Jacek Łukasiewicz urodził się w 1934 r. we Lwowie. Po wysiedleniu z rodziną na Ziemie Odzyskane trafił do Leszna, gdzie ukończył szkołę powszechną i średnią. Na studia polonistyczne na UWr przyjechał do Wrocławia w roku 1950. Potem został pracownikiem Wydziału Filologicznego w Instytucie Filologii Polskiej.
Rozprawę doktorską (1972) napisał o polskiej tradycji poetyckiej w liryce współczesnej, a habilitację uzyskał (1980) na podstawie pracy „Mieczysława Jastruna spotkania w czasie”. Od roku 1974 do emerytury kierował Zakładem Literatury Polskiej XX wieku. Wypromował wielu magistrów i kilkunastu doktorów. Zainteresowania badawcze skupił na interpretacji poezji XX wieku i współczesnej, a także socjologicznymi i politycznymi jej kontekstami oraz dziewiętnastowieczną tradycją.
Jacek Łukasiewicz pisał prace naukowe, eseje i zbiory analiz, w których stworzył intrygujące interpretacje utworów m.in. Miłosza, Różewicza, ks. Twardowskiego, Karpowicza, Szymborskiej, Herberta, Terleckiego, Kozioł, Barańczaka, Rymkiewicza, Szubera, Sobkowiaka.
Tak prof. Jacek Łukasiewicz wspominał Tadeusza Różewicza.
Współpracował z wieloma pismami, m.in. z „Akcentem”, „Odrą”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Arkuszem”. Utwory poetyckie tworzył już w czasie studiów, a zadebiutował tomikiem „Twoje i moje” (1959). Potem były kolejne zbiory, m.in. „Zabawy zimowe” (1968), „Podróże” (1976), „Czas nie dopełniony” (1998), „Stojąca na ruinie” (2011).
Ważne dla jego twórczości są również liczne monografie – za książkę „Herbert” (2001) został nominowany do Nagrody Literackiej Nike 2002. Jest laureatem Nagrody Literackiej PEN Clubu i Nagrody im. Kazimierza Wyki za całokształt twórczości krytycznej i eseistycznej oraz finalistą Nagrody Poetyckiej Orfeusz 2012 za tom „Stojąca na ruinie”, a także laureatem Nagrody Osobnej Miasta Gdynia 2013 za książkę „TR – Tadeusz Różewicz”. Otrzymał również nagrodę Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich z Toronto w dziedzinie literatury.
Był nominowany do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” 2019 za tom „Wiązania”. Przez trzynaście lat (2008-2015) prof. Jacek Łukasiewicz przewodniczył jury tej nagrody.
