W tym roku Europejskie Dni Dziedzictwa potrwają 13-14 września i 20-21 września. W wydarzeniu weźmie udział około 100 organizatorów z Dolnego Śląska, są wśród nich zamki, pałace, muzea, domy kultury, biblioteki, fundacje. Całość koordynuje Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu, oddział Muzeum Narodowego.
Tegoroczne Europejskie Dni Dziedzictwa odbywają się pod hasłem„ Dziedzictwo – źródło tożsamości”.
- Tak uniwersalny temat, szeroko interpretowany i powiązany z wieloma aspektami, które czerpią z naszej wspólnej przeszłości - jak poczucie przynależności do własnej społeczności czy narodu, więź z historią, językiem, tradycją i rodziną – jest niezwykle ciekawy i inspirujący - tłumaczą koordynatorzy EDD w Polsce. Tożsamość daje szansę zrozumienia szerszego kontekstu relacji z otoczeniem, a co za tym idzie umożliwia bardziej świadome obcowanie z zabytkami. W tym roku po raz pierwszy zapraszają zwiedzających m.in. Kraina Domów Przysłupowych, Społeczne Mobilne Muzeum Militariów (w organizacji), Stowarzyszenie Miłośników Mojęcic „Dwór Mojęcice” i Oleśnicki Dom Spotkań z Historią.
- Jedną z największych atrakcji tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa będzie możliwość zwiedzenia 33 domów przysłupowych - uważa Agnieszka Szepetiuk-Barańska, koordynatorka EDD na Dolnym Śląsku. Ten typ architektury występuje na terenach Górnych Łużyc (pogranicze polsko-niemiecko-czeskie), charakterystyczne dla niego elementy konstrukcyjne to drewniane słupy okalające izbę na parterze i podtrzymujące ciężar górnych kondygnacji. Podczas EDD można będzie zwiedzić zarówno domy przysłupowe ogólnodostępne (mieszczą się w nich muzea, restauracje, hotele), ale również domy prywatne, które na co dzień nie są udostępniane dla zwiedzających.
Dolny Śląsk, jakiego nie znacie
Biorące po raz pierwszy udział w EDD Społeczne Mobilne Muzeum Militariów we Wrocławiu zaprasza do zwiedzania wnętrza bunkra i wojskowego obozu polowego, natomiast otwarty na początku tego roku Oleśnicki Dom Spotkań z Historią organizuje spacer wzdłuż rzeki Oleśnicy.
W Karpaczu można będzie zobaczyć wystawę „Skarbiec Ducha Gór” prezentującą dziedzictwo kulinarne, rzemieślnicze i artystyczne regionu, natomiast w Szklarskiej Porębie obejrzeć Chatę Walońską i poznać historię sprowadzenia Walonów w Karkonosze.
Mieszkańcy Wrocławia będą mogli m.in. zwiedzić z przewodnikiem Psie Pole, przejść szlakiem lwowskich pamiątek i wybrać się na przejażdżkę zabytkowym tramwajem po wrocławskich mostach. - Podczas trwającej niecałe dwie godziny wycieczki zobaczymy między innymi Most Grunwaldzki, Stary Most Mieszczański czy Most Sikorskiego, ale najciekawszy na pewno będzie przejazd przeprawami w najstarszej części miasta, czyli przez Mosty Młyńskie i Piaskowy - zachęcają organizatorzy z Klubu Sympatyków Kolei we Wrocławiu.
W tym roku organizatorzy EDD chcą zwrócić szczególną uwagę na niedostrzegany na co dzień związek kultury i historii z wodą. Port Uraz zaprasza na wyprawę galarami po Odrze, natomiast Muzeum Odry (Fundacja Otwartego Muzeum Techniki) we Wrocławiu przygotowało cykl wykładów i warsztatów na temat wpływu dziedzictwa odrzańskiego - od zabytków hydrologicznych po świat ginącej żeglugi śródlądowej - na tożsamość lokalną.
Najstarsze wodne zabytki Wrocławia
Będzie więc okazja by zwiedzić najstarszą elektrownię wodną Wrocławia w Marszowicach oraz najstarszą, działającą do dzisiaj, wrocławską wieżę ciśnień w Lesie Mokrzańskim.
Oba obiekty – elektrownię i wieżę będzie można nieodpłatnie zwiedzać w weekend 13 i 14 września w godz. od 10 do 17. Warto skorzystać z tej okazji, ponieważ na co dzień obiekty nie są udostępniane zwiedzającym. Organizatorem zwiedzania jest Centrum Kultury „Zamek" w Leśnicy. Wieża ciśnień usytuowana w Lesie Mokrzańskim, przy ul. Polkowickiej, dostarcza wodę mieszkańcom Leśnicy od początku wieku. Z istniejących czterech studni głębinowych woda jest przepompowywana do zakładu, gdzie przepływa przez szereg zbiorników, w których jest oczyszczana, natleniana, po czym przez kilka godzin "leżakuje w basenie", w którym wytrąca się żelazo. Następnie spływa do zbiornika głównego i stąd prosto do kranów. Nadmiar wody, która nie zostanie wykorzystana przez odbiorców, tłoczony jest do zbiornika wieżowego, mieszczącego się pod sama kopułą, na wysokości prawie 60 metrów. Wieża jest już ostatnim działającym tego typu obiektem we Wrocławiu, w którym obok nowoczesnych kaskad napowietrzających wciąż pracują pompy wyprodukowane w 1931 roku. W 2008 r. wpisano ją do rejestru zabytków.
Elektrownia wodna w Marszowicach (ul. Marszowicka 4) powstała w latach 1912 - 1923 na rzece Bystrzycy i stanowi dzisiaj najstarszy tego typu obiekt we Wrocławiu. W 1923 roku, w związku ze zmianą charakterystyki rzeki (budowa zbiornika w Zagórzu Śląskim i regulacja koryta), zainstalowano w elektrowni dwa nowe hydrozespoły o różnych mocach z turbinami systemu Francisa i generatorami firmy Simens, które pracują do dziś. Jednocześnie wybudowano dwa wielorodzinne budynki mieszkalne dla pracowników. Elektrownia początkowo służyła do zasilania energią elektryczną pobliskich zakładów włókienniczych. Po drugiej wojnie światowej była wykorzystywana przez stacjonujące nieopodal jednostki wojsk radzieckich. W 1959 roku została przejęta przez Zakłady Energetyczne we Wrocławiu. Po oddaniu do eksploatacji zbiornika retencyjnego w Mietkowie (1986) użytkowana jest w zależności od przepływu wody, z przerwami na remonty
Szczegółowy program Europejskich Dni Dziedzictwa
Odbywające się co roku we wrześniu Europejskie Dni Dziedzictwa to największy w Europie projekt społeczny i edukacyjny, którego celem jest promocja unikatowych zabytków, kształtowanie postaw otwartości na kulturową różnorodność i rozbudzanie zainteresowanie historią własnego regionu.
ak
