Wielkimi krokami zbliża się kolejna edycja festiwalu Musica Polonica Nova, która przebiegać będzie pod hasłem „daCamera”. Czy mógłby Pan przybliżyć jego znaczenie?
Paweł Hendrich: Tytuł najbliższej edycji festiwalu Musica Polonica Nova odnosi się do trzech aspektów wyrażenia „daCamera”.
Pierwszy i prawdopodobnie najważniejszy z nich dotyczy prezentacji i w pewnym sensie dowartościowania muzyki kameralnej. Zwykle jest ona obecna w programach rozmaitych festiwali, jednak często ich formuły zawierają – oprócz niej – także muzykę symfoniczną czy sceniczną.
Tym razem mamy do czynienia wyłącznie z kameralistyką, to znaczy z dziełami skomponowanymi na różnego rodzaju składy kameralne. Nawet gdy obsady wykonawcze danych utworów są nieco bardziej obszerne, staramy się prowadzić do ich koncentracji wokół mniejszego instrumentarium, np. triowego trzonu smyczkowego, na który zwykle składają się skrzypce, altówka oraz wiolonczela.
Drugi aspekt dotyczy etymologii, a także historycznego kontekstu pojmowania wyrażenia „kameralny”. Jak wiadomo, w średniowieczu dominowała muzyka kościelna, a opieka Kościoła nad sztuką była na tyle silna, że w zasadzie wymuszała pewne jej formy. W opozycji do tego rozkwitać zaczęła muzyka świecka, określana jako „da camera”, wykonywana w mniejszych pomieszczeniach czy też izbach. Chodzi tu właśnie o odczucie przestrzeni, z którą mamy do czynienia podczas słuchania muzyki.
Trzeci, a zarazem ostatni z aspektów dotyczy pojmowania muzyki współczesnej nie tylko jako sztuki dźwięku, ale rozumienia jej także w wymiarze wizualnym. Obraz może mieć wartość specyficzną, nie zawsze musi tu chodzić o film czy wideo do utworu, ale może być on też efektem pewnej adaptacji przestrzennej, delikatnego kolorytu właściwego oświetlenia sali koncertowej czy pewnych subtelnych elementów, które integrują się z dziełem muzycznym, dodając mu wartości.
Z dziełami jakich artystów będzie można się zapoznać podczas festiwalu?
Zgodnie z założeniami festiwalu, będziemy prezentować muzykę współcześnie działających polskich twórców. Zacząłbym jednak od postaci dla nas najważniejszej, czyli kompozytorki-rezydentki. W tym roku będzie to Ewa Trębacz, wspaniała artystka mieszkająca od wielu lat w Stanach Zjednoczonych, której twórczość odznacza się niesamowitą wrażliwością w kontekście przestrzenności w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu, performatyki oraz multimediów.
W programie festiwalu znajdziemy dzieła szeregu twórców z różnych pokoleń. Dla mnie osobiście ważne będą wykonania dzieł Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil czy twórców wrocławskiego oddziału Związku Kompozytorów Polskich. Myślę, że w zasadzie mógłbym wymieniać nazwiska wszystkich interesujących artystów, ale w tym wypadku najlepiej będzie odesłać Państwa do treści festiwalowego repertuaru. Zapewniam, że wszystkie postacie są warte uwagi, każdy z twórców ma bowiem nieco inną perspektywę, z której spogląda na świat i którą wykorzystuje w procesie twórczym.
Gdzie będą się odbywać poszczególne koncerty tegorocznej edycji MPN? Czy będą to wyłącznie sale koncertowe Narodowego Forum Muzyki?
Naturalnie będziemy chcieli maksymalnie wykorzystać wspaniale brzmiące sale Narodowego Forum Muzyki. nie Zamierzamy jednak wyjść także poza ich przestrzeń. Staramy się spożytkować strukturę budynku jako jednego medium. Będzie to szczególnie widoczne – a celowo używam tu tego słowa – podczas wydarzenia towarzyszącego festiwalowi, które odbędzie się 14 maja podczas wrocławskiej Nocy Muzeów. Nazwaliśmy je „Galerią Dźwięków”.
Przestrzeń Narodowego Forum Muzyki wypełnią tego dnia rozmaite instalacje i akcje dźwiękowe, usytuowane w dość nieoczywistych zakątkach budynku – co ciekawe, także tych niedostępnych na co dzień dla odwiedzających.
Czy na któryś z koncertów czeka Pan w szczególności?
Chyba niestety nie odpowiem jednoznacznie na to pytanie, bo mam poczucie, że każdy z tych koncertów oraz ich konkretne formuły przedstawiają coś interesującego, choć z zupełnie odmiennych perspektyw. To właśnie suma wszystkich wydarzeń będzie stanowiła to, co chcę wypowiedzieć jako dyrektor artystyczny festiwalu. Zapraszam więc na kolejną, trzydziestą trzecią już edycję festiwalu Musica Polonica Nova!
Rozmawiała Marcelina Werner-Śliwowska
