Nie tylko 35 dni urlopu! Jakie rewolucyjne zmiany dla pracowników już wiosną 2023 r.? [SZCZEGÓŁY]

Na początku stycznia rząd przyjął projekt ustawy dot. zmian w kodeksie pracy. Teraz jest on procedowany w Sejmie. Jakie zmiany dla pracowników i pracodawców już wiosną mogą wejść w życie?

Dodatkowe urlopy: opiekuńczy i z powodu „siły wyższej”

Dodatkowy bezpłatny urlop opiekuńczy będzie przysługiwał pracownikom, którzy muszą zaopiekować się dzieckiem lub innym członkiem rodziny (np. rodzicem, mężem lub żoną). Ma on być udzielany na wniosek pracownika i trwać maksymalnie pięć dni w ciągu roku.

Nowe przepisy wprowadzają także dodatkowy urlop z powodu „siły wyższej”, czyli dwa dni robocze lub 16 godzin urlopu spowodowanego działaniem siły wyższej, jak np. nagły wypadek, choroba lub inne istotne wydarzenie.

Urlop ten ma być płatny w wysokości 50 procent wynagrodzenia.

Dłuższy urlop rodzicielski

Wydłużeniu ulegnie także urlop rodzicielski – o 9 tygodni. Oznacza to, że w przypadku urodzenia jednego dziecka rodzicowi będzie przysługiwało nie 32 a 41 tygodni, w przypadku porodu mnogiego z 43 zamiast 34 tygodni. Dłuższy urlop rodzicielski będzie można wykorzystać w maksymalnie pięciu częściach do końca roku, w którym dziecko ukończy 6 lat. Dziewięć tygodni z tego urlopu będzie możliwe do wykorzystania wyłącznie przez ojca.

Zmiany dotkną także osoby chcące skorzystać z urlopu ojcowskiego. Będą musiały się pośpieszyć, bo z przysługującego im dwutygodniowego odpoczynku skorzystają jedynie przez 12, a nie - jak dotychczas - 24, miesiące od narodzin dziecka.

Wypowiedzenie umowy na czas określony tylko z podaniem przyczyny i zmiany w umowach na okres próbny

Jedną z największych zmian w przepisach kodeksu pracy będzie obowiązek podania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umów na czas określony.

Dotychczas pracodawca mógł rozwiązać taką umowę bez wyjaśnienia powodów swojej decyzji – te przysługiwały wyłącznie pracownikom na umowach na czas nieokreślony.

Zmienią się również przepisy co do umów na okres próbny, a pracownik, który wykonywał pracę co najmniej pół roku (w tym na podstawie umowy na okres próbny) będzie miał prawo do wystąpienia o formę zatrudnienia z bardziej przewidywalnymi lub bezpieczniejszymi warunkami pracy. Pracodawca będzie miał miesiąc na pisemną odpowiedź wraz z uzasadnieniem.

Elastyczny czas pracy dla rodziców dzieci do 8 lat

Kolejna nowość to elastyczny czas pracy dla rodziców dzieci do 8 lat (do tej pory dotyczyło to rodziców dziecka do 4 lat).

Nowe przepisy mają także nie pozwalać pracodawcy zlecania takim pracownikom pracy w nocy, wysyłania ich w delegację czy ustalania nadgodzin bez zgody pracownika.

Większy zasiłek macierzyński

Zmianie ulegnie również wysokość zasiłku macierzyńskiego. Przepisy unijne zakładają wprowadzenie 70-procentowego zasiłku za cały okres trwania urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców.

Obecnie matka korzystająca z tego przywileju mogła liczyć na 100 proc. zasiłku za pierwsze 6 tygodni urlopu i 60 proc. za cały pozostały okres.

Pracujesz dłużej? To masz więcej przerw

Wprowadzone zostaną także dodatkowe przerwy, które będą wliczane do czasu pracy. Obecnie dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, a pracownik ma prawo do co najmniej 15-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy. Najnowsze zmiany wprowadzą:

• drugą przerwę trwającą co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar pracy pracownika jest dłuższy niż 9 godzin,
• trzecią przerwę trwającą co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika jest dłuższy niż 16 godzin.

Wolność pracy i równoległe zatrudnienie

Pracownik zyska również prawo do równoległego zatrudnienia. Pracodawca nie będzie mógł zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą. Niedopuszczalne będzie również poddawanie pracownika niekorzystnemu traktowaniu z tego tytułu.

Praca zdalna – pracodawca zwróci za prąd i internet

Wreszcie uregulowana w nowych przepisach ma zostać kwestia pracy zdalnej. W znowelizowanym kodeksie pracy pojawi się definicja pracy zdalnej i związane z nią obowiązki i przywileje.

Wśród przywilejów pracowniczych ma znaleźć się m.in. pokrycie kosztu energii elektrycznej oraz opłaty za internet przez pracodawcę w zakresie wykorzystywanym przez pracownika w godzinach pracy.

Trzydniowy weekend albo 7 godzin dziennie - wkrótce będziemy pracować krócej?

Przypominamy także, że obok powyższych zmian w przepisach kodeksu pracy, nad którymi trwają obecnie prace legislacyjne, do Sejmu trafił projekt ustawy skracającej tygodniowy etat z 40 do 35 godzin. Może on spowodować, że wkrótce wszyscy będziemy pracować krócej.