– To najlepszy rok dla mnie i dla Polski, pobiliśmy Niemców w piłce nożnej i zdobyliśmy nagrodę dla najlepszego europejskiego filmu – mówił Paweł Pawlikowski, reżyser „Idy”, odbierając nagrodę.
Ryga w 2014 jest Europejską Stolicą Kultury i gospodarzem ceremonii wręczenia 27. Europejskich Nagród Filmowych (European Film Awards). Wrocław będzie organizować tę imprezę za dwa lata, w 2016 roku, gdy także będzie Europejską Stolicą Kultury. Przyglądamy się, jak wygląda wręczenie najważniejszych europejskich nagród filmowych na Łotwie.
Ryska Opera Narodowa mieści tylko 1000 gości, dlatego ceremonia wręczenia Europejskich Nagród Filmowych transmitowana jest jeszcze na żywo do Cinema Splendid Palace dla pozostałych 500 gości. Przed Operą w Rydze ustawiono obszerny namiot, w którym rozłożono czerwony dywan. Tamtędy przechodzą zaproszeni goście – aktorzy, reżyserzy, producenci filmowi, których wita Agnieszka Holland, przewodnicząca zarządu Europejskiej Akademii Filmowej, oraz Wim Wenders, przewodniczący EFA. Z tyłu budynku zorganizowano spore centrum prasowe, gdzie pracują akredytowani przy imprezie dziennikarze.
Początek z niemieckim humorem
Ceremonię prowadzi niemiecki prezenter telewizyjny Thomas Hermanns i jednocześnie komik. Stara się rozśmieszyć publiczność, pytając widzów o to, czy są przygotowani na długi wieczór. Czy mają ze sobą dmuchane poduszki na szyję, walizki z jedzeniem. Sam w przepastnych kieszeniach marynarki ukrywa butelki z łotewskim balsamem na wzmocnienie i mnóstwo innych niezbędnych do przetrwania długiego wieczoru rzeczy.
– J’aime vos cheveux (Podobają mi się Pani włosy) – zwrócił się do Agnes Varda, witając ją na uroczystości. Francuska reżyser ma charakterystyczną fryzurę w dwóch kolorach. Przywitał też Steve’a McQueena.
Europejskie Odkrycie – Prix FIPRESCI
Aktorzy Ada Condeescu (Rumunia) i Barry Atsma (Holandia) ogłosili, że Europejskim Odkryciem roku jest film „The tribe” w reżyserii Myroslava Slaboshpytskiy’ego z Ukrainy. Film nagrodzony już w Cannes opowiada o szkole dla głuchych dzieci, gdzie każdy nowo przybyły zostaje wciągnięty w system zorganizowanej przestępczości i prostytucji.
– Jestem kompletnie nieprzygotowany – mówił reżyser. – Tradycyjnie podziękował producentowi i żonie.
Najlepszy europejski krótki metraż
Nagrodę zdobyła chorwacko-niemiecka propozycja „The chicken” w reż. Uny Gunjak.
European Achievement in World Cinema
– To jeden z najlepszych artystów wizualnych naszych czasów, który podarował nam „Głód”, „Wstyd” i „Zniewolonego” – w ten sposób Wim Wnders, przewodniczący EFA, zapowiedział Steve’a McQueena, tegorocznego laureata honorowej nagrody European Achievement in World Cinema. Wyróżnienie przyznawane jest twórcom, którzy wykazali się znaczącym wkładem w dorobek europejskiego kina.
– Kino może zmieniać życie i poglądy. Wpływać na sposób, w jaki działamy, i jednocześnie łączyć i popychać do działania – razem kochamy, razem żyjemy. Chciałbym zadedykować tę nagrodę Johnowi Biggersowi, który kochał życie.
Najlepszy scenariusz
Nagrodę za najlepszy scenariusz otrzymali autorzy „Idy” – Paweł Pawlikowski i Rebecca Lenkiewicz. Publiczność ten werdykt przyjęła gromkimi oklaskami i okrzykami radości.
Najlepszy dokument
„Władca wszechświata” (Niemcy/Austria) w reż. Marca Baudera, prezentujący bezduszny świat bankierów, do których tak naprawdę należy władza.– Myślę, że to film dla wszystkich – mówił reżyser, dziękując żonie. – Ona wie, co znaczy kręcić film. Wspierała mnie w tym.
Najlepszy Europejski Film Animowany
Nagrodę odebrał Alessandro Rak, reżyser „Sztuki szczęścia”. Włoska animacja opowiada o losach Sergia – rozczarowanego życiem neapolitańskiego taksówkarza, który przemierzając ponure, tonące w śmieciach ulice Neapolu, wysłuchuje ludzkich historii i sekretów. Sam też ma tajemnicę, która od lat sprawia mu ból. Tęskni za swoim bratem, który zmarł w Indiach. Piękna opowieść o uczuciach, tęsknocie i braterskiej miłości.
Europejska Nagroda Koprodukcji – Prix Eurimage
Europejska Akademia Filmowa nagrodziła też irlandzkiego producenta Eda Guineya Europejską Nagrodą Koprodukcji – Prix Eurimage. Guiney jest współzałożycielem Element Pictures z Andrew Lowem w 2001 roku. Jego firma zaangażowana była w produkcję ponad 30 filmów fabularnych, m.in. „Sióstr Magdalenek”. Aktualne i nadchodzące produkcje to „Room” –adaptacja wielokrotnie nagradzanej bestsellerowej powieści Emmy Donoghue w reżyserii Lenny’ego Abrahamsona, w którym grają Brie Larson, Joan Allen i William H. Macy; pierwszy film w języku angielskim Yorgosa Lanthimosa „Lobster” z Colinem Farrellem, Rachel Weisz, Johnem C. Reillym, Leą Seydoux i Benem Wishawem oraz „Glassland” w reżyserii Gerarda Baretta, w którym wystąpili Jack Reynor, Toni Colette i Will Poulter i ostatni „11 minut” Jerzego Skolimowskiego.
Europejski aktor roku
Nagrodę odebrał Timothy Spall, który wcielił się w rolę malarza J.M.W. Turnera, żyjącego na przełomie XVIII i XIX wieku, który przez nowatorskie stosowanie kolorów i światła spotkał się z falą krytyki. Film „Mr Turner” wyreżyserował Mike Leigh.
– Bardzo, bardzo dziękuję, z głębi serca, to prawdziwa niespodzianka, mam na tę okazję głupie buty, ale dziękuję. Ta nagroda należy się też moim współpracownikom, chciałbym tę nagrodę dzielić też z moją żoną. Kocham ją głęboko – mówił do siedzącej na widowni, wzruszonej żony. Sztuka jest jak kosz owoców, nie możesz porównać banana z pomarańczą, często jest to kwestia smaku i szczęścia. Dziękuję, że nagrodziliście londyńskie jabłko – zakończył.
Najlepszy europejski operator
Łukasz Żal i Ryszard Lenczewski za film „Ida”
- Chciałbym podziękować jury, że doceniło mnie za zdjęcia – mówił Łukasz Żal odbierając nagrodę. - Stało się to przez przypadek.
Najlepszy europejski reżyser
Nagrodę wręczyła legendarna norweska aktorka Liv Ulman. – Moim obowiązkiem jest otwarcie tej koperty dziś wieczór, ale dziękuję wszystkim nominowanym reżyserom za ich filmy. Najlepszym europejskim reżyserem został Paweł Pawlikowski za „Idę”.
– To takie poruszające odebrać nagrodę od Liv Ulmann. Chciałbym podziękować też Andriejowi Zwiagincewi, którego podziwiam, że tego wieczoru jest przegranym – mówił Paweł Pawlikowski, odbierając nagrodę.
Nagroda publiczności
„Ida” zdobyła nagrodę publiczności. – Ludzie wybrali nas, chociaż zrobiliśmy czarno-biały film z nieruchomą kamera. Chciałbym podziękować widzom. Demokracja to naprawdę świetny pomysł – mówił Paweł Pawlikowski, reżyser „Idy”.
Europejska aktorka roku
Niestety nie zdobyły tej nagrody ani Agata Kulesza, ani Agata Trzebuchowska, nominowane za główne role w „Idzie”. Nagrodę otrzymała Marion Cotillard („Two days, one night”). W jej imieniu odebrała ją jej producentka, odczytując na scenie długiego SMS-a z podziękowaniami od aktorki.
Europejska komedia roku
„The mafia only kills the summer” – opowieść o miłości, która dzieje się na Sycylii w latach 70. ubiegłego wieku, zdobyła nagrodę europejskiej komedii roku. – Byłem tak pewny przegranej, że postawiłem pieniądze na hiszpański film – mówił reżyser Pierfrancesco Diliberto. – Bycie członkiem mafii to wstyd i przestępstwo – podkreślił.
Nagroda za całokształt twórczości: Agnes Varda
Europejska Akademia Filmowa postanowiła uhonorować francuska reżyserkę i fotografkę Agnes Varda nagrodą za całokształt twórczości w uznaniu jej wyjątkowego i specjalnego wkładu w świat filmu.
– Otrzymałam prezent. Nie muszę walczyć o żadną nagrodę z innym nominowanymi. Cieszę się, że jestem sama. Przez lata starałam się coś w kinie zrobić, od pierwszego filmu. Zawsze miałam wspaniałych współpracowników, inteligentnych, dobrych. Dziękuję moim dzieciom, zawsze mnie chroniły, stały przy mnie, motywowały. W życiu zawsze walczyłam o pieniądze, ale starłam się zawsze być artystką. To nie było łatwe. Uważam, że miałam szczęście pracować w filmie, mogąc wymieniać doświadczenia z innymi. Dziękuję z głębi serca za to wyróżnienie – mówiła Agnes Varda, odbierając je z rąk Agnieszki Holland.
Varda, nazywana „matką francuskiej Nowej Fali”, debiutowała w 1954 roku filmem „La Pointe courte”. Jej kolejne filmy stanowiły o bardzo osobistym stylu jej twórczości. Jej film „Cleo od 5 do 7” z 1961 roku zdobył w Cannes nagrodę francuskich krytyków. Za swoje filmy zdobyła praktycznie wszystkie najważniejsze nagrody filmowe – Srebrnego Niedźwiedzia w Berlinie za „Szczęście”, Złotego Lwa w Wenecji za „Bez dachu i praw”, EFA za „Zbieraczy i zbieraczkę” i francuskiego Cezara za „Plaże Agnes”. Stworzyła ponad 30 krótkometrażowych, dokumentalnych i fabularnych filmów. Varda jest też autorką wystaw fotografii i instalacji artystycznych, m.in. „Patatutopia”, stworzonej na Biennale Sztuki w Wenecji, czy wystawy „Wdowy z wyspy Noirmoutier”. Artystka odwiedziła Wrocław w 2009 roku, była gościem Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Era Nowe Horyzonty.
Pozostali nagrodzeni to najlepszy kompozytor – Mica Levi („Under the skin”), najlepszy autor kostiumów – Natascha Curtius-Noss („Dark Valley”).
Transmisję z ceremonii wręczenia nagród będzie można obejrzeć w Polsce na kanale HBO w sobotę 20 grudnia o godz. 20.30
