Pensjonarka, femme fatale, oziębła konserwatystka to pacjentki doktora Stanisława Kurkiewicza i słuchaczki jego wykładów o życiu płciowym człowieka. Najnowszy spektakl Teatru Lalek powstał z inspiracji pierwszym polskim poradnikiem seksuologicznym i przeznaczony jest dla widzów dorosłych.
Doktor Stanisław Teofil Kurkiewicz żył na przełomie XIX i XX wieku w Krakowie. Pracował początkowo w Szpitalu Św. Łazarza na oddziale chorób wewnętrznych. Tam zajął się m.in. zagadnieniami seksuologicznymi, ale jego zainteresowania medycznie nie znalazły zrozumienia i musiał opuścić szpital. Od 1902 roku praktykował wyłącznie prywatnie. Był autorem popularyzatorskich artykułów dotyczących zagadnień życia płciowego. W 1905 roku wydał pierwszy tom "Z docieków (studyów) nad życiem płciowym", w którym omawiał znaczenie życia seksualnego dla prawidłowego i harmonijnego rozwoju człowieka.
- Doktor wydał to dzieło własnym sumptem. To pierwsza polska praca lekarska z dziedziny seksuologii, która doktor nazwał płciownictwem – mówi Paweł Aigner, reżyser przedstawienia. – Jego praca pokazuje jak wielka przepaść wciąż dzieli nas od profesjonalnej edukacji w tym temacie.
Słuchaczki wykładów krakowskiego doktora-płciownika poznają określenia na wszystkie stany związane z seksualnością. Doktor Kurkiewcz w swojej pracy "Z docieków nad życiem płciowym" starał się bowiem stworzyć wiarygodny "łagodnie brzmiący i nie rubaszny" język, na określenie tematyki związanej z seksem i płcią. Wymyślił więc różnego rodzaju określenia jak "wzrokowiny" (podniety wzrokowe), "słuchowiny" (podniety słuchowe), do których prócz czułych słówek zaliczył "mowę lubieżną i wyrazy sprośne". Według doktora słowo "członek" nie spełniało swojej roli, bowiem do "ciałoskładu męskiego" należą różne członki, jak choćby męski zarost, dlatego ukuł nowe określenie – "zwisak".
- Kurkiewicz był nie tylko lekarzem, ale też słowotwórcą. Szukał nowych określeń, nowoczesnych, na miarę tamtego czasu i akceptowalnych dla szerokiego grona – wyjaśnia Paweł Aigner. – Z Maciejem Wojtyszką wybraliśmy fragmenty z pracy Kurkiewicza i udramatyzowaliśmy je. Trochę drwimy z tej naukowości, bawimy się. To, co jest zabawne teraz, to nie tylko język nie przystający do rzeczywistości, ale też naiwność w podejściu do tematu i fakt, że wciąż mamy w dziedzinie seksualności te same braki. Nic się nie zmieniło w tym zakresie od czasów doktora. Nie zapominajmy jednak, że doktor był pionierem w tej dziedzinie. Zadawał pytania, czasem nieakceptowalne i obrzydliwe z naszego punktu widzenia, drążył, dowiadywał się i wszystko starał się opisać i sklasyfikować.
Aigner i Wojtyszko napisali komedię pełną zabawnych powiedzonek, kupletów z początku XX wieku, harców, tańców, piosenek i płciowych intryg. Wykorzystali nie tylko dzieło doktora Kurkiewicza, ale też opracowanie Elzy Croner z Berlina "Psychika młodzieży żeńskiej" z kupletami przyjaciela Adolfa Kitschmana ze Lwowa.
Na scenie zobaczymy Krzysztofa Grębskiego w roli doktora Stanisława Kurkiewicza, Elzę Kroner zagra Jolanta Góralczyk a słuchaczki doktora wcielą się Edyta Skarżyńska (Dragon Kuchenny), Agata Kucińska (Kobieta De), Paulina Skłodowska (Uczennica), Kamila Chruściel (Oziebła), Aneta Głuch-Klucznik (Obiekt). W roli chłopca wystąpi Grzegorz Mazoń. Będzie pomocnikiem lekarza, malarzem dokumentującym na płótnie poszczególne przypadki).
Scenografię do spektaklu przygotował Pavel Hubicka, czeski scenograf, który od lat 90. ubiegłego wieku współpracuje z polskimi teatrami.
- Intencje doktora Kurkiewicza były bardzo słuszne. Chciał po prostu pomóc kobietom – podkreśla Paweł Aigner. – Jednak nie spotkał się ze zrozumieniem w środowisku lekarskim. Uważano go za dziwoląga, ale po latach to się zmieniło. Dziś jego imię nosi jedna z fundacji zajmująca się promocją zdrowia seksualnego. Agnieszka Kołodyńska
"Z docieków nad życiem płciowem", premiera 20 kwietnia we Wrocławskim Teatrze Lalek. Spektakl dla dorosłych.
