Komitet Rewitalizacji jest stosunkowo młodym narzędziem wprowadzonym przez Ustawę o Rewitalizacji z 2015 roku, które może zapełnić lukę w zakresie partycypacji mieszkańców w procesie rewitalizacji. Wrocław jest w tej dobrej sytuacji, że planuje powołać Komitet jeszcze przed uchwaleniem Gminnego Programu Rewitalizacji, ma też szansę ustrzec się błędów popełnianych w innych miastach.
Stąd też duża część spotkania przy ul. Świdnickiej została poświęcona wymianie sugestii i doświadczeń między obecnymi na sali specjalistami (w panelu dyskusyjnym wzięli udział urbanista i psycholog dr Michał Dębek, Krzysztof Ziental, Kierownik Działu ds. Partycypacji Wydziału Partycypacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia oraz Michał Ciesielski, doświadczony urbanista z Biura Rozwoju Wrocławia, autor publikacji i projektów dotyczących kwestii przestrzeni w procesach rewitalizacji), a uczestniczącymi za pośrednictwem wideoczatu przedstawicielami działających Komitetów z innych części Polski: Jolanty Woźnickiej z Komitetu Rewitalizacji z Łodzi oraz Pawła Musiała z Komitetu w Gdyni.
Majka Zabokrzycka z Infopunktu Nadodrze, która prowadziła spotkanie, starała się wydobyć od rozmówców jak najwięcej: m.in. z jakimi trudnościami się mierzą w codziennej pracy, w jaki sposób zostali powołani, ilu członków liczy „ich” Komitet, czy sprawdziły się komisje tematyczne, jak wygląda u nich włączanie w działania mieszkańców obszarów rewitalizowanych oraz jak się utrzymuje zaangażowanie członków Komitetu Rewitalizacji (pamiętajmy, że zasiadanie w zespole jest funkcją społeczną, wymaga dużego zaangażowania czasu, energii i ciągłego dokształcania się).
Jeden Komitet, a może kilka? Sugestie i rekomendacje
Prowadząca zebrała też kilka rekomendacji po pierwszym Ogólnopolskim Forum Komitetów Rewitalizacji, które odbyło się w kwietniu bieżącego roku w Łodzi. Brzmią one następująco:
- Konieczna jest budowa tożsamości Komitetu Rewitalizacji oraz więzi pomiędzy jego członkami, co można zapewnić np. poprzez częste spotkania.
- Konieczne jest utworzenie forum wymiany wiedzy i informacji pomiędzy poszczególnymi Komitetami Rewitalizacji dot. wypracowanych zasad i mechanizmów działania.
- Rekomenduje się zapewnienie możliwości powoływania w obrębie Komitetu komisji problemowych, których okres funkcjonowania byłby zbieżny z czasem potrzebnym na wsparcie danego zagadnienia. Takie elastyczne podejście umożliwia dostosowanie organizacji pracy Komitetu do zmieniających się zewnętrznych uwarunkowań.
- Należy ograniczać tendencje związane z negatywnym postrzeganiem Komitetu Rewitalizacji przez opinię publiczną, co związane jest z brakiem prowadzenia przez Komitet komunikacji społecznej i wymiany informacji z lokalną społecznością w zakresie podejmowanych działań. Komitet Rewitalizacji powinien dostarczać pomysły na rozwój obszaru rewitalizacji, stąd należy dążyć, żeby w jego składzie znaleźli się wizjonerzy. Z tego względu trzeba również zabezpieczyć dostęp członków Komitetu do wiedzy eksperckiej.
- Rekomenduje się, aby w budżetach jednostek obsługujących pod kątem organizacyjnym Komitet Rewitalizacji wydzielić osobne środki finansowe zabezpieczające wykonalność jego zadań w każdym roku działania.
Drugą częścią spotkania było przedstawienie garści wniosków z przeprowadzonych konsultacji pod nazwą Rewitalizacja_NOWA na terenie Przedmieścia Oławskiego i Świdnickiego, Nadodrza, Ołbina, Szczepina, Placu Grunwaldzkiego i Kleczkowa (wywiady grupowe), na których już informowano o planie powołania Komitetu we Wrocławiu. Dano też możliwość swobodnego zadawania pytań przez publiczność.
Sugestie dotyczące powołania i funkcjonowania Komitetu, a właściwie kilku lokalnych Komitetów Rewitalizacji we Wrocławiu znajdują się w dołączonej prezentacji. Konsultantki mówiły o nieufności mieszkańców wobec takiego abstrakcyjnego bytu. Jako główną rolę Komitetu przedstawiano diagnozowanie potrzeb i problemów na obszarze rewitalizacji oraz pełnienie funkcji pomostu między urzędem a mieszkańcami, a także negocjowanie i wspólne z urzędnikami wypracowywanie określonych rozwiązań. Komitet powinien też być zróżnicowany wiekowo (młodzież również widziałaby w nim swojego przedstawiciela). Wchodzący w jego skład członkowie to w skrócie przedstawiciele sfery społecznej, gospodarczej i publicznej. Inaczej by się to z pewnością przedstawiało w przypadku Kleczkowa, a inaczej wyglądało na Przedmieściu Oławskim czy Nadodrzu.
Co mówią specjaliści?
Zaproszeni znawcy tematu zwracali uwagę na aspekty takie jak konieczność sięgania do danych statystycznych, które powinny być udostępniane Komitetowi, zachowania odpowiednich proporcji w składzie członkowskim (to nie ma być grono eksperckie, ale wywodzące się z obszaru rewitalizacji, przy czym bezdyskusyjnie należy korzystać tu z wiedzy i chęci pracy przedstawicieli rad osiedli), sygnalizowali też, że zespół ten nie powinien dublować istniejących komisji społecznych przy Prezydencie Wrocławia lub grup dialogu społecznego, ważna jest jego sprawczość i stały kontakt z jednostkami miejskimi oraz określenie sposobu komunikacji ze społeczeństwem, a także wsparcie ze strony ekspertów, dbałość o podnoszenie kompetencji i wyrównywanie wiedzy wszystkich członków.
Projektu uchwały o wyznaczeniu obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji, a także uchwały o Komitecie i potem jego powołaniu wrocławianie mogą się spodziewać na przełomie 2019/2020 roku.
We wtorkowym spotkaniu wzięło udział dwadzieścia kilka osób. Do 8 lipca na stronie Wrocław rozmawia aktywny jest formularz, poprzez który można przekazywać swoje opinie na temat funkcjonowania Komitetu Rewitalizacji we Wrocławiu.
Zachęcamy, by zabrać głos w tej sprawie.
Konsultacje realizowane są przez Fundację na Rzecz Studiów Europejskich we współpracy ze Stowarzyszeniem Żółty Parasol i Stowarzyszeniem Edukacji Krytycznej w ramach zadania publicznego współfinansowanego ze środków Gminy Wrocław.
Tekst i zdjęcia: Monika Glińska
