– Głównym zadaniem, powstałego przed 75 laty Dolnośląskiego Towarzystwa Muzycznego, było popularyzowanie muzyki oraz zakładanie ognisk muzycznych, a także organizacja koncertów umuzykalniających, które miały ułatwić odbiór muzyki niewprawionym słuchaczom. Te założenia udaje się spełniać do dziś, a fakt ten napawa dumą. Realizujemy nowe projekty, z radością zapraszamy do współpracy młodych, zdolnych ludzi. W pamięci chowamy tradycję i pełni szacunku dla tego dziedzictwa patrzymy w przyszłość, która zapewne przyniesie nowe wyzwania. Wierzymy jednak, że to, od czego się zaczęło, czyli miłość do muzyki, będzie nam towarzyszyć przez kolejne 75 lat – mówi dr Maria Zawartko, obecna prezes zarządu DTM.
Kilka ciekawych wydarzeń z bogatej historii DTM-u
- W grudniu 1945 r. powstaje grupa inicjatywna do powołania Stowarzyszenia DTM. Do jej grona należały wszystkie ówczesne autorytety, nie tylko w dziedzinie muzyki, osoby przybyłe z różnych regionów przedwojennej Polski, w tym ze Lwowa. Byli to : Kazimierz Wiłkomirski, ks. dr Hieronim Feicht, Zbigniew Liebhart, Ryszard Bakst, Piotr Łoboz, Ryszard Bukowski i to właśnie oni zainicjowali powstanie pierwszej we Wrocławiu szkoły muzycznej im. Fryderyka Chopina (1 lutego 1946 r.) najpierw przy ul. Kościuszki, potem ul. Mazowieckiej (dziś Impart), która rok później kształciła już 1100 słuchaczy.
Kronika DTM była prowadzona od początku istnienia stowarzyszenia. Starannie wykaligrafowana treść pokazuje dzisiaj, jaki przed laty panował „głód” kultury muzycznej tuż po II wojnie światowej we Wrocławiu i w regionie dolnośląskim, fot. mawi/www.wroclaw.pl
- 1 listopada 1948 r., również za sprawą ww. grupy inicjatywnej, zostaje powołana we Wrocławiu Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna przy ul. Powstańców Śląskich 202. Pierwszym rektorem tej uczelni był ks. dr Hieronim Feicht.
- W pierwszych zebraniu organizacyjnym DTM-u bierze udział 16 osób – założycieli stowarzyszenia, którzy uchwalają statut, wybierają, władze i zaczynają organizowanie pierwszego Biura DTM-u, które jako jedyne we Wrocławiu i regionie miało rozliczać wszystkie imprezy kulturalne.
- Pierwszym prezesem zarządu DTM-u zostaje inż. Stefan Podgórski, który zarejestrował stowarzyszenie w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu, a o osobowości prawnej zdecydował wrocławski Sąd Grodzki.
- W 1946 r. z inicjatywy DTM-u i PWSM powstają we Wrocławiu szkoły muzyczne: przy ul. Łowieckiej (teraz na ul. Piłsudskiego) i przy Podwalu (działa tam do dziś).
- W 1948 r. na terenie Dolnego Śląska z inicjatywy DTM powstaje pierwsza w regionie szkoła muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Ząbkowicach Śląskich.
- Pierwsze społeczne ognisko muzyczne we Wrocławiu powstaje w 1948 r. Nauczycielami są Witold Kulpowicz i Joachim Pichura – w klasie akordeonu, Jerzy Filc – fortepian, Tadeusz Wybraniec – gitara i Ryszard Bukowski – umuzykalnienie.
- W 1959 r. DTM ma już 1549 członków. W jednym tylko roku stowarzyszenie zorganizowało 365 różnych imprez.
- W różnych miejscowościach dolnośląskich powstają ogniska o charakterze małych placówek muzycznych – w 1957 r. było 55 takich placówek, kształcących w sumie ok. 4 tys. uczniów.
- Ciekawym wydarzeniem w historii DTM jest przejęcie Spółdzielni Muzyków Pedagogów, gdzie również skupiali się inicjatorzy pracy muzycznej na Dolnym Śląsku, co dało początek nienazwanemu wówczas – ogniwu (nie ognisku).
- Pierwszym chórem DTM był chór mieszany, prowadzony przez Zygmunta Szczepańskiego.
- Stowarzyszenie było współorganizatorem festiwali muzycznych w Dusznikach-Zdroju, w Kudowie-Zdroju, Lądku-Zdroju, Cieplicach-Zdroju, Szczawnie-Zdroju, Legnicy, Złotoryi i Sobótce.
- DTM ma także swój udział w pierwszych czynnościach, podejmowanych przez Filharmonię Wrocławską, Operę i Operetkę, a także w powstaniu Wrocławskich Skowronków – chóru dziecięcego, prowadzonego w Dużym Studiu Polskiego Radia we Wrocławiu przed Edmunda Kajdasza. Członkowie tego chóru zasilają już jako dorośli wrocławskie chóry Cantores Minores Wratislavienses i Cantilena.
- Kompozytor i wykładowca akademicki, wieloletni dyrektor Biura DTM, prof. Leszek Wisłocki komponuje w latach 90. nieoficjalny hymn DTM-u do tekstu Anny Zipser, zaczynający się od słów: „Mówią, że muzyka łagodzi obyczaje...”.
- Stowarzyszenie co jakiś czas ustanawia stypendia dla uzdolnionych młodych muzyków. Wśród nich znaleźli się m.in.: Bartosz Bryła (skrzypce), Krzysztof Jabłoński (fortepian), Ewelina i Joanna Pachuckie oraz Alicja Załucka (skrzypce, wiolonczela), Krzysztof Pełech i Andrzej Sągol (gitara).
DTM – mogło go nie być, ale działa nadal
Jak podkreśla prezes zarządu DTM Maria Zawartko, były chwile w historii stowarzyszenia, które zagrażały jego dalszej działalności, ale dziś historia powróciła na dobre tory.
– Gdyby nie była prezes stowarzyszenia, Maria Mostowska, artystka Operetki Wrocławskiej, jej nieustępliwość i konsekwencja, które okazały się bardzo potrzebne w trakcie wielu zaskakujących zmian czy przenosin, które nas dotknęły, rzeczywiście moglibyśmy już nie działać – mówi dr Zawartko. – Ale podjęliśmy rękawicę z postanowieniem kontynuowania dzieła naszych poprzedników i zapraszania do naszych struktur wspaniałych, uzdolnionych młodych muzyków, którzy podejmą się dzieła umuzykalniania Dolnoślązaków w każdym wieku – dzieci, młodzieży i seniorów – dodaje prezes DTM-u.
Bilet wstępu, eksponowany w holu głównym wrocławskiego Klubu Muzyki i Literatury przy pl. Kościuszki, dokumentujący otwarcie Klubu, powołanego przez Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne 19 kwietnia 1959 r. W tym miejscu gościli najwybitniejsi ludzie muzyki, literatury czy teatru, jak Krzysztof Penderecki, Mikołaj Górecki, Wojciech Kilar, Wisława Szymborska czy Mieczysława Ćwiklińska (więcej o Klubie na stronie), fot mawi/www.wroclaw.pl
Obecnie Stowarzyszenie Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne prowadzi 11 ognisk muzycznych, z których trzy mają status Społecznych Ognisk Artystycznych o poszerzonym profilu edukacyjnym, a jedno jest ogniskiem integracyjnym. W tych placówkach kształci się ok. 1000 uczniów.
Do stowarzyszenia zgłosiły się przed 13 laty m.in. absolwentki wrocławskiej Akademii Muzycznej i założyły Młodzieżową Akademię Musicalową, która dziś skupia ok. 400 uczestników od 2. roku życia po seniorów. To projekt flagowy DTM-u.
Prezes Stowarzyszenia Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne dr Maria Zawartko, mec. Edward Koziarzewski – wiceprezes DTM-u oraz Kamil J. Przyboś i Mateusz Walach opowiedzieli o historii stowarzyszenia, jego obecnej aktywności i uświetnieniu 75-lecia DTM-u jubileuszowym koncertem, fot. mawi/www.wroclaw.pl
Pod skrzydłami Towarzystwa działają także – pod okiem wrocławskich muzyków, w tym pracowników Akademii Muzycznej – trzy orkiestry dęte w szkołach ogólnokształcących. To projekt „Wszystko gra”, który uzyskał dofinansowanie Ministerstwa Kultury, dzięki czemu można było zakupić 60 instrumentów i przekazać je szkołom. Szefami tych orkiestr są nauczyciele muzyki w szkołach, a uczniowie oczywiście nie ponoszą żadnych kosztów za udział w zajęciach.
„Kawiarenka Szpilmana”, czyli koncert jubileuszowy
Z okazji 75-lecia działalności, Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne uświetni ten fakt niezwykłym widowiskiem muzycznym „Kawiarenka Szpilmana”. Koncert Jubileuszowy odbędzie się w niedzielę, 5 grudnia, o godz. 18.00, w gmachu Opery Wrocławskiej.
– Dokładnie tego dnia świętować będziemy 110. rocznicę urodzin genialnego kompozytora, pianisty i aranżera – Władysława Szpilmana. Korzystając z tak świetnej okazji, postanowiliśmy właśnie wokół jego twórczości zbudować nasz koncert, licząc także na to, że w jakimś stopniu przybliżymy jego twórczość kolejnym pokoleniom – mówi odpowiedzialny za stronę muzyczną koncertu, w tym aranżacje utworów, Mateusz Walach.
Reżyserem widowiska jest Kamil J. Przyboś, a wśród wykonawców znajdą się wybitni soliści: Joanna Smajdor, Magdalena Zawartko, Filip Małek oraz Wojciech Myrczek, którym towarzyszyć będą: Orkiestra Kameralna Silesian Art Collective pod kierownictwem Mateusza Walacha, stypendyści DTM-u, tancerze oraz akrobata.
„Kawiarenka Szpilmana” to niezwykła muzyczna podróż̇, ubrana w poruszające historie, które na przemian raz wzbudzają śmiech, by za chwilę wywołać łzy wzruszenia. Tego wieczoru goście kawiarenki, usłyszą evergreeny, takie jak:
„To właśnie miłość”, „To przypadek”, „Autobus Czerwony”, „Tak mało Cię znam”, „Cicha noc”, „Nie ma szczęścia bez miłości”, „Trzej przyjaciele z boiska”, „W małym kinie”, „Do widzenia Teddy”. Każda piosenka przedstawiać będzie wciągającą opowieść. A każda z tych muzycznych opowieści będzie się ze sobą przeplatać, tworząc muzyczny obraz większej całości.
Wystawa na wrocławskim Rynku
Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne oraz miasto Wrocław zapraszają na wystawę plenerową na wrocławskim Rynku, na której znajdą się unikalne materiały archiwalne z bogatej historii DTM-u. Na 20 planszach zaprezentowana zostanie obecna, wszechstronna stowarzyszenia. Ekspozycję będzie można oglądać od 12 do 31 grudnia br.
źródło: archiwum DTM
