Statystyki są alarmujące – ponad połowa matek 3-latków ani razu nie była z dzieckiem u dentysty. W wieku pięciu lat tylko co piąte dziecko nie ma próchnicy. A ona zaczyna występować u coraz młodszych dzieci. Konsekwencje są poważne, bo próchnica z zębów mlecznych przechodzi na zęby stałe.
Dwa razy dziennie codziennie – prosta reguła dotyczy mycia zębów u przedszkolaków. Rodzice nie zawsze zdają sobie z tego sprawę.
– Edukacja rodziców powinna się rozpocząć już na etapie ciąży. Niestety w większości niewłaściwie odżywiają dzieci. W efekcie mamy próchnicę – mówi lek. Małgorzata Nakraszewicz, stomatolog z Wrocławia.
Opiece stomatologicznej poświęcony jest, opublikowany 3 września, najnowszy raport Najwyższej Izby Kontroli. Można tam przeczytać m.in.: „Ministerialne programy na rzecz popularyzacji zdrowia i higieny jamy ustnej są mało skuteczne. 92 proc. polskich nastolatków cierpi z powodu próchnicy, a odsetek bezzębności wśród dorosłych rośnie”. NIK podkreśla, że większość skontrolowanych gmin nie promowała profilaktyki chorób jamy ustnej i nie analizowała potrzeb zdrowotnych mieszkańców w tym zakresie. Jak podaje NIK, w 2011 r. z finansowanych przez NFZ świadczeń stomatologicznych skorzystało 140 tys. dzieci, czyli niecałe 3 proc. uprawnionych.
We Wrocławiu program „Profilaktyka próchnicy zębów u dzieci w wieku przedszkolnym w wieku 3-5 lat” od trzech lat prowadzony jest przez Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego. Miasto w tym zakresie współpracuje z, między innymi, Katedrą i Zakładem Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu i Komisją Stomatologiczną Dolnośląskiej Rady Lekarskiej.
– Integralną częścią programu jest edukacja zdrowotna, w tym kształtowanie nawyków higienicznych i dietetycznych istotnych dla zdrowia i dalszego prawidłowego rozwoju dzieci. Dzieci uczą się, między innymi, prawidłowego mycia zębów, zdrowego odżywiania i pokonywania lęku przed wizytą u stomatologa – mówi Bożena Lewicka, koordynator programu w Wydziale Zdrowia i Spraw Społecznych w Urzędzie Miejskim we Wrocławiu, i dodaje: – W tym roku na realizację programu miasto wyda 180 tysięcy złotych. Weźmie w nim udział 71 przedszkoli i 7000 dzieci.
– W trzeciej edycji programu uczestniczy coraz więcej przedszkoli, i to nas cieszy – ocenia lek. Alicja Marczyk-Felba, wiceprezes ds. stomatologii Dolnośląskiej Izby Lekarskiej we Wrocławiu
Na zajęciach poprzez zabawę maluchy uczą się, jak dbać o zęby. Lekarze uważają, że mycie zębów zawsze powinno być pod kontrolą osoby dorosłej. Najlepiej, aby dziecko wykonało kilka ruchów samodzielnie, a później mycie dokończył rodzic. W ramach programu spotkania prowadzone są także dla rodziców, bo to, czego dziecko nauczy się w przedszkolu, powinno być kontynuowane w domu – niestety zainteresowanie rodziców jest małe.
– Często zdarza się, że dziecko nie myje zębów rano, gdy wstaje, robi to dopiero u nas, w przedszkolu – mówi nauczycielka w jednym z wrocławskich przedszkoli.
– Niestety z frekwencją rodziców na zajęciach poświęconych próchnicy mamy problem. Nie przychodzi ich zbyt wielu – ocenia Bożena Lewicka.
Przedszkole, realizujące program, objęte jest patronatem i opieką lekarza stomatologa, który prowadzi zajęcia dla rodziców i dzieci. Następnie w gabinecie stomatologicznym wykonuje przeglądy jamy ustnej i zabiegi profilaktyczno-lecznicze. Pierwsza wizyta jest bezpłatna. Kolejne są w ramach ubezpieczenia lub pełnopłatne.
Profilaktyka to jedno, inna sprawa to problem z dostaniem się do stomatologa w ramach ubezpieczania. We Wrocławiu – Narodowy Fundusz Zdrowia ma podpisanych 13 umów na stomatologię dziecięcą.
– Ale dzieci do 18. roku życia mogą być przyjmowane przez wszystkie gabinety, mające kontrakt z NFZ – zaznacza Joanna Mierzwińska, rzecznik Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia we Wrocławiu. – Stomatolodzy wolą podpisywać kontrakty ogólnodostępne, bo leczą dorosłych i dzieci. Na stomatologię dziecięcą jest mało chętnych.
Z tymi argumentami nie zgadzają się stomatolodzy. Część z nich uważa, że problemem są zbyt niskie stawki za leczenie dzieci i wysokie wymagania funduszu.
– O kontrakt na stomatologię dziecięcą starałam się drugi raz i go nie dostałam – mówi jedna z wrocławskich lekarek.
Dolnośląska Izba Lekarska wyliczyła, że NFZ wydaje rocznie na dziecko około 50 złotych. Zdaniem DIL-u to zdecydowanie za mało. To oznacza, że rodzice z dziećmi na wizytę muszą czekać w kolejkach. Alternatywą jest wizyta prywatna. Stawki za leczenie próchnicy i wypełnienie zęba u dziecka zaczynają się od 100 złotych.
Jarek Ratajczak
