Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Jakie są nietypowe święta w Polsce?
W Polsce, poza wieloma nietypowymi świętami zaczerpniętymi zza granicy, obchodzimy również sporo własnych. Wiele z nich związanych jest z lubianym przez Polaków jedzeniem i piciem, ale nie tylko. Najciekawsze z nich to między innymi:
- Dzień Polskiej Wódki,
- Dzień Kaszanki,
- Dzień Polskiej Niezapominajki,
- Święto Majonezu Kieleckiego,
- Polski Dzień Muzyki Country,
- Święto Pasztecika Szczecińskiego,
- Dzień Kotleta Schabowego,
- Dzień Placków Ziemniaczanych,
- Katarzynki,
- Dzień Rzucania Owsem w Wieśniaków.
Za każdym z takich świąt kryje się krótsza lub dłuższa historia, niekiedy zaskakująca i wciągająca. Niestety żadne z nich nie gwarantuje nam dnia wolnego od pracy, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby mimo wszystko je celebrować. W dalszej części artykułu zapoznacie się z najciekawszymi nietypowymi świętami na 2024 rok.
Dzień Polskiej Wódki
Dzień Polskiej Wódki obchodzimy 13 stycznia. To właśnie tego dnia w 2013 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych. Ta ustawa zawiera definicję Polskiej Wódki i ustala sposób w jaki powinna zostać przygotowana.
Polska jest największym w Europie producentem wódki, produkuje się jej około 100 milionów litrów w ciągu roku. Przez wielu Polska jest nazywana krajem ojczystym tego wyrobu alkoholowego. Przed nami w tabeli na skale światową jest jedynie Rosja, Ukraina i USA.
Według Stowarzyszenia Polskiej Wódki pierwsze wzmianki o wódce w literaturze datuje się na 1534 rok, w dziele Stefana Falimirza „O ziołach i mocy ich”. Już od XVI wieku produkcja wódki stawała się coraz bardziej profesjonalna i zaczęto ją eksportować za granicę. W XVIII wieku zaczęły powstawać pierwsze fabryki wódek.
Dzień Kaszanki
Dzień Kaszanki przypada na 1 maja, co idealnie wpasowuje się w okres majówki, który jest czasem na grillowanie i imprezowanie. Jest obchodzony regularnie od 2005 roku, często nawet nieświadomie przez wszystkich fanów majowego grilla.
W czerwcu 2016 roku krupnioki śląskie, odpowiednik kaszanki, otrzymały europejski certyfikat „Chronione Oznaczenie Geograficzne”.
Pierwszy zapisek dotyczący kaszanki pochodzi z 1658 roku. Jan Chryzostom Pasek w swoim pamiętniku zachwycał się tym wyrobem wędliniarskim, opisując swoją podróż do Danii. Sama kaszanka prawdopodobnie przywędrowała do nas z Niemiec i od XVII wieku zdobywała coraz większą popularność.
Dzień Polskiej Niezapominajki
Dzień Polskiej Niezapominajki obchodzimy 15 maja. Święto promuje ochronę środowiska, ale ma również na celu zachęcić do budowania więzi z najbliższymi i do zapamiętania ważnych chwil w życiu, osób, miejsc i sytuacji. Akcja została zapoczątkowana w 2002 roku przez redaktora radiowej Jedynki Andrzeja Zalewskiego.
Jedna z tradycji tego święta to koncerty niezapominajkowe. Pierwszy odbył się w 2003 roku w studio Polskiego Radia, kolejny w 2004 roku w Filharmonii Narodowej, a w 2005 roku ponownie w studio Polskiego Radia. Ponadto wiele organizacji w ten dzień organizuje różne akcje społeczne związane z ochroną środowiska.
Istnieje pewna legenda opowiadająca o tym, skąd wzięła się nazwa niezapominajka. Historia opowiada o rycerzu, który chciał zebrać niebieskie kwiaty dla swojej ukochanej. Według opowieści wspomniany rycerz poszedł nad brzeg rzeki, ale przez swoją ciężką zbroję stracił równowagę i wpadł do wody. Bardzo silny nurt rzeki i ciężar zbroi nie pozwolił mu na dotarcie do brzegu. Czując, że jest to jego koniec, krzyknął do ukochanej „Nie zapomnij o mnie…” i właśnie stąd wzięła się nazwa niezapominajka.
Święto Majonezu Kieleckiego
Święto Majonezu Kieleckiego obchodzimy 15 września i jest to jedyny polski majonez, który ma swoje oficjalne święto. Ten dzień to idealna okazja do przygotowania potraw z tym dodatkiem i poznania kilku ciekawostek dotyczących tego wyrobu powstałego w 1959 roku.
Producent, czyli WSP Społem, podaje, że w ciągu roku produkuje się prawie 13 ton majonezu. Ustawiając wszystkie wyprodukowane w ciągu roku słoiki wzdłuż Polskiej granicy, zostałoby ich jeszcze na około 500 km zapasu. Natomiast gdyby ustawić je jeden na drugim, to udałoby się zbudować aż 10 wież, które sięgnęłyby do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Najstarszy polski majonez pomaga również w leczeniu zwierząt. We wrocławskim ZOO korzysta się z niego do podawania leków chorym niedźwiedziom, które nie chcą przyjmować samych tabletek. Natomiast zatopione w majonezie przyjmują z otwartymi łapami. Majonez Kielecki wspiera również akcje charytatywne dla zagrożonych zwierząt takich jak lemury na Madagaskarze czy pszczoły.
Polski Dzień Muzyki Country
Polski Dzień Muzyki Country przypada na 30 września. Tego dnia odbywa się co roku Międzynarodowy Piknik Country w Mrągowie, którzy zrzesza wszystkich fanów oraz wielu artystów z Polski jak i całego świata.
Święto obchodzone jest od 2015 roku, a zapoczątkował je Wojciech Sobczak-Wojeński. Celem obchodów tego dnia jest integracja środowiska między słuchaczami i artystami ale też promotorami czy menadżerami. Obchody święta mają też przybliżyć słuchaczy do tej muzyki i pozwolić wszystkim zainteresowanym zapoznać się z zupełnie nowym brzmieniem.
Muzyka country powstała w USA na początku XX wieku z ballad kowbojskich śpiewanych przez różnych wędrownych grajków skromnie wyposażonych w jedynie banjo, bądź gitarę. Początkowo prosta muzyka zaczęła się bardzo prężnie rozwijać i zdobywała coraz to więcej słuchaczy.
Święto Pasztecika Szczecińskiego
Dzień Pasztecika Szczecińskiego obchodzimy 20 października. Lokalny przysmak został wpisany na listę produktów regionalnych w 2010 roku, co oznacza, że jest chroniony prawem unijnym i musi być wytwarzany w ściśle określony sposób. Tradycyjnie wyrobiony pasztecik jest chrupiący na zewnątrz i miękki w środku, z farszem mięsnym, serowym, pieczarkowym, a nawet jajecznym.
Jeden z najpopularniejszych lokali w Szczecinie, który serwuje paszteciki znajduje się przy alei Wojska Polskiego 46 i działa nieprzerwanie od 1975 roku. Wystrój w środku nie zmienił się od tamtego czasu, a w jego skład wchodzą specjalnie zaprojektowane meble nawiązujące do pasztecików.
Historia pasztecika sięga 1969 roku. Wtedy to w pawilonie naprzeciwko kina Kosmos w Szczecinie powstał pierwszy lokal, który serwował „wytrawne pączki”. Do wyrobu pasztecików korzystano ze specjalnej maszyny, która stała w witrynie sklepowej, aby mieszkańcy mogli się jej przyglądać. Przysmaki zdobyły tak wielką popularność, że wkrótce po tym w całym mieście zaczęły pojawiać się kolejne miejsca sprzedające paszteciki.
Dzień Kotleta Schabowego
Dzień Kotleta Schabowego obchodzimy 7 listopada. Jedna z najpopularniejszych potraw w Polsce to usmażony na tłuszczu kawał wieprzowego mięsa obtoczony w panierce z bułki tartej, mąki i jaja. Jest to niezwykle łatwe danie do przygotowania nawet dla niedzielnych kucharzy. Najwięcej schabowych jedzą mieszańcy Gdańska, Krakowa i Warszawy oraz Łodzi.
Podawany już w XII wieku „cotoletta alla milanese” był prekursorem kotleta schabowego, przygotowywanym z cielęciny w panierce. Następnie kucharze austriaccy przerobili przepis i w ten sposób powstał wiedeński sznycel, który zainspirował polskich kucharzy. Zamienili oni cielęcinę na wieprzowinę i tak oto narodził się kotlet schabowy.
Historia kotletów schabowych w Polsce sięga XIX wieku. Przepis na schabowego znajdziemy w poradniku Lucyny Ćwierczakiewiczowej, który nosił nazwę „365 obiadów za pięć złotych”. Został wydany w 1860 roku.
Dzień Placków Ziemniaczanych
Dzień Placków Ziemniaczanych wypada 13 listopada i jest okazją do świętowania jednej z najpopularniejszych potraw na polskich stołach. Przeciętny Polak zjada około 3 kg ziemniaków miesięcznie, co daje nam aż 36 kg rocznie. Większość z nich to właśnie placki ziemniaczane.
Stolicą ziemniaków w Polsce jest wieś Biesiekierz w województwie zachodniopomorskim. Cała gmina słynie hodowli wielu odmian kartofli. To tutaj powstał największych na świecie pomnik ziemniaka. Ma on aż 9 metrów, na 9 różnych odmian tej rośliny. Nawet w herbie gminy widnieje ziemniak.
Placki ziemniaczane pochodzą z XVII wieku, a same ziemniaki zostały sprowadzone do Polski przez Jana III Sobieskiego. Początkowo funkcjonowały jako rośliny ozdobne ze względu na ich piękne kwiaty, ale wkrótce zaczęły być również regularnie podawane na polskich stołach. Placki zastępowały chłopom chleb i jadło się je jedynie z solą i pieprzem. W przypadku szlacheckich stołów placki były podawane z gulaszem. Od kilkudziesięciu lat popularne są również placki ziemniaczane ze śmietaną i cukrem.
Katarzynki
Katarzynki obchodzi się w nocy z 24 na 25 listopada, aczkolwiek tradycja ich obchodzenia zaczęła zanikać już w XIX wieku, a dzisiaj mało kto pamięta o tym święcie. Katarzynki były męskim odpowiednikiem andrzejek, które w dawnych czasach były wyłącznie dla kobiet.
Podczas katarzynek kawalerowie wzywali imię świętej Katarzyny, modlili się do niej i recytowali wiersze. Jednym z popularnych obrzędów było wkładanie na noc pod poduszkę różnych kobiecych przedmiotów czy karteczek z imionami. Miało to zagwarantować, że podczas snu kawalera ukaże mu się jego wybranka.
Pochodzenie katarzynek nie jest do końca znane, a większość źródeł łączy je z wigilią św. Katarzyny, która jest patronką „cnotliwych kawalerów, którzy pragną poznać pannę i w przyszłości wejść w szczęśliwy związek małżeński”. Obchodzenie tego święta cieszyło się największą popularnością w XVIII i pierwszej połowie XIX wieku na wsiach, kiedy to kończyły się wszelkie prace w polu. Chociaż według niektórych wzmianek katarzynki były obchodzone już w średniowieczu.
Dzień Rzucania Owsem w Wieśniaków
Dzień Rzucania Owsem w Wieśniaków obchodzimy co roku 26 grudnia w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. Tego samego dnia wspominamy również świętego Szczepana męczennika. Obie te okazje są ze sobą powiązane. Na Szczepana ludzie przychodzili do Kościoła z ziarnem, którym obsypywano proboszcza parafii, co miało zapewnić owocne plony na przyszły rok.
W ten dzień kawalerowie wsypywali również pannom ziarno za ubranie. Miało to zwiastować szybki ożenek. Wierzono także, że wprowadzenie do domu konia, który spożyje w nim słomę, przyniesie szczęście w nadchodzącym roku. Długo utrzymywał się zwyczaj kolędowania. Chodzono wtedy od domu do domu i obrzucano gospodarzy owsem, składając Bożonarodzeniowe życzenia, a w zamian kolędnicy otrzymywali różne smakołyki. Przypominało to trochę dzisiejsze Halloween.
Kościół powiązał to święto z obchodami dnia świętego Szczepana, ponieważ rzucanie owsem daje wiarę w nowe życie i urodzaj, a każda śmierć, nawet męczeńska, to narodziny na nowo w wymiarze niebiańskim.
Nietypowe święta na świecie
W wielu różnych zakątkach świata pojawiają się równie oryginalne pomysły na święta jak w Polsce. Wiele z nich również obchodzimy w naszym kraju. Najciekawsze z nich to między innymi:
- Dzień Głupkowatych Powitań na Poczcie Głosowej,
- Dzień Płynów do Mycia Naczyń,
- Dzień Samolotów z Papieru,
- Dzień Jazdy Nago na Rowerze,
- Dzień UFO.
Nietypowe święta zdarzają się praktycznie codziennie. Pozostaje zadać sobie pytanie: dlaczego nadal nie powstało święto świąt nietypowych?
