Wrocław dba o seniorów. Najważniejsze projekty i programy 2019 - 2025

Wrocławscy seniorzy aktywnie udzielają się w klubach seniora, chodzą na zajęcia, realizują coraz śmielej swoje pasje. Mają też swoich reprezentantów przy prezydencie Wrocławia i Radzie Miejskiej.

Prezydent Jacek Sutryk podkreśla, jak ważną częścią społeczności Wrocławia są seniorzy. 

Seniorzy tworzą więzi międzypokoleniowe, dzielą się doświadczeniem i inspirują swoją aktywnością. W naszym mieście działa ponad 130 organizacji senioralnych, a tysiące osób korzysta z zajęć, warsztatów i wydarzeń dedykowanych osobom 60+. Dbamy o to, by wrocławscy seniorzy mieli nie tylko przestrzeń do rozwoju i integracji, ale także realny wpływ na kształtowanie polityki miasta poprzez Wrocławską Radę Seniorów. Wspierając ich potrzeby, budujemy wspólnotę, w której każdy ma głos i znaczenie. Oni zaś odwdzięczają się energią, pasją i mądrością, które wzbogacają nasze codzienne życie. Wrocław to miasto, w którym seniorzy są widoczni, aktywni i doceniani.

Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia

Wrocławska Rada Seniora

Seniorzy we Wrocławiu mają realny wpływ na życie miasta – ich głos wybrzmiewa także w samorządzie. Reprezentuje ich Wrocławska Rada Seniorów, 14-osobowe gremium, którego członków wybierają zarówno sami seniorzy, jak i Rada Miejska oraz Prezydent.

Obecnie trwa trzecia, pięcioletnia kadencja Rady. Jej celem jest wzmacnianie roli osób starszych w kształtowaniu polityki społecznej, zdrowotnej i przestrzennej, tak aby seniorzy byli nie tylko odbiorcami działań miasta, ale także współtwórcami jego kierunków rozwoju.

- Motto naszej działalności to pytanie: „Jak się mądrze zestarzeć we Wrocławiu?” – to podstawowy motyw w naszym doradztwie, opiniowaniu i współpracy, zarówno z Radą Miasta jak i z Prezydentem Wrocławia - mówił podczas inauguracji działalności Rady jej przewodniczący Rafał Kubacki.

Kto działa na rzecz seniorów we Wrocławiu?

Działania na rzecz seniorów organizują i finansują jednostki miejskie i wydziały urzędu miejskiego: 

• Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej we Wrocławiu
• Wydział Zdrowia UM Wrocławia
• Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego
• Miejskie Centrum Usług Socjalnych we Wrocławiu.

Wydział Zdrowia UMW – projekty dla wrocławskich seniorów 

Zdrowie to najważniejszy element naszego życia na każdym jego etapie - to mam nadzieję już oczywistość. Im jesteśmy starsi, tym bardziej je doceniamy. Dlatego w miejskich programach prozdrowotnych, z jednej strony koncentrujemy się na najmłodszych, starając się im wpoić zdrowe nawyki. Z drugiej strony wspieramy najstarszych członków naszej społeczności, aby poprawić ich komfort życia oraz przedłużyć lata życia w zdrowiu.

Joanna Nyczak, dyrektor Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych UMW

Joanna Nyczak dodaje: - Wspólnie z wrocławskimi podmiotami leczniczymi, organizacjami, stowarzyszeniami i fundacjami proponujemy udział w licznych programach edukacyjnych i profilaktycznych dotyczących najważniejszych problemów zdrowotnych seniorów. Poczynając od rehabilitacji kardiologicznej i profilaktyki nowotworowej, poprzez cukrzycę, po zdrowie psychiczne i inne.

• szczepienia ochronne przeciw grypie, bezpłatne szczepienia dla osób w wieku 65+ (program Ministerstwa Zdrowia od 2023/24), liczba uczestników: 20 000, Kwota: 1 500 000 zł;
• profilaktyka raka piersi - edukacja profilaktyczna oraz konsultacje z onkologiem dla kobiet, u których podczas edukacji zdrowotnej wykryto podejrzaną zmianę, albo, które same sobie wykryły podejrzaną zmianę;
• profilaktyka cukrzycy, profilaktyka zespołu stopy cukrzycowej – edukacja zdrowotna grupowa i indywidualna;
• pakiety badań profilaktycznych cukrzycy typu I;
• profilaktyka nowotworów skóry – edukacja zdrowotna i konsultacje
• rehabilitacja kardiologiczna – zajęcia grupowe i indywidualne; specjalistyczne konsultacje lekarskie;
• wsparcie osób z chorobami otępiennymi – psychoedukacja; działania korekcyjnoedukacyjne; grupy wsparcia; zajęcia warsztatowe; zajęcia aktywności ruchowej; wsparcie dla opiekunów;
• promocja zdrowia psychicznego – psychoedukacja indywidualna, grupy wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ich opiekunów; 
• skuteczna profilaktyka chorób – indywidualna edukacja zdrowotna prowadzona przez specjalistów;
• profil zdrowotny wrocławskich seniorów – badania m.in. aktywności fizycznej, funkcji poznawczych, stanu odżywienia - w celu stworzenia profilu zdrowotnego wrocławskiego seniora;
• Miejsce Wytchnienia – czasowa opieka stacjonarna nad osobami niesamodzielnymi, przewlekle i nieuleczalnie chorymi.

Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego – projekty dla wrocławskich seniorów 

Zależy nam na tym, by wrocławscy seniorzy mogli wybierać spośród wielu propozycji spędzania wolnego czasu. Stąd różnorodne propozycje WCRS, w tym Wrocławskiego Centrum Seniora, adresowane do osób, które zakończyły już ścieżkę zawodową. Dzięki tym propozycjom seniorzy i seniorki realizują swoje pasje, odkrywają talenty, a przede wszystkim nawiązują relacje, przyjaźnie, miłości - zdajemy sobie sprawę, że samotność osób starszych jest wielkim wyzwaniem, a my dokładamy wszelkich starań, by się z nim zmierzyć.

Dorota Feliks, dyrektor Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego

• Wrocławska Karta Seniora

To dziś nie tylko karta, lecz przepustka do aktywnego życia w mieście. Darmowe lub zniżkowe wejścia do teatrów, kin, muzeów, domów kultury czy też na zajęcia sportowe i rekreacyjne – to tylko niektóre benefity, z jakich mogą skorzystać posiadacze Wrocławskiej Karty Seniora.

Korzystają z niej ponad 73 tysiące mieszkańców 60+, a tylko w tym roku przybyło 6 tysięcy nowych użytkowników. Zniżki i bezpłatne zajęcia dla posiadaczy karty, oferuje ponad 150 partnerów — od kin, przez ośrodki sportowe, po gabinety zdrowia.

• Aglomeracyjna Karta Seniora

Mieszkańcy gmin ościennych mogą korzystać ze zniżek i darmowych ofert od partnerów programu, m.in. instytucji kultury, zajęć sportowych i rekreacyjnych, usług prozdrowotnych (dla osób w wieku 60+).

• Program Taxi75+

Ten program można nazwać prywatnym kierowcą seniorów. Skierowany jest do mieszkańców Wrocławia, którzy ukończyli 75. rok życia i mają problem z samodzielnym poruszaniem się komunikacją publiczną.

Od początku trwania programu (koniec 2018) zrealizowano ponad 85 tys. kursów, a w tym roku z przejazdów skorzystało ponad 8,5 tys. seniorów. Ponad 19,2 tys. osób ma Złotą Kartę Seniora, która upoważnia do korzystania z Taxi 75+. 

Miasto systematycznie zwiększa budżet programu — z 630 tysięcy złotych w 2024 roku do 930 tysięcy w roku bieżącym.

• Wrocławskie Dni Seniora

Wyjątkowe, w tym roku zorganizowane po raz 16. wydarzenie dla seniorów, pełne energii i radości.

Podczas każdej edycji odbywa się barwny Marsz Kapeluszy, wręczenie symbolicznych kluczy przez władze miasta Wrocławia, Królowej i Królowi Seniorów oraz certyfikatów i statuetek laureatom konkursów, a w czasie inauguracji w rynku dostępne są stoiska edukacyjno-informacyjne, taneczne grupy senioralne prezentują pokaz, jest i roztańczona Prywatka z Radiem Pogoda.

- Co roku jest cudownie i zawsze pogoda dopisuje. Wczoraj było tak zimno, a dziś tak pięknie. Słońce seniorom sprzyja! – mówiła podczas tegorocznego Marszu Kapeluszy pani Jolanta z klubu seniora Nadodrze.

– Nie siedzimy w domu, nie leżymy. Korzystamy z organizowanych dla nas wydarzeń w mieście. Tak trzeba, bo kiedy, jak nie teraz? – dodała maszerująca obok pani Danuta.

Tegoroczna edycja rozpoczęła się 19 września i potrwa do 24 października - zgromadzi blisko 10 tysięcy uczestników. W programie znalazło się aż 150 wydarzeń – od spotkań i warsztatów po koncerty i imprezy plenerowe.

• Działania aktywizujące seniorów

To zespół Wrocławskiego Centrum Seniora. 

• Kombatanci, weterani, osoby represjonowane (upamiętnienie, wparcie)

Prowadzenie stałego punktu informacyjno-konsultacyjnego, czytelni dla kombatantów, osób represjonowanych i ich rodzin oraz organizacji i osób zaangażowanych w działania na rzecz upamiętniania ich historii, działania edukacyjne.

• Wrocławskie Filmowe Centrum Seniora 

Spotkania z aktorami, warsztaty, przedstawienia.

• City & Co Miasta przyjazne dla osób starszych

Wspólny projekt Wrocławia, Hagi, Krakowa i Bukaresztu - celem jest wypracowanie standardów społecznych sprzyjających zgodnemu funkcjonowaniu wszystkich pokoleń mieszkańców.

• Kluby Seniora

Dofinansowane przez Gminę Wrocław:

- 2024 - 48 klubów seniora przy radach osiedla + 43 kluby seniora prowadzone przez organizacje pozarządowe.

• Klub Rozwoju Cyfrowego

To realna pomoc w poznawaniu cyfrowego świata i to za darmo. Specjaliści pomagają seniorom w obsłudze sprzętu, korzystaniu z usług cyfrowych, szkolą też z bezpiecznych zachowań w Internecie. Pierwszy we Wrocławiu KRC działa przy WCRS i jest współfinansowany ze środków UE.

• Chóry Senioralne

Dofinansowane przez Gminę Wrocław:

- 2024 - 37 chórów osiedlowych

• Uniwersytety Trzeciego Wieku

Aż 9, w tym zajęcia dofinansowane przez Gminę Wrocław (na wrocławskich uczelniach - Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Ekonomiczny, Uniwersytet Przyrodniczy, Akademia Wychowania Fizycznego, Uniwersytet Medyczny, Akademia Wojsk Lądowych) oraz działające bez dotacji gminy (w Dolnośląskiej Szkole Wyższej i na Papieskim Wydziale Teologicznym).

Mają imponującą liczbę słuchaczy: w 2021 roku - 870 słuchaczy, w 2022 roku - 1264 słuchaczy, w 2023 - 1377 słuchaczy, w 2024 - 1550 słuchaczy.

W tym roku dołącza do nich Politechnika Wrocławska. 

• Wrocławska Złota Rączka dla Seniora. Program dla osób 75+

Program „Wrocławska Złota Rączka dla Seniora” wspiera mieszkańców powyżej 75. roku życia w codziennych sprawach, które mogą sprawiać trudności. Są to bezpłatne drobne usługi naprawcze typu pomoc w uszczelnieniu okien, wbicie gwoździa w ścianę czy naprawa cieknącej spłuczki.

W pilotażu trwającym od maja do lipca 2025 roku 116 osób skorzystało z pomocy fachowców w drobnych domowych naprawach. Jesienią projekt ruszy w nowej, poszerzonej formule dla osób w wieku 70–89 lat (osoby mieszkające samotnie lub pary senioralne, a także osoby schorowane).

Miejskie Centrum Usług Socjalnych – projekty dla wrocławskich seniorów

W mieście działa 13 Domów Pomocy Społecznej z blisko 1200 miejscami. 

Gmina Wrocław zapewnia wsparcie w 12 Dziennych Domach Pomocy (2 będące w strukturze organizacyjnej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, 8 prowadzonych jest przez Miejskie Centrum Usług Socjalnych we Wrocławiu oraz 2 prowadzone są przez organizacje pozarządowe na zlecenie Gminy Wrocław).

Zapewnienie opieki i usług w:

• 4 całodobowych domach pomocy społecznej (łącznie 635 miejsc) dla osób: w podeszłym wieku, przewlekle somatycznie chorych, psychicznie chorych
• 8 dziennych domach pomocy dla osób starszych (w sumie 266 miejsc)
• Ponadto w ramach dwóch DPS MCUS zapewnia usługi wsparcia krótkoterminowego całodobowego (łącznie 4 miejsca).

Na zdjęciach powyżej nowe miejsca opieki wytchnieniowej w DPS przy ul. Mącznej

Wsparcie terapeutyczne i usługi opiekuńcze, dostęp do świadczeń NFZ w Domach Pomocy Społecznej (przy ul. Mącznej, Rędzińskiej, Karmelkowej, Kaletniczej).

Domy Pomocy Społecznej (NGO na zlecenie Gminy Wrocław) dla osób w podeszłym wieku, przewlekle somatycznie chorych, przewlekle psychicznie chorych przy ul. Świątnickiej, M. Lutra, Grunwaldzkiej, św. Marcina, Farnej.

Domy Pomocy Społecznej (NGO na zlecenie Gminy Wrocław) dla osób dorosłych i niepełnosprawnych intelektualnie przy ul. Jutrosińskiej, Objazdowej, Okulickiego. 

• 12 Dziennych Domów Pomocy

To ośrodki wsparcia dla osób, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność, zaburzenia neurodegeneracyjne (jak demencja) wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych w tym gorącego posiłku. 

Dzienne Domy Pomocy są zlokalizowane przy ul. Karmelkowej, Semaforowej, Skoczylasa, Żeromskiego, Skwierzyńskiej, Komuny Paryskiej, Kościuszki, Ciepłej, Litewskiej, Kazimierza Wielkiego, Kraszewskiego.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – projekty dla wrocławskich seniorów

• Usługi opiekuńcze

To pomoc opiekunki lub opiekuna w domu. Korzystają z nich przede wszystkim osoby starsze, niesamodzielne. Usługi są płatne w zależności od rodzaju usług czy dochodów. Opiekunka lub opiekun może pomóc w przygotowaniu posiłków, sprzątaniu, praniu, spacerze. Przychodzi raz lub kilka razy w tygodniu na ustaloną wg potrzeb liczbę godzin.

W zeszłym roku z pomocy skorzystało ok. 1800 osób.

• Usługi sąsiedzkie

W zeszłym roku MOPS wdrożył usługi sąsiedzkie, a może je świadczyć sąsiad na rzecz znajomego. Usługi te również są płatne (przez klienta), ale wynagrodzenie za usługi otrzymuje sąsiad – opiekun. To nowa forma wsparcia, jeszcze początkująca.

• Dzienne Domy Pomocy

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi dwa Dzienne Domy Pomocy: Pogodna Jesień przy ul. Litewskiej i przy ul. Ciepłej. W sumie jest w nich 100 miejsc. Dzienne Domy to miejsca, w którym seniorzy otrzymują dzienne wsparcie, terapię, arteterapię, zajęcia ruchowe, wycieczki, posiłki.

• Opieka krótkoterminowa w DPS

Nowa forma pomocy funkcjonuje we Wrocławiu od pierwszego kwartału 2025 r. Jest to pobyt krótkoterminowy w DPS. W Domu Pomocy Społecznej prowadzonym przez Miejskie Centrum Usług Socjalnych są 4 nowe, niedawno wyremontowane miejsca pobytu krótkoterminowego.

Z pobytu można korzystać nawet przez miesiąc, a w wyjątkowych sytuacjach do dwóch miesięcy. To forma wsparcia nie tylko dla seniora, ale także dla osób, które codziennie tym seniorem się zajmują. Od początku funkcjonowania do końca roku MOPS wydał już 63 decyzje dla osób, które chcą skorzystać z opieki krótkoterminowej.

• Opieka wytchnieniowa (mieszkanie w Pensjonacie)

W Pensjonacie znajduje się mieszkanie opieki wytchnieniowej, przeznaczone dla osób z rodzin osób, które opiekują się osobami zależnymi. Korzystają z niego także rodziny seniorów, którzy potrzebują opieki rodziny do codziennego funkcjonowania. W 2024 r z mieszkania skorzystały 32 rodziny, w 2025 r – 24 rodziny.

• Gorące posiłki z dowozem

Forma pomocy, z której w większości korzystają seniorzy (ale nie tylko, korzystają z niej także osoby z np. niepełnosprawnościami lub innymi przeszkodami, które nie pozwalają przygotować posiłku). Pierwsze posiłki z dowozem MOPS zaczął dostarczać w 2023 roku.

Miesięcznie wydawanych jest ok. 3,5 tysiąca posiłków.

• Opaski SOS (w ramach Korpusu Seniorów)

Od tej jesieni MOPS prowadzi pilotaż nowej usługi (teleopieki za pomocą opasek SOS) dla starszych klientów – osób, które korzystają z usług opiekuńczych (czyli wsparcia opiekuna lub opiekunki), ze wsparcia w Dziennym Domu Pomocy lub Domu Pomocy Społecznej. Opaska monitoruje podstawowe funkcje życiowe i zapewnia stały kontakt z centrum opieki. Pozwala też wezwać, w razie potrzeby, karetkę jednym naciśnięciem guzika.

• Azyl - usługi opiekuńcze dla osób niesamodzielnych (MOPS partnerem projektu)

20 miejsc opiekuńczych w placówce krótkookresowego pobytu przy ul. Rydygiera we Wrocławiu dla osób bezrobotnych, niesprawnych, zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, pochodzących z powiatów dolnośląskich.

• Program Wspieraj Seniora

Program obejmował seniorów w wieku 70+, którzy zdecydowali się na pozostanie w domu - mogli skorzystać z dostarczenia zakupów (głównie artykuły spożywcze, leki, środki higieny osobistej).

Strefa Kultury Wrocław – Przestrzeń Trzeciego Wieku

Przestrzeń Trzeciego Wieku powstała, jako projekt, w czerwcu 2019 roku i do połowy 2024 działała w strukturze Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego.

Teraz PTW działa w strukturze Strefy Kultury Wrocław. Rocznie, w ramach Przestrzeni Trzeciego Wieku, jest realizowanych około 327 wydarzeń i ponad 55 tys. zaangażowanych w nie seniorów (dane za rok 2024).

W 2025 roku w wydarzeniach wzięło już udział aż 41 392 uczestników. 

Głównym celem jej działalności jest m.in. aktywizacja seniorów z terenu Wrocławia i zwiększenie ich udziału w wydarzeniach kulturalnych. Wśród mini projektów realizowanych przez PTW są m.in.

• Synergia Harmonii i Tańca – warsztaty taneczno-rekreacyjne, podczas których uczestnicy poznają style i kulturę tańca,
• Społeczny Instytut Trzeciej Generacji poświęcony wzmacnianiu tożsamości lokalnej, rozwijanie pasji i zainteresowań (odbywające się warsztaty pozwalają m.in. odkrywać kraje anglojęzyczne i niemieckojęzyczne, doskonalić umiejętności językowe poprzez m.in. wycieczki, poznawać Wrocław od zaplecza, czyli ważne miejsca miasta, jak choćby NFM, Zajezdnie MPK, Stadion Olimpijski, spotykać się z ciekawymi osobami i specjalistami, pomagać doskonalić umiejętności cyfrowe).
• Przestrzeń Kultury dedykowana rozwojowi pasji i talentów (to choćby Scena 3/4 powstała z inicjatywy seniorów, na której realizowany jest m.in. cykl koncertów Sobota ze swingiem, Galeria muzyki Jarosława Woszczyny, gdzie seniorzy poznają interaktywnie instrumenty dęte drewniane, historie powstania znanych muzycznych utworów oraz ciekawostki z tras koncertowych, czy Pokój artystyczny Jerzego Skoczylasa, czyli warsztaty o tajnikach sztuki kabaretowej, a także możliwośćudziału w wydarzeniach kulturalnych w Impart Centrum, Klubie Firlej ze zniżkami).
• Przestrzeń Artystyczna (z warsztatami malarskimi, z rysunku, kostiumologicznymi, z biżuterii artystycznej, ozdób i dekoracji na stół, krawieckimi)
• Przestrzeń Spotkań służąca integracji i aktywizacji seniorów (to spotkania, a seniorzy sami decydują o ich charakterze, m.in. Spotkania przy kawie, Otwarty Klub Seniora, Klub Brydżowy, Spotkania Stowarzyszenia Kolekcjonerów, Senior Dance, Senioralne bale tematyczne, Rejsy po Odrze, Pikniki i eventy w przestrzeni miasta). 

Smart City – program „Teleopieka dla mieszkańców Wrocławia”

W ramach usługi Wykonawca zapewnia 500 wrocławskim seniorom specjalne urządzenia mobilne (opaskę) z „przyciskiem życia” oraz stacjonarne urządzenia głośnomówiące (centralka) z „przyciskiem wsparcia”. Przycisk życia umożliwia wezwanie natychmiastowej pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. Z kolei urządzenie głośnomówiące pozwala skontaktować się z ratownikiem medycznym.

Dodatkowo, dla 50 osób przewidziana jest usługa - zdalnego wsparcia psychologicznego, na którą składa się co najmniej 5 porad psychologicznych dla danego Uczestnika Projektu w miesiącu.

To przykłady, jak nowoczesne technologie stają się sojusznikiem w budowaniu poczucia bezpieczeństwa i codziennego spokoju.

Wrocławski Trener Senioralny – Szkolny Związek Sportowy

Zajęcia sportowe (nordic walking, gimnastyka, petanque (bule), taniec) dla seniorów, którzy chcą poprawić kondycję fizyczną. Program przyczynia się do lepszego samopoczucia i integracji społecznej. Regularne zajęcia pomagają w utrzymaniu sprawności ruchowej, zmniejszają ryzyko chorób cywilizacyjnych oraz przeciwdziałają izolacji społecznej.