Dwie męskie czaszki i jedną kobiecą odnaleziono na terenie wczesnośredniowiecznym grodzisku w miejscowości Göda, w zachodniej Saksonii. Obecnie przechowywane są one w Muzeum Miejskim w Budziszynie na wystawie „1000 lat Górnych Łużyc – ludzie, grody, miasta”, który ma pozwolić nam poznać życie dawnych Słowian.
Dawni Słowianie wędrowali
Górne Łużyce to kraina geograficzno-historyczna położona po obu stronach granicy polsko-niemieckiej. Kultura zamieszkujących ten obszar Łużyczan, przynależących do Słowian, ma ponad tysiąc lat.
– Do tej pory uważano, że przybyli na te tereny około VI-VII wieku, ale dzisiaj coraz częściej zakłada się, że był to wiek VIII. Ja uważam, że przybyli z Europy wschodniej, dokładniej z Naddnieprza, wypierani przez Awarów – mówi dr Paweł Konczewski, archeolog z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. – Szukali nowych terenów do życia, a może też uciekali przed konfliktami zbrojnymi. Wielka wędrówka Słowian we wczesnym średniowieczu miała różne podłoże, ale dokładnie tak samo z różnych przyczyn również dzisiaj ludzie emigrują i szukają nowych miejsc do lepszego życia.
Grody, które zbudowali najprawdopodobniej były odpowiedzią na niepokoje wojenne i ekspansję państwa zachodniofrankońskiego na wschód. Karolingowie w początkach X wieku dążyli do podporządkowania sobie żyjącego na Górnych Łużycach plemienia słowiańskich Milczan. Przy ich budowie wykorzystywano naturalne ukształtowanie terenu – przepaście, wzniesienia, doliny rzek, co utrudniało atak na osady.
Jak żyli Łużyczanie
Dr Paweł Konczewski: – Interesuje nas, dlaczego zaczęto fortyfikować poszczególne miejsca, ale przede wszystkim chcemy dowiedzieć się czegoś o ludziach, którzy w nich mieszkali: o ich życiu codziennym, co jedli, na co chorowali, jak długo byli karmieni piersią matki. To wszystko powiedzą nam badania izotopowe kości, bo historia naszego życia jest zawarta w naszych kościach i tę księgę można odczytać – mówi.
Datowania radiowęglowe szczątków ludzkich wykazały, że cmentarzysko na majdanie grodziska funkcjonowało pomiędzy końcem wieku XV a początkiem XVII – to znaczy w czasach, kiedy gród był już opuszczony. Wygląd starszego mężczyzny odtworzono w postaci pełnoplastycznego realistycznego popiersia. Rekonstrukcje wyglądu młodszego mężczyzny i młodej kobiety wykonano cyfrowo.
Rekonstrukcje wykonał zespół prof. Barbary Kwiatkowskiej z UPWr. Pracowali przy nich naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego oraz artyści plastycy z wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Projekt „1000 lat Górnych Łużyc – ludzie, grody, miasta” jest współfinansowany Przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014-2020.
UPWr/w
