Kino we Wrocławiu

Saudade – choć trudne do przełożenia, to portugalskie słowo trafia w punkt, gdy próbujemy opisać emocje związane z czymś, co było, ale już nie wróci. To nie tyle nostalgia, co raczej rodzaj tęsknoty zawieszonej między przeszłością a teraźniejszością, świadomością zmiany i próbą pogodzenia się z nią. Właśnie w tym rejestrze operuje kino Igi Lis. Jej filmy są zanurzone w codzienności, ale mają w sobie echo czegoś głębszego – wspomnienia, którego nie da się do końca odtworzyć, ale które wciąż kształtuje naszą percepcję „Bałtyk”, film otwarcia Krakowskiego Festiwalu Filmowego, to pełnometrażowy portret pani Mieci – królowej Łeby, lokalnej legendy, właścicielki kultowej wędzarni ryb. I choć można by to opisać jako „film o pracy”, to byłoby sporym uproszczeniem. Lis z reporterską uważnością, ale też zmontażowym wyczuciem prowadzi nas przez krajobraz nadmorskiego miasteczka, które, jak wiele takich miejsc, balansuje między turystycznym mirażem a ciężarem codzienności. To film o przemijaniu, pokoleniowym konflikcie i o tym, jak praca może być sensem życia (ale też jego przekleństwem). Gdzieś pomiędzy dymiącymi piecami a kolejkami turystów Lis znajduje mikroportret zmieniającej się Polski. Z kolei „Za moich czasów”, pokazywane m.in. na Millennium Docs Against Gravity i Thessaloniki International Documentary Festival, to krótkometrażowa forma z wielką siłą rażenia. Telefoniczne rozmowy wnuczek z babciami stają się tu emocjonalną archiwistyką – fragmentami rodzinnej historii, które wreszcie mogą wybrzmieć. Zarówno w „Bałtyku”, jak i „Za moich czasów”, autorka udowodniła, że potrafi jednocześnie w przystępny i skłaniający do refleksji sposób opowiadać o życiu pod presją, radzeniu sobie z samotnością i budowaniu międzypokoleniowej wspólnoty. O wszystkich tych kwestiach, a także o wielu innych kontekstach porozmawiamy z reżyserką po seansie. Spotkanie poprowadzi krytyk filmowy, jeden z programerów NH – Piotr Czerkawski.

Kino Nowe Horyzonty po raz pierwszy zaprasza na pokazy najciekawszych filmów dokumentalnych z konkursu polskiego 65. Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Filmową podróż rozpoczną sierpniowe pokazy „Na własnych zasadach” Tadeusza Chudego. Bohaterem dokumentu jest młody, utalentowany bokser, na co dzień przebywający w pieczy zastępczej. Przed nim wyzwanie, które okaże się trudniejsze niż pojedynek na ringu. Paweł będzie musiał odpowiedzieć sobie na niezwykle ważne pytania dotyczące jego przyszłości. We wrześniu w ramach projektu odbędzie się podwójny pokaz filmów Rafała Łysaka. „Dwa papierosy” to wstrząsający, osobisty dokument o bolesnej konfrontacji z przeszłością, próbach przebaczenia i realnych szansach na resocjalizację. Z kolei krótkometrażowy Casting w niezwykle lekki sposób potrafi opowiadać o bolączkach i trudnościach współczesnych mieszkańców dużego miasta. Rafał Łysak spotyka się z całą galerią niebanalnych osobowości, którym marzy się występ w jego filmie dokumentalnym. W październiku publiczność będzie miała okazję udać się w podróż do miejsca, które po kilku wiekach przestało istnieć. „Miasto, które wyjechało” utalentowanej pary debiutantów Natalii Pietsch i Grzegorza Piekarskiego to zapis ostatnich miesięcy z życia mieszkańców historycznego Hasankeyf. Z rozkazu tureckich władz w regionie północnego Kurdystanu postanowiono stworzyć ponad 20 zapór, co oznacza zalanie terenu i przesiedlenie ponad 350 tysięcy ludzi, Kurdów i Arabów. Obietnice nowoczesnego życia odbierają ludziom tożsamość i rodzinne domy, zastępując je pozbawionymi duszy budynkami z betonu. Organizatorem wydarzenia jest Krakowska Fundacja Filmowa i Krakowski Festiwal Filmowy w ramach projektu współfinansowanego ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Patronat medialny nad projektem _insider w trasie. Polskie dokumenty w kinach studyjnych objęli czasopismo Ekrany, magazyn Presto, Dużo dobrego dokumentu.

Filmowa sekcja festiwalu Avant Art powraca z nowym programem dokumentalnym, w którym muzyka staje się opowieścią – o wolności, eksperymencie, buncie i tożsamości. Avant Art Film 2025 to przegląd bezkompromisowego kina o kulturze dźwięku i zjawiskach, które na trwałe zmieniły pejzaż muzyki alternatywnej i awangardowej. W programie m.in. polska premiera i pierwszy pokaz na dużym ekranie filmu „In the Court of the Crimson King” (reż. Toby Amies) – hipnotyzującego, pełnego absurdu i melancholii portretu King Crimson. Zobaczymy też „Crass: The Sound of Free Speech” (reż. Brandon Spivey) – mocny i aktualny głos anarcho-punkowej legendy oraz „S/He Is Still Here/e” (reż. David Charles Rodrigues) – poetycki portret Genesis P-Orridge. Widzowie poznają również kulisy powrotu zespołu Blur w filmie „Blur: To the End” (reż. Toby L), a dwa średniometrażowe filmy – „Boy Next Door” i „Naked and Famous” (reż. Mark Kidel) – skupią się kolejno na postaciach Boy George’a i Tricky’ego. Program dopełnia „White Riot” (reż. Rubika Shah) – dokument o punkowym sprzeciwie wobec rasizmu w Wielkiej Brytanii końca lat 70. Avant Art Film 2025 to kino, które porusza, inspiruje i rezonuje z duchem niezależności. Przegląd filmów dokumentalnych o muzyce Avant Art Film 2025 jest wspierany przez British Council jako część UK/Poland Season 2025.