym typu ND została odtworzona instalacja elektryczna i całe wyposażenie wnętrza. Dzięki temu prowadzony od 2021 r. remont wagonu został zakończony, w efekcie czego miasto uzyskało kolejny interesujący i sprawny zabytek techniki transportowej. Pojazd z pewnością uświetni różne wydarzenia we Wrocławiu promujące komunikację zbiorową i jej dziedzictwo, a przede wszystkim posłuży w przewozie wrocławian oraz turystów.
Galeria zdjęć
Właściwą realizację prac potwierdził odbiór konserwatorski w obecności przedstawicieli Wydziału Partycypacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia i Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w dniu 18 grudnia 2024 r., a wcześniej badania techniczne doczepy, dopuszczające ją do ruchu z pasażerami, które zostały zrealizowane w dniu 29 listopada 2024 r. przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów, czyli instytucję uprawnioną do badań wagonów tramwajowych w Polsce.