Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
- Więcej urlopu w 2023 r. Zmiany w Kodeksie Pracy i unijna dyrektywa work-life balance. 26 kwietnia zmieniły się przepisy dotyczące zasiłków.
- Dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Jakie są zasady?
- Wyższy zasiłek macierzyński. Zobaczcie ile wyniesie?
- Uwaga: krótszy czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego!
- Nawet 35 dni urlopu w 2023 r. Jak skorzystać?
Wdrożenie dyrektywy unijnej „work life balance” spowodowało nowelizację przepisów w Kodeksie pracy i w ustawie zasiłkowej.
Więcej urlopu w 2023 r. Zmiany w Kodeksie Pracy i unijna dyrektywa work-life balance. 26 kwietnia zmieniły się przepisy dotyczące zasiłków.
Urlop opiekuńczy, urlop z tytułu siły wyższej i zmiany w urlopach rodzicielskich – to nowości w urlopach dla pracowników w 2023 r. W sumie, w roku pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę mogą mieć nawet 35 dni wolnych. Dotychczas urlop wypoczynkowy wynosił od 20 do 26 dni.
Nawet 35 wolnych dni: dotychczas jest 26 dni urlopu, do tego będzie prawo do 5 dni urlopu opiekuńczego, 2 dni z powodu „siły wyższej” i 2 dwóch dni opieki nad dzieckiem.
Najważniejsze zmiany ws. dłuższego urlopu w 2023 r. sprawdź w galerii:
Dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Jakie są zasady?
Jedna ze zmian dotyczy zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego. Okres urlopu się wydłużył o 9 tygodni: z 32 do 41 tygodni- w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka i z 34 do 43 tygodni- w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka.
Co ważne dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje tylko jednemu z rodziców.
Jeśli ubezpieczona mama wykorzystała urlop rodzicielski w maksymalnym wymiarze np. 32 tygodni lub 34 tygodni, to pozostałe 9 tygodni może wykorzystać już tylko drugi rodzic.
Do dłuższego urlopu rodzicielskiego niż 41, 43 i 38 tygodni mają rodzice, którzy urodzą lub przyjmą na wychowanie dziecko mające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu powstałe w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.
- Jeśli dziecko ma specjalne zaświadczenie „Za życiem” rodzice będą mogli skorzystać odpowiednio z 65, 67 i 62 tygodnie – dodaje Kowalska-Matis.
Wyższy zasiłek macierzyński. Zobaczcie ile wyniesie?
Już nie 80, a 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku będzie wynosił zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (z wyjątkiem części przysługującej drugiemu z rodziców - 9 tygodni).
Ubezpieczona mama może otrzymywać zasiłek macierzyński w takiej samej wysokości przez cały okres jego pobierania tj. 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku, o ile złoży tzw. długi wniosek o zasiłek macierzyński do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie.
- Ten długi wniosek o zasiłek macierzyński nie może dotyczyć 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis.
Jeśli mama nie złoży wniosku o długi zasiłek macierzyński do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, to zasiłek będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego.
Według rzeczniczki, w przypadku, gdy w pierwszym roku życia dziecka nie zostanie wykorzystany, co najmniej jeden dzień zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (na podstawie długiego wniosku), będzie możliwość złożenia wniosku o jednorazowe wyrównanie zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego do 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Za okres urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński będzie przysługiwać w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Rodzic, który na 26 kwietnia 2023 r. pobierał zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, ma prawo do zasiłku na nowych zasadach pod warunkiem, że do 17 maja złoży wniosek o ustalenie nowej wysokości zasiłku. Jeśli tego nie zrobi, będzie otrzymywać zasiłek w dotychczasowej wysokości.
Uwaga: krótszy czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego!
Ubezpieczony tata ma prawo do urlopu ojcowskiego przez 2 tygodnie. Może on być wykorzystany do ukończenia przez dziecko 2 roku życia, tylko wtedy, gdy na 26 kwietnia ojciec miał prawo do urlopu ojcowskiego. Jeśli prawo do urlopu ojcowskiego nabędzie od 26 kwietnia, to skraca się okres, w którym można go wykorzystać.
Przysługujące 2 tygodnie będzie mógł wykorzystać do dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy życia, albo dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.
Dodatkowe pięć dni wolnego na urlop opiekuńczy w 2023 r.
Od 26 kwietnia 2023 r. osobom, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego 5 dni urlopu opiekuńczego. Urlop ten można wykorzystać, aby zapewnić ·osobistą opiekę lub wsparcie osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Co ważne za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie urlopu opiekuńczego zasiłek chorobowy nie przysługuje.
W 2022 r. w całej Polsce zasiłki macierzyńskie były wypłacane dla 354 tys. osób (ok. 60 tys. dla ojców), w analogicznym okresie na Dolnym Śląsku wypłacano 26 tys. zasiłków w tym 4,6 tys. dla ojców.
Nawet 35 dni urlopu w 2023 r. Jak skorzystać?
Jak skorzystać z dodatkowych dni wolnych? O każdy z wymienionych okresów wolnego trzeba wnioskować oddzielnie i na innych zasadach. Wynika to z tego, że niektóre są bezpłatne, a inne wymagają podania przyczyny skorzystania z wolnego.
Na przykład w przypadku dni wolnych z powodu „siły wyższej” – firma musi udzielić zwolnienia na wniosek zatrudnionego, zgłoszony najpóźniej w dniu, w którym chce się skorzystać z takiego czasu bez pracy. W tym przypadku, tak jak ws. urlopu na żądanie, pracownik będzie składał wniosek w każdej dostępnej formie.
