– Jestem przekonany, że warto polską muzykę przywracać nam i światu. Teraz nadszedł chyba najlepszy czas – mówił kilka lat temu Andrzej Kosendiak, dyrygent, szef Wrocław Baroque Ensemble, dyrektor Narodowego Forum Muzyki. Nie mylił się.
Niezwykła seria nagrań
W maju 2012 roku Andrzej Kosendiak wraz z Wrocław Baroque Ensemble (wówczas jeszcze bez nazwy, wymienionym jako zespół instrumentów dawnych) przystąpił do nagrywania pierwszej płyty z serii polskich mistrzów baroku. W kościele pw. św. Piotra i św. Pawła zarejestrowano m.in. Completorium Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego.
Kiedy dwa lata później projekt doczekał się kontynuacji (płyta „Gorczycki II”) mikrofony ustawiono w sali ówczesnej filharmonii przy ul. Piłsudskiego. Natomiast materiał do pierwszej z płyt poświęconych muzyce Bartłomieja Pękiela w 2016 roku przygotowano już w jednej z sal kameralnych Narodowego Forum Muzyki.
Pierwsza z płyt w serii została wyróżniona Wrocławską Nagrodą Muzyczną i nominacja do Fryderyka, kolejne zdobywały również wiele wyróżnień. Przez lata Andrzej Kosendiak zmieniał osoby kompozytorów, repertuar, prowadził badania, ale wciąż współpracował z Wrocław Baroque Ensemble, którą tworzyli muzycy „pożyczeni” z Wrocławskiej Orkiestry Barokowej plus specjalnie zaproszeni i wreszcie grupa niezwykle utalentowanych solistów śpiewaków. Od lat z WBE współpracują m.in. sopranistka Aldona Bartnik, kontratenorzy Matthew Venner i Piotr Łykowski, tenor Maciej Gocman i bas Tomáš Král.
– W naszym przypadku udało się zebrać ludzi, których głosy pasują do siebie i którzy podobnie pojmują muzykę, stąd wrażenie homogeniczności, stąd piękno brzmienia – mówił kilka lat temu Andrzej Kosendiak.
Muzyka Mikołaja Zieleńskiego zachwyca specjalistów
Najnowszy (wydany w lipcu 2020 roku) album „Offertoria et communions totius anni” z utworami kompozytora tworzącego na przełomie XVI i XVII wieku i na styku dwóch wielkich epok – renesansu i baroku – został właśnie dostrzeżony przez selekcjonerów i jurorów International Classical Music Awards 2021.
Nominowano go w kategorii „Baroque Vocal”. Konkurencję Wrocław Baroque Ensemble pod kierownictwem Andrzeja Kosendiaka ma sporą (finalistów poznamy do 15 grudnia, zwycięzcę 20 stycznia 2021 roku), ale też siłą jest nie tylko oryginalny, nieosłuchany repertuar i wyjątkowe, naturalne brzmienie pięknie dobranych głosów.
Oprócz znanych nam już z poprzednich nagrań m.in. sopranistek Aldony Bartnik i Aleksandry Turalskiej, posłuchamy też m.in. kontratenora Barta Uvyna, czy tenora Floriana Cramera) i rewelacyjnych instrumentalistów (choćby grający na dulcjanie William Lyons, kornecista Bruce Dickey, czy trzech puzonistów – Ferdinand Hendrich, Masafumi Sakamoto i Karl Heinrich Wendorf).
Andrzej Kosendiak, dokonując wyboru utworów na płytę (spośród 113 istniejących dziś kompozycji Zieleńskiego) sięgnął po te, w których najpełniej wyraża się, jak sam zaznaczył, historia zbawienia. Mamy zatem m.in. zwiastowanie, nawiedzenie świetej Elżbiety przez Maryję, narodzenie Jezusa, jego mękę i zmartwychwstanie. Szef Wrocław Baroque Ensemble zadbał nie tylko o niezwykle spójną koncepcję merytoryczną albumu, ale także o zaprezentowanie obsadowej różnorodności utworów Zieleńskiego, ich bogatego brzmienia. To jeden z najbardziej zachwycających albumów w serii, która ukazuje się od ośmiu lat.
Szarzyński teraz lepiej (po)znany
Zespół idealny w sposób perfekcyjny nagrał najnowszy, dużo obszerniejszy, bo dwupłytowy album z dziesięcioma utworami Stanisława Sylwestra Szarzyńskiego(Completorium, Pariendo non gravaris, Veni Sancte Spiritus, Quam felix curia, Jesu spes mea, Ad hymnos ad cantus, Sonata a due violini con basso pro organo, Litania Cursoria, Missa septem dolorum Beatae Mariae Virginis, Gloria in excelsis Deo). Kompozytor żył w II połowie XVII-wieku (tak przynajmniej domniemują badacze, bo dokładne daty urodzenia i śmierci nie są znane). W książeczce dołączonej do wydawnictwa profesor Marcin Szelest (jednocześnie muzyk WBE) drobiazgowo opisuje losy niewielkiej, ale niezwykle wartościowej spuścizny Szarzyńskiego, analizuje jego utwory pod względem budowy i obsady, podjął się także rekonstrukcji partii najwyższego głosu w „Missa septem dolorum”.
Nagranie (dokonane w sali głównej NFM) urzeka absolutną perfekcją brzmienia, zespół doświadczony latami wspólnego muzykowania jest w fenomenalnej formie, a sopranu Aldony Bartnik (w „Completorium” i koncercie kościelnym „Jesu spes mea”) nie sposób przeoczyć, przepięknie, koronkowo została wykonana nagrana po raz pierwszy „Missa septem dolorum Beatae Mariae Virginis”. Ponad półtorej godziny muzyki zakończone radosną pastorelą „Gloria in excelsis Deo” mija niepostrzeżenie. Do tego albumu trzeba wrócić. I szybko podjąć decyzję o zakupie, bo w sklepie internetowym NFM-u zostały już ostatnie sztuki.
Sensacyjny Żebrowski, wielkie odkrycie
Z kolei na razie wyprzedał się nakład krążka, którego sukces był właściwie oczywisty, zwłaszcza że odkrycie geniuszu Marcina Józefa Żebrowskiego było niekwestionowanym olśnieniem podczas ubiegłorocznego festiwalu Wratislavia Cantans, kiedy Andrzej Kosendiak z Wrocławską Orkiestrą Barokową (tu zrobił wyjątek dla zespołu) przedstawił utwory XVIII-wiecznego kompozytora związanego przez całe życie z Jasną Górą.
„Magnificat” z genialnymi ariami i duetami, czy przepiękna „Missa Pastoritta” teraz na płycie, nagrana live podczas 56. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego, osiem dni po ówczesnym wrocławskim koncercie z orkiestrą, Chórem NFM i Chłopięcym NFM i solistami (zwłaszcza zaskakującym sopranem chłopięcym Jianem Hui Mo, który we Wrocławiu wprawdzie urzekał bardziej niż na nagraniu, ale forma w tym wieku jest rzeczą czasem trudną do utrzymania). Najważniejsze, że w nagraniu (aż żal, że nie dokonano go w jednej z sal NFM-u) poraża wręcz geniusz kompozytorski Żebrowskiego. To największa sensacja ostatnich lat we wrocławskim życiu muzycznym! I pewnie nie tylko.
Dotychczas wydane albumy z serii mistrzów baroku:
1. Gorczycki I (Missa Rorate, Illuxit Sol, Laetatus Sum, Completorium)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 20122. Gorczycki II (Missa Rorate (II), Crudelis Herodes, Deus Tuorum militum, Iesu corona virginum, Tristes erant apostoli, Conductus funebris, Missa Paschalis, In virtute Tua, Litaniae de Providentia Divina)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 2014
- Dwa albumy z muzyką Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, największego polskiego kompozytora XVIII wieku.
Czytajcie więcej o płytach: Andrzej Kosendiak: płyta z muzyką polskiego baroku
3. Bartłomiej Pękiel I (Missa Secunda, Ave Maria, Sub tuum Praesidium, Assumpta est Maria,Missa Pulcherrima, Magnum nomen Domini, Resonet in laudibus)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 20164. Bartłomiej Pękiel II (Missa Senza Le Cerimonie I, Missa Brevis, Missa Senza Le Cerimonie II, Missa a 14, Canony, Fuga)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 2017
- Dwie płyty ze spuścizną Bartłomieja Pękiela, znakomitego barokowego twórcy działającego na dworze Władysława IV Wazy, a potem Jana II Kazimierza.
Czytajcie więcej o płytach: Andrzej Kosendiak nagrał płytę z muzyką Bartłomieja Pękiela
5. Marcin Mielczewski I (Triumphalis dies, Laudate Dominum, Audite et admiramini, Currite populi, Canzona prima a tre, Veni Domine, Deus in nomine tuo, Sub tuum praesidium, Salve virgo puerpera, Canzona terza a tre, Vesperae dominicales)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 2016
6. Marcin Mielczewski II (Missa Triumphalis I.56*, Canzona Seconda a due** II.7, Dixit Dominus I.21, Laudate Pueri I.36, Credidi I.16, Laetatus Sum I.33, Nisi Dominus I.57, Lauda Jerusalem Dominum I.34, Magnificat I.38, Canzona Seconda a tre** II.9)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 2018
- W przypadku albumów z muzyką Mielczewskiego otrzymujemy wybór wokalno-instrumentalnych dzieł twórcy polskiego baroku najlepiej kojarzonego wówczas w Europie (do dziś zachowało się ok. jego 90 utworów).
7. Marcin Józef Żebrowski (Rorate coeli, Magnificat, Missa Pastoritia)/Andrzej Kosendiak, Wrocławska Orkiestra Barokowa 2019, nagranie live
8. Stanisław Sylwester Szarzyński (Completorium, Pariendo non gravaris, Veni sancte spiritus, Quam felix curia, Jesu spes mea, Ad hymnos ad cantus, Sonata a due violini con basso pro organo, Litania cursoria, Missa septem dolorum beatae Mariae virginis, Gloria in excelsis deo)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 2019, 2 CD
9. Mikołaj Zieleński (Offertoria et communiones totius anni)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 2020.
10. Jacek Różycki (Dixit Dominus, Confitebor, Exultemus omnes, Fidelis servus et prudens, Aeterna Christi munera I, Ave sanctissima Maria, Iste Sanctus, Magnificat, Aeterna Christi munera II, Aurora lucis rutilat, Chorus novae Jerusalem, Exultet Orbis gaudiis, Gaude caelestis civitas, Salve decus humani generis, Laudes ad laudes iungite, Verbum supernum prodiens, Regina terrae, Regina caeli I, O Maria stella maris, Omni die dic Mariae, Regina terrae, Regina caeli II, Salvatoris Mater pia Aeterna Christi munera I)/Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble 2020, 2CD
