Wyniki plebiscytu, zorganizowanego wspólnie z Wrocławskim Domem Literatury, zostały oficjalnie ogłoszone 7 października po 20.30 w Klubie Proza podczas studia noblowskiego prowadzonego przez Michała Nogasia. Uczestnicy mogli wybierać spośród 15 nazwisk literatów z całego świata wybranych przez selekcjonerów z WDL-u.
Najlepsza siódemka plebiscytu noblowskiego
1. Margaret Atwood (1939)
Kanadyjska poetka, pisarka i działaczka. Do jej najbardziej znanych powieści należą wielokrotnie ekranizowana „Opowieść podręcznej”, a także „Ślepy zabójca”, „Grace i Grace” i „Testamenty”. W swojej twórczości porusza m.in. tematykę feministyczną i ekologiczną. Wielokrotna laureatka prestiżowych nagród literackich, w tym Nebuli, Nagrody Franza Kafki i dwukrotnie Bookera.
2. Haruki Murakami (1949)
Japoński pisarz i tłumacz literatury amerykańskiej. Debiutował w wieku 30 lat otwierającą Trylogię „Szczura” powieścią „Słuchaj pieśni wiatru”, za którą otrzymał nagrodę magazynu literackiego Gunzō. Autor „Norwegian wood”, „Kroniki ptaka nakręcacza”, „Kafki nad morzem” i „1Q84”, a także zbiorów opowiadań, w tym „Ślepa wierzba i śpiąca kobieta”. Laureat m.in. Nagrody Franza Kafki, Wielkiej Nagrody Jerozolimskiej, Światowej Nagrody Fantasy i Nagrody Literackiej Hansa Christiana Andersena.
3. Milan Kundera (1929)
Pisarz i eseista pochodzenia czeskiego. W 1975 roku wyemigrował do Francji, obecnie pisze po francusku i odcina się od czeskiej kultury. Najbardziej znany jako autor „Nieznośnej lekkości bytu” czy „Żartu”. Jego książki tłumaczone są na wiele języków świata. Nagrodzony m. in. American Common Wealth Award, Wielką Nagrodą Jerozolimską, Nagrodą Krytyków Akademii Francuskiej i Nagrodą Herdera.
4. Adam Zagajewski (1945)
Polski poeta, prozaik, eseista i tłumacz literacki, przedstawiciel pokolenia Nowej Fali. Debiutował w 1972 roku tomem „Komunikat”. Laureat wielu prestiżowych nagród krajowych (m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich) i międzynarodowych (m. in. Prix de la Liberté, Międzynarodowej Nagrody Literackiej Neustadt, Chińskiej Nagrody Literackiej Zhongkun, Nagrody Księżnej Asturii). Były członek Związku Literatów Polskich, od 1979 członek Polskiego PEN Clubu.
5. Michel Houellebecq (1956/1958)
Francuski pisarz, poeta i eseista, okazjonalnie także aktor i śpiewak. Światową sławę zdobył powieścią „Cząstki elementarne”; znany także jako autor kontrowersyjnej „Platformy”, „Mapy i terytorium” czy najnowszej „Serotoniny”. Nagrodzony m.in. Nagrodą Goncourtów i International Dublin Literary Award.
6. Maryse Condé (1937)
Pisarka karaibska tworząca po francusku, krytyczka literacki, literaturoznawczyni, wykładowczyni uniwersytecka. Sławę przyniósł jej cykl „Ségou” (1984–1985). W swoich powieściach zgłębia problemy rasowe, kulturowe oraz związane z rolą płci w różnych okresach historycznych, a także afrykańskie dzieje i migracje, będące następstwem niewolnictwa i kolonializmu na Karaibach. Jest laureatką wielu nagród m.in Grand Prix Littéraire de la Femme (1986), Prix de l’Académie (1988), Prix Carbet de la Carraibe (1997) and the New Academy Prize in Literature (2018).
7. Anne Carson (1950)
Kanadyjska poetka modernistyczna, eseistka i tłumaczka. Absolwentka filologii klasycznej. W swojej prozie, poezji i pracy naukowej zaciera granice pomiędzy starożytnością a współczesnością, modernizmem i postmodernizmem, Kanadyjczykami i Amerykanami. Laureatka wielu nagród m.in Griffin Poetry Prizes, Lannan Literary Award, Princess of Asturias Award, oraz T. S. Eliot Prize (jako pierwsza kobieta). W 2005 roku została odznaczona Orderem Kanady. Jej najważniejsze publikacje to: „Glass, Irony and God” (1995), „Autobiography of Red” (1998), „Men in the Off Hours” (2000).
Do kogo trafi Nobel 2020
W rozmowie w Klubie Proza goście noblowskiego studia – Inga Iwasiów, Justyna Sobolewska, Michał Nogaś i Michał Rusinek – komentowali m.in. wyniki plebiscytu.
– Lista jest ciekawa, ja też zagłosowałam w tym plebiscycie – na Anne Carson – mówiła, podczas rozmowy w studiu noblowskim w Prozie, literaturoznawczyni i pisarka Inga Iwasiów. Dodała, że Haruki Murakami nie jest chyba pisarzem na Nagrodę Nobla. – Być może wielu czytelników Murakamiego pragnie dla niego tej nagrody, dlatego jest na listach bukmacherskich – zastanawiała się Iwasiów.
O oczekiwaniach czytelników wspomniała też krytyczka literacka Justyna Sobolewska. – Są dwie tendencję – wolelibyśmy, aby Nobla dostał ktoś znany, bo wtedy będzie łatwiej nam wszystkim, bo kojarzymy tego pisarza, jak Margaret Atwood, znamy jeszcze serial „Opowieść podręcznej” – mówiła w studiu Sobolewska. – Tymczasem idea Nobla powinna być inna, a najciekawsze nagrody są wtedy, kiedy odkrywamy autora. Tak było niegdyś z Orhanem Pamukiem, w Polsce nieznanym. To się zdarza rzadko, często są rozczarowania. Jeśli znamy jakiegoś autora, pytamy, po co mu jeszcze Nobel – dodała.
Michał Nogaś zwrócił uwagę na obecność na liście Maryse Condé. – Jest bardzo silne oczekiwanie, żeby Nagroda Nobla trafiła do afrykańskiego pisarza albo afrykańskiej pisarki, aby docenić literaturę z czarnego lądu, a na liście plebiscytu jest pisarka z Gwadelupy, której tylko jedna książka została wydana w Polsce. – podkreślał dziennikarz.
Justyna Sobolewska mówiła o typowaniu kandydatów, sile lobbingu jako mechanizmach, które trudno przewidzieć. – Nagroda Nobla w ostatnich latach była absolutnie do tyłu, dostawali ją autorzy, którzy byli znani i ważni trzydzieści, czterdzieści, pięćdziesiąt lat temu, jak Jean-Marie Gustave Le Clézio. Dużo było takich postaci, o których nie wiedzieliśmy, dlaczego akurat teraz ich wybrano, może byli zgłoszeni 50 lat temu i teraz przyszła na nich kolej? – pytała krytyczka literacka.
Michał Rusinek zwrócił uwagę, że są noble przewidywalne, z list bukmacherskich, ale są też zaskoczenia. – Per Wästberg, członek Akademii Szwedzkiej, powiedział kiedyś, że akademicy najbardziej są zadowoleni, kiedy dadzą literackiego Nobla komuś nieprzewidywalnemu.
Kto mógłby być takim kandydatem? – Dobrym noblistą byłby Serhij Żadan. W Polsce go znamy, ale dla świata byłoby to absolutne odkrycie. On jest moim typem, którego nie ma na żadnych listach – dodała Justyna Sobolewska.
