Prawie miliard złotych na tramwaje. Jak w ostatnich latach zmienił się tabor MPK?

Obecny tabor powiększy się  o kolejnych 16 Pes 146N – będzie ich łącznie 40. Teraz po torach jeżdżą 24 bydgoskie pojazdy z podstawowego zamówienia. MPK skorzystało z opcji zamówienia kolejnych. Nowa tura dostaw rozpocznie się w grudniu tego roku.

Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia o inwestycjach tramwajowych we Wrocławiu:

Nowe, kosztowne zakupy – 8 czy 8,5 mln zł za jeden tramwaj – nie spowodowały, że istotnie ubyło najstarszych Konstali 105 (to te kanciate, dwuwagonowe, z wysoką podłogą i bez klimatyzacji). Wciąż jest ich aż 80.

Sporą część nowych pojazdów MPK kupiło po to, aby powiększyć swój tabor. Nie nastąpiła wymiana 1:1 - nowy za stary. Wynika to z tego, że potrzebnych jest znacznie więcej tramwajów po otwarciu nowych tras na Nowy Dwór i przez Popowice. W trakcie projektowania są kolejne torowiska, a niebawem powinna ruszyć budowa tramwaju na Swojczyce. Potrzeby wciąż rosną.

Ile tramwajów ma MPK?

Liczba tramwajów między 2019 rokiem a obecnym wzrosła o 54. W tym czasie przybyło nie tylko najnowocześniejszych Moderusów Gamma i Pes 146N, ale kontynuowane były jeszcze dostawy Moderusów Beta. To tramwaje mniej komfortowe, jeśli chodzi o wsiadanie i wysiadanie, mają bowiem niską podłogę tylko w środkowym członie. Wyposażone są jednak w klimatyzację i nowoczesne rozwiązania służące pasażerom ze specjalnymi potrzebami.

Ile jest tramwajów z niską podłogą?

Dzięki nowym zakupom i zezłomowaniu 26 Konstali przez sześć lat istotnie spadł udział tramwajów w pełni wysokopodłogowych w całym taborze MPK: z 44 do 27 proc. Wciąż jeszcze musimy się wspinać po schodkach, ale już tylko w co czwartym tramwaju. 

Ile jest tramwajów z klimatyzacją?

Znacznie bardziej zauważalna jest zmiana dotycząca klimatyzacji, a to za sprawą modernizacji taboru. Skody 16T i Protramy 205 WrAs po kapitalnym remoncie wróciły do Wrocławia wyposażone w system chłodzenia, którego wcześniej nie posiadały. Kapitalne remonty tych pojazdów kosztowały ponad 140 mln zł.

W ten sposób liczba tramwajów z „klimą” wzrosła o 43 sztuki. Łącznie z zakupem nowego taboru liczba pojazdów z klimatyzacją wzrosła z 91 do 214.

W jakim wieku są wrocławskie tramwaje? 

Tabor MPK wciąż w dużej mierze składa się z wagonów kupowanych w latach 70. i 80. XX wieku. Okres ten można nazwać taborowym boomem. Natomiast lata 90. były czasem bez istotnych inwestycji, MPK nabyło tylko parę Konstali, zanim chorzowskie zakłady zaprzestały ich produkcji.

Wrocławskie tramwaje we Wrocławiu

Ożywienie nastąpiło dopiero w pierwszej dekadzie XXI wieku. W latach 2004-2007 MPK kupiło sześć składów wyprodukowanych we Wrocławiu Protramów 204 WrAs. To dwuwagonowe pojazdy, które trudno odróżnić od zmodernizowanych Konstali. Warto wspomnieć, że Konstale były odmładzane i to właśnie we Wrocławiu.

Ten sam zespół co modernizował Konstale, produkował też Protramy – również te bardziej przyszłościowe: 205 WrAs (dostarczane w latach 2006-2011). Mają one w środkowej części niską podłogę, więc spełniają współczesne wymagania stawiane przed komunikacją miejską.

Sympatycy wrocławskich produkcji ubolewają, że Protramy 205 WrAs po modernizacji straciły swoją „wrocławskość”. Wyglądają teraz tak samo, jak Moderusy Beta (mają jaśniejszy lakier i oznaczenie MF17AC). Inni się cieszą, że nie poszły na złom (modernizacja albo złomowanie – taki był wybór) i pojawiła się w nich klimatyzacja.

Czeski trend we wrocławskiej komunikacji

Ciekawe były lata 2006-2007, kiedy to na wrocławskich torach pojawiły się, wówczas uważane za nowoczesne, czeskie Skody 16T. Były to pierwsze tramwaje, w których dominowała niska podłoga. Do dziś MPK ma ich 17. Wszystkie zmodernizowane z dodaną klimatyzacją.

Lata 2010-2011 należały również do Czechów. Skody 19T to pierwsze we Wrocławiu i jak dotąd jedyne tramwaje dwukierunkowe. Jest ich 31 i rozpoczął się proces ich modernizacji. Dwa wozy już są w Grudziądzu, gdzie SAATZ (ta sama firma, która modernizowała Skody 16T) rozbiera je niemal do części pierwszych. MPK ma kontrakt na kapitalny remont sześciu Skód 19T (wart (36,6 mln zł), ale zamierza skorzystać z opcji i za 152 mln zł zlecić modernizację 25 kolejnych.

W 2015 roku MPK zakupiło osiem Pes 2010NW Twist – nowoczesnych, w pełni niskopodłogowych – ale były to krople w morzu potrzeb. Te Pesy dojeżdżają już swoich dni i niezbędna jest ich modernizacja. MPK ogłosiło przetarg - postępowanie jest jeszcze w toku.

Inwazja poznańskich tramwajów 

Radą na starzejące się Konstale miały być duże zakupy tramwajów w przystępnej cenie. W latach 2015-2019 MPK łącznie nabyło aż 62 Moderusy Beta. 22 sztuki modelu MF 19 AC i 40 pojazdów MF 24 AC.

Te kontrakty spotkały się falą krytyki: że Bety są za mało nowoczesne, że mają tylko 27 proc. niskiej podłogi itd., itp. W porównaniu do niedawno zakupionych w pełni niskopodłogowych Moderusów Gamma, Bety to rzeczywiście nie jest szczyt nowoczesności, ale… są o połowę tańsze. A MPK potrzebowało dużej liczby tramwajów.

Wyższe wymagania i niższa podłoga

Był to ostatni kontrakt na tramwaje, które w całości nie mają niskiej podłogi. Kolejne zakupy to już lata 20. i 46 Moderusów Gamma LF 07 AC dostarczanych od roku 2021 do 2024. To nowoczesne pojazdy, stąd i wartość kontraktu olbrzymia – 377 mln zł.

Niedługo później MPK ogłosiło podobny przetarg na 24 pojazdy z opcją dokupienia 16. To postępowanie wygrała bydgoska Pesa i dlatego mamy nowiutkie 24 tramwaje Pesa 146N Twist. Po zamówieniu kolejnych 16 będziemy mieć 40 sztuk za 358 mln zł.

To nie może być koniec zakupów 

Wszystko wskazuje na to, że przed MPK kolejne zakupy. Nowy przetarg to kwestia czasu. W najbliższych pięciu latach zostaną otwarte nowe linie tramwajowe, do których obsługi potrzebne będą tramwaje. A rezerwy taborowej MPK nie ma.

Poza tym z każdym rokiem Konstale zbliżają się do pięćdziesiątki, a to już nawet jak na tramwaj, bardzo poważny wiek. Tramwaje są długowieczne, dlatego też wymiana taboru przebiega znacznie wolniej niż w przypadku autobusów, ale nie są wieczne. 

Dlatego kolejne zakupy są konieczne z dwóch powodów: właśnie ze względu na konieczność złomowania Konstali, ale nie mniej ważne jest zwiększanie liczby tzw. pociągokilometrów: MPK wraz z otwarciem każdej kolejnej nowej trasy będzie mieć więcej zleceń na przewozy. Potrzebować będzie więcej tramwajów, więcej motorniczych i pracowników do serwisu oraz… nowej zajezdni. Ale o niej już pisaliśmy tutaj.