Ostatnich kilka lat to intensywny okres w życiu Janiny Myronowej, pochodzącej z Doniecka, ale od lat mieszkającej we Wrocławiu ceramiczki. W 2019 roku zrobiła doktorat na swojej Alma Mater – Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta, potem znalazła się w gronie 30 Kreatywnych Wrocławia w plebiscycie wroclaw.pl. Nie mogła odebrać statuetki, bo już wtedy była w podróży, która trwa blisko cztery lata.
Rezydentka, obywatelka świata
Janina Myronowa objechała pół świata i spędziła fantastyczny twórczy czas na rezydencjach artystycznych w najbardziej prestiżowych miejscach, jak choćby duńskie Międzynarodowym Centrum Ceramiki Guldagergaard, czy słynna Fundacja Archie Bray w stolicy amerykańskiego stanu Montana. A przed nią jeszcze już wywalczone miejsce na rezydencji w japońskim centrum w Shigaraki.
Ceramicy często podróżują, co jest związane ze specyfiką ich pracy. – Nie każdy z nas dysponuje w miejscu zamieszkania pracownią z piecem do wypalania, więc jeśli potrzebujemy zrobić rzeźby w dużych formatach rezydencje są dobrym rozwiązaniem – można skorzystać z pomocy i porad pracowników technicznych, poza tym poznaje się artystów z całego świata, inne kultury – tłumaczy Janina Myronowa i żartuje, że teraz nawet nie chciałaby mieć dużego pieca we Wrocławiu, bo w ten sposób straciłaby okazję do świetnych wyjazdów.
Wrocławianka w największym centrum ceramiki w USA
Od ośmiu miesięcy Janina Myronowa jest na Archie Bray Foundation for the Ceramic Arts w stolicy Montany, mieście Helena. To najważniejsze centrum rezydencyjne dla ceramików w USA, niedługo fundacja obchodzi 75. rocznicę utworzenia, a w minionych latach odwiedziło je bardzo wielu znakomitych ceramików, m.in. Betty Woodman, Theaster Gates, Jun Kaneko, Virgil Ortiz, Patti Warashina, John and Andrea Gill, Cauleen Smith, Eva Kwong, Sharif Bey, Beth Cavener, Chris Antemann, Chris Staley, Zemer Peled, czy Akio Takamori.
Fundacja ma też ogromną kolekcję pięknych wykonanych tam dzieł. – To prawdziwy zaszczyt tam pracować, a wsparcie dla artystów jest świetne – dostajemy stypendium, organizatorzy starają się, by koszty robienia prac były jak najniższe, dlatego redukują nam ceny wypału rzeźb, mamy zniżki na glinę w miejscowym sklepie. To ważne, bo każdy artysta chciałby mieć zapewnione podstawowe warunki dla swobodnego rozwoju – podkreśla Janina Myronowa.
Oprócz wrocławianki na rezydencji pracują w Stanach m.in. ceramicy z RPA, czy Korei i Amerykanie. Można nauczyć się rozmaitych technik, ale i lepiej poznać obce kultury. – Co ciekawe, właśnie w Stanach pierwszy raz próbowałam nachos – śmieje się wrocławianka.
Atmosfera jest sympatyczna, można znaleźć czas na zwiedzanie (w planach Janiny Myronowej jest m.in. Park Yellowstone), ale rezydentów obowiązują jednak terminy oddawania prac. – To akurat lubię, bo deadline dyscyplinuje. Wtedy pracuję bardziej skoncentrowana – nie ma wątpliwości wrocławska artystka.
Fundacja Archie Bray to nie tylko centrum ceramiczne, to także miejsce, do którego przyjeżdżają znani kolekcjonerzy. – Centrum ma imponującą historię, obserwuje je wielu ludzi zajmujących się rynkiem sztuki, a kolekcjonerzy chętnie kupują prace, bo mają świadomość, że bardzo ciężko się tu dostać na rezydencję i selekcja artystów jest wyjątkowo przemyślana. Po prostu zostaje się zauważonym, kiedy się przyjeżdża do Heleny – podkreśla Janina Myronowa.
Montana? Piękna, minus 30, jelenie na ulicach
Stany zachwyciły Janinę Myronową do tego stopnia, że myśli o kolejnej rezydencji, tym razem w innej, może cieplejszej części kraju. W Montanie zimą jest nawet poniżej 30 stopni Celsjusza i choć przyroda jest oszałamiająca, ludzie otwarci, a jelenie spacerują swobodnie ulicami Heleny, problemem jest np. brak transportu publicznego.
– Z mojego mieszkanka muszę spacerować 30 minut do fundacji, a zimą to duży problem i wtedy trzeba szukać kogoś, kto mnie podrzuci autem, bo jeszcze nie zdążyłam zrobić prawa jazdy – opowiada Janina Myronowa.
Ale drobne minusy nie przesłaniają plusów, czyli długiej, dwuletniej rezydencji. – Cały proces powstawania ceramiki wymaga czasu – trzeba skończyć rzeźbę, wysuszyć, wypalić, pomalować, jeszcze raz wypalić. Jeśli przyjeżdża się na rezydencję, która trwa miesiąc albo dwa to trudne zadanie. Przy dłuższym okresie pobytu jest łatwiej – przyznaje artystka.
Wystawa w Fine Art Gallery od 5 września
Do końca rezydencji pozostało wrocławiance jeszcze kilkanaście miesięcy, a w międzyczasie przyleciała do ukochanego Wrocławia.
Tu, w Fine Art Gallery, jedynej galerii, w której obejrzeć można wyłącznie dzieła ceramiczne, już od 5 września obejrzymy prace Janiny Myronowej z ostatnich kilku lat, które spędziła na wielu rezydencjach – w Międzynarodowym Centrum Ceramiki Guldagergaard w Skalskor (Dania), w Lefebvre & Fils w Wersalu (Francja), w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, w Manufakturze Majoliki w Karlsruhe (Niemcy), w Międzynarodowej Pracowni Ceramicznej w Kecskemet (Węgry) i wreszcie w Fundacji Archie Bray w Helenie (Stany Zjednoczone).
Marzenia o muralu w metrze
Tytuł wystawy to „W pogoni za marzeniami”. A jakie są marzenia Janiny Myronowej? – Staram się nie planować na siłę, raczej zobaczyć, co się zdarzy i pomóc szczęściu. Moim marzeniem są duże rzeźby w miejscach publicznych, albo płaskorzeźby ceramiczne – może w metrze, jak to ma miejsce w Kijowie, albo w Nowym Jorku, bo tam też stacje ozdabia się ceramiką. Trzeba będzie się w tym kierunku rozejrzeć – zastanawia się artystka.
Tymczasem warto przyjść na wernisaż do niedawno otwartej Fine Art Gallery (Powstańców Śląskich 144) i przekonać się, jak niesamowite prace tworzy Janina Myronowa. Są pełne fantazji, odznaczające się feerią barw, przywracają radość życia. Niektóre będzie można kupić w Fine Art Gallery.
Kuratorką wystawy jest Bożena Sacharczuk, prof. Wrocławskiej ASP w katedrze ceramiki na Wydziale Ceramiki i Szkła. Wernisaż rozpocznie się 5 września o godz. 16.00, a wystawa potrwa do 30 listopada.
