Akademia Architektury: Architektura klasycyzmu i XIX wieku – wykład

Druga połowa XVIII stulecia i wiek XIX to w architekturze europejskiej czas kontrastów – mieszania się stylów, wzorców i kulturowych odniesień. Z jednej strony jesteśmy świadkami narodzin i upowszechnienia się klasycyzmu, a co za tym idzie powrotu do tradycji architektury antycznej; z drugiej pojawia się historyzm – nurt, który garściami czerpie z bogactwa rozwiązań, form i estetyki średniowiecza, renesansu i baroku. Koniec XVIII i początek XIX wieku to czas okazałych, monumentalnych budowli, które powstają na terenie całej Europy, a nawet Stanów Zjednoczonych – paryskiego Panteonu, berlińskiej Bramy Brandenburskiej, gmachów Kapitolu i Białego Domu w Waszyngtonie.

Nie inaczej jest w Polsce – klasycystyczną formę otrzymują choćby Łazienki Królewskie, Królikarnia i Teatr Wielki w Warszawie – oraz we Wrocławiu, gdzie w tym właśnie stylu projektowane są na przykład dawny Teatr Miejski (dziś Opera Wrocławska), Pałac Hatzfeldów przy ul. Wita Stwosza, Synagoga pod Białym Bocianem czy… Dworzec Świebodzki. Z kolei przypadający na późniejsze lata XIX wieku historyzm swobodnie korzysta z tradycji różnych stylów i chętnie miesza ich formy. To właśnie dlatego tak trudno precyzyjnie wydatować budynki z tego okresu. O czasie ich powstania może decydować funkcja obiektu (na przykład zupełnie nowe w krajobrazie miast fabryki czy zakłady przemysłowe) lub materiał budowlany – obok tradycyjnej cegły i kamienia coraz częściej wykorzystywane są żeliwo i stal. Pojawia się też architektura inżynieryjna, ściśle związana z rozwojem przemysłu, a jednoosobowa do tej pory funkcja projektanta budowli zaczyna rozdzielać się na rolę architekta i konstruktora. Jak odróżnić neorenesans od renesansu? Na jakie szczegóły warto zwrócić uwagę przy datowaniu XIX-wiecznych budynków? Gdzie we Wrocławiu szukać śladów tej zróżnicowanej, bogatej w cytaty i odniesienia kulturowe architektury? O tym wszystkim opowiemy na kolejnym spotkaniu w ramach Akademii Architektury.

Wykład o klasycyzmie i architekturze XIX stulecia poprowadzi dr hab. inż. arch. Agnieszka Tomaszewicz z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej.

• Kiedy: czwartek, 23 października 2025 r., godzina 17.00
• Gdzie: Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 7
• Prowadzenie: dr hab. Agnieszka Tomaszewicz
• Wstęp wolny!