Co to jest samorząd i jak działa? Kto za co odpowiada?
Poszczególne jednostki samorządu terytorialnego gminy, powiaty, województwa są od siebie niezależne. Nie ma pomiędzy nimi zwierzchności, a jedynie partnerstwo. Co więcej, gmina może zwracać się do powiatu i województwa o realizację konkretnych zadań, dotyczy to np. dróg powiatowych czy wojewódzkich.
Sejmik województwa – kompetencje
Samorząd wojewódzki ma decydujące znaczenie, w zakresie rozwoju regionu. Rozdzielą one blisko 60 proc. przypadających Polsce funduszy unijnych w latach 2014-2020.
Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa. Kadencja sejmiku województwa trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów. W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie 36.
Do wyłącznej właściwości sejmiku województwa należy stanowienie aktów prawa miejscowego, w szczególności:
- statutu województwa,
- zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim,
- zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej,
- uchwalanie strategii rozwoju województwa oraz programów wojewódzkich,
- uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego,
- podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej,
- uchwalanie budżetu województwa,
- określanie zasad udzielania dotacji przedmiotowych i podmiotowych z budżetu województwa,
- rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu województwa, sprawozdań finansowych województwa oraz sprawozdań z wykonywania wieloletnich programów województwa,
- podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu województwa,
- uchwalanie, w granicach określonych ustawami, przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych,
- podejmowanie uchwał w sprawie powierzenia zadań samorządu województwa innym jednostkom samorządu terytorialnego,
- uchwalanie "Priorytetów współpracy zagranicznej województwa",
- podejmowanie uchwał w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach regionalnych i innych formach współpracy regionalnej,
- wybór i odwołanie zarządu województwa oraz ustalanie wynagrodzenia marszałka województwa,
- rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu województwa, w tym w szczególności z działalności finansowej i realizacji programów, o których mowa w pkt 2,
- powoływanie i odwoływanie, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa,
- podejmowanie uchwał w sprawie tworzenia stowarzyszeń i fundacji oraz ich rozwiązywania, a także przystępowania do nich lub występowania z nich,
- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych województwa dotyczących: zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania; emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu, zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów; tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania do nich; przekształcania i likwidowania wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,
- podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów,
- podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami i statutem województwa do kompetencji sejmiku województwa,
- uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu województwa.
Rada Miejska Wrocławia – kompetencje
Rada Miejska Wrocławia liczy 37 radnych. Kadencja RM trwa 4 lata. Do jej wyłącznej kompetencji należy m.in.:
- uchwalanie statutu Miasta,
- ustalanie wynagrodzenia prezydenta, stanowienie o kierunkach jego działania oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności,
- powoływanie i odwoływanie skarbnika i sekretarza miasta,
- uchwalanie budżetu miasta, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu,
- uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
- uchwalanie programów gospodarczych,
- przyjmowanie programów rozwoju w trybie określonym w przepisach o zasadach prowadzenia polityki rozwoju,
- ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki;
- podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach,
- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy,
- podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych,
- nadawanie honorowego obywatelstwa miasta,
- podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów,
Prezydent Wrocławia
Prezydent Miasta, zgodnie z Ustawą o samorządzie gminnym, jest organem wykonawczym samorządu miasta.
Do jego zadań należy m.in.:
- reprezentuje Miasto i Urząd na zewnątrz
- przygotowywanie projektów i wykonywanie uchwał Rady
- zbieranie danych i analizowanie zjawisk we wszystkich istotnych dziedzinach funkcjonowania miasta, w tym również w dziedzinach podległych administracji rządowej oraz składanie Radzie sprawozdań wraz z wnioskami,
- gospodarowanie mieniem komunalnym,
- zatrudnianie i zwalnianie kierowników miejskich jednostek organizacyjnych,
- wykonywanie zadań zleconych na podstawie odrębnych ustaw,
- wykonywanie innych zadań zastrzeżonych przepisami prawa do kompetencji Prezydenta
- przygotowuje projekt budżetu miasta oraz zapewnia i nadzoruje jego wykonanie,
- podejmuje decyzje w sprawach obronnych i ochrony ludności, w zakresie określonym w odrębnych przepisach,
- zabiega o unijne dofinansowanie dla miejscowych inwestycji,
- nadzoruje miejski sztab kryzysowy,
- wykonuje funkcje zwierzchnika służbowego i pracodawcy samorządowego wobec kierowników gminnych jednostek organizacyjnych oraz ustala dla nich wynagrodzenie