prof. dr hab. inż. Helena Teterycz
Politechnika Wrocławska
Sensor Tech S. A.
Aktualnie coraz częściej wykonuje się instalacje klimatyzacyjne, w których czynnikiem chłodniczym jest freon. Instalacje te obecne są już nie tylko w budynkach użyteczności publicznej, biurowcach czy galeriach handlowych, ale także w budynkach mieszkalnych. Projektowane na podobieństwo gazociągów instalacje klimatyzacyjne w obiegu zamkniętym posiadają mieszaniny gazów chłodniczych. W przypadku rozszczelnienia takiej instalacji (w której znajdować się może nawet do kilkudziesięciu kilogramów gazu) i wycieku freonu następuje skażenie środowiska i może wystąpić wypełnienie jednego lub więcej pomieszczeń czynnikiem chłodniczym, praktycznie wypierając tlen z atmosfery, co prowadzi w skrajnym przypadku do uduszenia.
Z tych powodów wskazana jest kontrola wycieków czynników chłodzących (nowa norma europejska EN-378) stosowanych w systemach klimatyzacyjnych. Wychodząc naprzeciw konieczności wykrywania wycieków firma rozpoczęła prace nad opracowaniem selektywnego miernika freonów. Prototypowany miernik zostanie wykalibrowany i przetestowany w warunkach rzeczywistych, przygotowana zostanie ostateczna dokumentacja produkcyjna i użytkownika (w tym karty katalogowe) urządzenia. W wyniku działań realizowanych w ramach projektu „Mozart” powstanie prototyp miernika o pożądanych parametrach użytkowych.
O projekcie
Celem projektu jest opracowanie założeń koncepcyjnych, konstrukcja prototypu oraz wszechstronna jego charakterystyka, w celu komercjalizacji tego urządzenia na rynku krajowym. Przedmiotem projektu jest badanie i opracowanie prototypu detektora freonów do zastosowania w instalacjach klimatyzacyjnych w branży HVAC (Heating, Ventilation, AirConditioning), w której spółka Sensor Tech SA działa od ponad dziesięciu lat.
Realizacja projektu pozwoli na wprowadzenie na rynek nowego detektora freonów do wykrywania wycieków z instalacji klimatyzacyjnych, w których stosuje się freony jako czynnik chłodniczy. Wprowadzenie na rynek nowego detektora freonu przyczyni się do zwiększenia produkcji, gdyż spółka zarówno projektuje, produkuje urządzenia, jak również je sprzedaje.
Projekt realizowany w przedsiębiorstwie wniesie szereg nowych elementów naukowo-dydaktycznych. Przede wszystkim dzięki projektowi poszerzą się niewątpliwie horyzont wiedzy i doświadczenia w zakresie implementacji aspektów analizy wyników badań czujników freonów do koncepcji urządzenia przeznaczonego do komercjalizacji. Chodzi tu przede wszystkim o eliminację aspektu jednorazowości, podkreślenia pojęcia powtarzalności oraz optymalizacji kosztowej produkcji seryjnej.
Zdobytą wiedzę praktyczną i merytoryczną prof. Teterycz wykorzysta w rozwoju kompetencji podległej kadry naukowo-dydaktycznej, przekazując wiedzę i umiejętności studentom realizującym kurs „Czujniki" na specjalności Mechatronika oraz laboratorium "Czujniki chemiczne". Projekt przyczyni się również do pogłębienia wiedzy dyplomantów i doktorantów, których opiekunem jest prof. Teterycz, w zakresie nie tylko problemów diagnostycznych czujnika freonu, ale także procesów, działań i problemów związanych z wprowadzaniem nowego urządzenia na rynek.
Co skłoniło naukowca i firmę do podjęcia współpracy?
Teterycz techniką sensorową zajmuje się od 20 lat. W tym czasie podczas realizacji różnych badań nad sensorami zdobyła szeroką wiedzę w zakresie projektowania, wykonywania i badań czujników temperatury, wilgotności, czujników elektrochemicznych i chemicznych gazów wybuchowych i trujących, a ostanie również czujnika do kontroli jakości paliwa znajdującego się w zbiorniku samochodu. Ten ostatni czujnik jest chroniony międzynarodowym zgłoszeniem patentowym.
Z firmą Sensor Tech rozpoczęłam współpracę, w wyniku której opracowano i wdrożono metodę pomiaru NOx, którą zastosowano we wprowadzanych wówczas detektorach tlenków azotu. Dzięki temu wykonano urządzenia do detekcji tlenków azotu na Stadionie Narodowym w Warszawie, jak również wykonano stanowisko do kalibracji takich sensorów w spółce Sensor Tech. Podczas tych prac wyjaśniliśmy również przyczyny słabej stabilności czujników NOx.
Z kolei w roku 2013 dzięki posiadanej wiedzy zdobytej podczas prac nad czujnikami wilgotności określiłam czynniki związane z użytkowaniem czujników oraz ich wpływ na własności pomiarowe. W tym przypadku wskazałam sposób optymalizacji wskazań czujników, co doprowadziło do szybkiego i sprawnego usunięcia problemów natury technicznej w serwisowanych przez spółkę urządzeniach własnego projektu i produkcji. Firma twierdzi, że bez mojej merytorycznej pomocy optymalizacja technologii produkcji sondy czujnika, byłaby trudna, lub wręcz niemożliwa.
Te przykłady pokazują, że bardzo ważna jest wiedza i doświadczenie naukowców. A ponieważ lubię trudne wyzwania, a do takich zaliczam opracowanie detektora freonu, i w tym zakresie podjęłam współpracę z firmą Sensor Tech.