Do ostatecznej rozgrywki o festiwalowe laury stanęło 25 marca siedmioro młodych wykonawców, których do piątkowego finału nominowała Rada Artystyczna PPA w II etapie Konkursu Aktorskiej Interpretacji Piosenki. Zaprezentowali się oni podczas koncertu, wyreżyserowanego przez Jerzego Jana Połońskiego, w dwóch przygotowanych przez siebie utworach.
Przeglądowa „sztafeta pokoleń”...
Wieczór w Capitolu otworzył aktor Błażej Wójcik, który tego wieczoru wystąpił nadto w roli Mirona Białoszewskiego w spektaklu „Donosy rzeczywistości” w II części Koncertu Finałowego PPA (o tym poniżej). Zapowiadali natomiast młodych wykonawców ich starsi koledzy po „przeglądowym” fachu – laureaci konkursu w latach ubiegłych, którym w wielu przypadkach udział i wygrana w Przeglądzie otworzyły drogę do artystycznej kariery.
Uczestnikom tegorocznego finału otuchy dodawali więc – nagrawszy uprzednio swoje wypowiedzi w różnych „okolicznościach przyrody”, pokazane potem na ekranie: Katarzyna Groniec, Iwona Lorenc, Justyna Szafran, Marta Mazurek, Marcin Januszkiewicz, Mikołaj Woubishet, Artur Caturian, Bartosz Porczyk oraz Ralph Kaminski.
Sądząc po reakcjach widowni, taki sposób poprowadzenia I części Koncertu Finałowego bardzo przypadał wszystkim do gustu. I sprawdziły się słowa klasyka, które tu nieco strawestujemy: nieważne, jak się zaczyna, ważne, jak się kończy...
Tukan Złoty wyjeżdża do Krakowa
Jury, które oceniało w piątek finałowe popisy młodych wokalistów, czyli Magdalena Popławska, Agnieszka Smoczyńska, Agnieszka Szydłowska, Piotr Rogucki i Jerzy Satanowski, zdecydowało, że Grand Prix 42. PPA oraz nagrodę pieniężną w wysokości 25 tys. zł otrzyma Lena Witkowska, aktorka Teatru Barakah w Krakowie – za wykonanie „Piosenki psychoanalitycznej”, którą sama napisała i skomponowała, oraz za „No klaszcz” Toma Waitsa. Ten drugi utwór laureatka zaśpiewała z towarzyszeniem zespołu w składzie: Piotr Korzeniak – gitara basowa; Piotr Śnieguła – klarnet basowy, gitara elektryczna oraz Mikołaj Rodzaj – perkusja.
Zanim przeszczęśliwa Lena Witowska odebrała Tukana Złotego z rąk prezydenta miasta Jacka Sutryka, jurorzy zaskoczyli nieoczekiwaną, ale bardzo miłą decyzją. Poinformowali bowiem o wyróżnieniu Martyny Guzy, licealistki z Chorzowa – za minimalizm i wrażliwość w wykonaniu piosenki „Idzie niedźwiedź” (utwór ludowy, opracowany przez zespół Sutari)
oraz Julii Szewczyk, absolwentki warszawskiej Akademii Teatralnej – za ironię i intymność w wykreowaniu portretu współczesnej kobiety w piosence „Tylko lub mnie” (z muzyką Grzegorza Rdzaka i własnym tekstem wykonawczyni).
ZAiKS nagradza najlepsze wykonanie polskich piosenek
Nagroda specjalna Stowarzyszenia Autorów ZAiKS za najlepsze wykonanie polskich piosenek podczas PPA opiewa na 10 tys. zł. Rafał Bryndal, autor tekstów, dziennikarz, członek zarządu Stowarzyszenia, wręczył ją w piątek Klaudii Waszak,aktorce Teatru Muzycznego Capitol we Wrocławiu.
Widzowie oklaskiwali ją podczas finału za wykonanie piosenki z repertuaru zespołu Maanam „Paranoja jest goła” (muz. Marek Jackowski, ar. Bogdan Skiedrzyński, sł. Olga Jackowska) i za „Polską Madonnę” (muz. Andrzej Sikorowski, ar. Adrian Kąca, sł. Agnieszka Osiecka).
Lena Witkowska rozbija bank z Tukanami
Mimo że w historii PPA takie momenty się zdarzały, fakt, że jeden wykonawca zgarnia prawie wszystko, co najważniejsze, na festiwalu, każdorazowo łączy się z niezwykłymi emocjami. Najbardziej są one widoczne u szczęśliwego zdobywcy trofeów.
Tak też było z Leną Witowską, za każdym kolejnym wywołaniem jej po nagrodę i Tukana. Tego wieczoru otrzymała bowiem jeszcze dwie przepiękne statuetki, zaprojektowane przez Joannę Hrisulidu i wykonane przez Dawida Bartonia.
Tukana, w imieniu akredytowanych przy PPA dziennikarzy, wręczyła laureatce Katarzyna Mikołajewska („Gazeta Wyborcza Wrocław”), jak czytamy w uizasadnieniu – za powrót do tradycji przemyślanej kreacji aktorskiej, wnikliwe studium ekstremalnych stanów psychicznych i stworzenie dwóch radykalnie różnych postaci scenicznych, z podziękowaniem w imieniu wszystkich wrażliwców, z którymi świat nie współgra (przez Junga).
Widzowie obecni na Koncercie Finałowym również nie mieli wątpliwości, że Tukan Publiczności powinien trafić w ręce Leny Witkowskiej, o czym poinformowała przedstawicielka tego grona Jolanta Górka.
Fantastyczną dla Witkowskiej wiadomość miał także prezes Niemiecko-Polskiego Towarzystwa Kulturalnego Polonica Zbigniew Kossak von Glowczewski, wręczając jej nagrodę w wysokości 4 tys. zł i zaproszenie do udziału w Festiwalu Rock & Chanson w Kolonii.
Licealistka na fali – czyli od PPA do... Opola i do radia
Wyróżniona przez jurorów Martyna Guzy, która jako drugą wykonała w finale piosenkę „Uśmiechnij się, Polsko” (z muzyką Mateusza Ślosorza i słowami Agnieszki Osieckiej), została uhonorowana również Nagrodą Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu, którą jest 50 godzin sesji nagraniowej w Studiu Nagrań (w tym: nagranie, miks i mastering). Nagrodę najmłodszej w tym roku, 18-letniej uczestniczce PPA wręczył Jarosław Wasik, dyrektor Muzeum.
Jan Pelczar i Piotr Bartyś, szefowie Radia RAM, Nagrodą Specjalną swojej rozgłośni – po raz pierwszy nazwaną imieniem Moniki Jaworskiej, nieodżałowanej wieloletniej redaktor naczelnej Radia RAM, którą pożegnaliśmy na początku br. – czyli statuetką w kształcie pantofla na wysokim obcasie oraz Tour de RAM (udziałem w wybranych programach i podcastach Radia RAM), również obdarowali utalentowaną gorzowiankę.
Tukan dla rapującego Magistra, czyli nagrody w Nurcie OFF
Jak co roku, festiwalowym koncertom i spektaklom Nurtu Głównego towarzyszyły także dzieła stworzone z myślą o Przeglądzie, na które ich realizatorzy otrzymali dotację finansową od PPA, pokazywanee potem w ramach Nurtu OFF.
Jury tego Nurtu, czyli Weronika Murek, Jakub Skrzywanek i Dominik Strycharski, obejrzało w tym roku dziesięć spektakli i postanowiło o następującym podziale nagród:
- statuetkę Tukana OFF i 6 tys. zł otrzymał Olek Talkowski za spektakl „Rap Magister” – czyli za brawurowy manifest miłości do aktorstwa i przypomnienie nam, dlaczego kochamy film i teatr. Jury doceniło też precyzję wykonawczą, ogrom pracy inscenizacyjnej i w pełni autorski koncept, uruchamiający współczesną hiphopową formę;
- pierwsze wyróżnienie i nagrodę w wysokości 3 tys. przyznano Ewie Rucińskiej i Weronice Kowalskiej za spektakl „Gloria Amore Victis” – za czułe uchwycenie tematu nieszczęśliwej miłości, który wszystkich nas dotyka i przez to łączy – chcąc docenić, jak w lekki i afirmujący sposób ukazana została potrzeba bliskości i trwania w relacjach;
- drugie wyróżnienie i nagroda w wysokości 1 tys. zł trafiły do Ewy Żurakowskiej i Tomasza Wódkiewicza za spektakl „Ballady i romanse” – za zderzenie klasyki polskiego romantyzmu z postrockową formą muzyczną i uruchomienie w nim performatywnego potencjału; jury doceniło konsekwencję w realizacji projektu na poziomie muzycznym, kompozycyjnym i plastycznym.
W Nurcie Off swojego Tukana przyznaje również publiczność, która w tym była jednomyślna z jurorami, co oznacza, że statuetkę w tej kategorii otrzymał Olek Talkowski i jego „Rap Magister”.
Peszek dziękuje za Peszek, czyli Nagroda Kapituły Bardiniego
Na tegorocznym festiwalu zobaczyliśmy jej fantastyczny koncert pod równie intrygującym, jak ona sama, tytułem „J*bię to wszystko. Wiosna nareszcie!”, otwierający serię koncertów, podczas których Maria Peszek będzie promowała materiał ze swojej najnowszej płyty.
Jest jedną z najpopularniejszych i najbardziej niepokornych artystek rodzimej sceny alternatywnej. – Szeroko znana ze swoich osiągnięć w dziedzinie piosenki, również aktorskiej. Jej niezwykłe zaangażowanie w sprawy społeczne i polityczne, ale też znakomite operowanie teatrem i wszystkim tym, co jest z piosenką związane – muzyką, ruchem – budzi najwyższe uznanie. Trudno nie podziwiać jej twórczości – powiedział w piątek Wojciech Kościelniak, przewodniczący Kapituły Nagrody im. Aleksandra Bardiniego, która zdecydowała o przyznaniu Marii Peszek Dyplomu Mistrzowskiego (dzieło Michała Hrisulidisa) i statuetki Tukana Kapituły.
Niestety, uroczystość wręczenia tej nagrody podczas Koncertu Finałowego 42. PPA musiała odbyć się bez udziału jej bohaterki, ale wszystko potoczyło się i pozostało niejako w rodzinie.
Uhonorowaną godnie zastąpił jej ojciec, równie wybitny artysta – i również gorąco oklaskiwany w tym roku podczas festiwalu – Jan Peszek. Z właścwym sobie wdziękiem odebrał dyplom swojej córki, a potem odczytał podziękowania, które skreśliła własną ręką. Nie nie zabrakło w nich sentymentalnych odniesień do Wrocławia i Przeglądu.
Pamiętajmy bowiem, że Maria Peszek urodziła się włąsnie we Wrocławiu, a na scenach PPA występowała kilkakrotnie. W konkursie Aktorskiej Interpretacji Piosenki podczas 21. edycji Przeglądu zdobyła Srebrnego Tukana, Tukana Publiczności i nagrodę ZASP-u. Festiwalowa publiczność oglądała ją również m.in. w spektaklu muzycznym „C-Aktiv” w reżyserii Konrada Imieli (28. PPA), w koncercie „Maria Awaria” i panelu dyskusyjnym „Siła piosenki” (38. PPA), a o tegorocznym udziale w festiwalu wspomnieliśmy już na wstępie.
Jak donosi Miron Białoszewski?
Bardzo muzycznie i ustami m.in. Jana Peszka, Ralpha Kaminskiego czy Błażeja Króla, którzy znaleźli się w gronie wykonawców spektaklu, stanowiącego jedną z części Koncertu Finałowego PPA.
Scenariusz przedstawienia – oparty na tekstach Mirona Białoszewskiego, poety, prozaika, dramatopisarza, a także aktora teatralnego – oraz reżyseria to dzieło Jerzego Jana Połońskiego, który do muzycznej współpracy zaprosił Mateusza Pospieszalskiego i grających (głównie na instrumentach dętych) pod jego kierownictwem muzyków.
W spektaklu pt. „Donosy rzeczywistości” rolę Mirona zagrał Błażej Wójcik, któremu, oprócz wymienionych powyżej, partnerowali na scenie również: Renia Gosławska, Karolina Czarnecka, Jan Jakub Monowid, Mateusz Pospieszalski, Cezary Jabłoński, Karolina Biedroń, Antonia Federowicz, Kornel Sadowski, Katarzyna Domalewska oraz Barbara Pospieszalska.
Twórcy przedstawienia, które powstało w 100. rocznicę urodzin Białoszewskiego, zadania łatwego chyba nie mieli, żeby przy zachowaniu formy teatralnej wyartykułować w zrozumiały dla widzów sposób to, o czym poeta wspominał w swoich zapiskach. Czyli zmienny, a zarazem chaotyczny, często pełen sprzeczności przepływ codzienności w naszym ziemskim bytowaniu, które bywa nierzadko przypadkowe i byle jakie, a zgłębienie zagadek i tajemnic zwykłej rzeczywistości może okazać się czasami nawet awykonalne.
Zobaczyliśmy, jak w tym wszystkim próbował odnaleźć się sam Bohater/Miron, który niezależnie od dyktaktu, narzucanego przez innych i w różnych okolicznościach (w spektaklu kojarzonych głównie z tzw. opieką zdrowotną), usiłując zachować niezależność w ocenianiu świata i ocalić swoją indywidualność.
Czy ten przekaz w „Donosach rzeczywistości” wybrzmiał wystarczająco czytelnie, wszak Białoszewski ze swoją poezją lingistyczną to raczej trudny orzech do zgryzienia przez twórców teatralnych? By tak się stało, reżyser przedstawienia postanowił postawić na muzykę – wielokrotnie bardzo głośną, nawet drapieżną, wychodząc ze słusznego założenia, że rytm i frazowanie w twórczości Białoszewskiego są wyraźnie obecne.
W każdym razie, jesteśmy twórcom spektaklu za tę rozbudowaną warstwę muzyczną wdzięczni, bo dzięki temu na festiwalu poświęconym piosence udało się usłyszeć jeszcze więcej świetnych wokalistów. A także ponownie zachwycić się scenicznym wcieleniem Jana Peszka, tak „pysznie” noszącego kostium, wymyślony, podobnie jak pozostałe, przez Magdalenę Nikiel.