Prestiżowa nagroda dla Wrocławia - Zielony Orzeł „Rzeczpospolitej”. Za połączenie ekologii i wsparcia społecznego

Wrocław został uhonorowany prestiżową nagrodą za najlepszy projekt edukacyjno-środowiskowy, wyróżniającą samorządy prowadzące długofalowe działania na rzecz klimatu, gospodarki obiegu zamkniętego i jakości życia mieszkańców. Jurorzy zwrócili uwagę nie tylko na szeroki zakres inicjatyw, ale też na ich realne efekty - od edukacji najmłodszych, przez aktywizację młodzieży po systemowe programy less waste.

Pokazaliśmy, że sukces ekologicznej zmiany opiera się na spójnej edukacji i konsekwentnej współpracy - od mieszkańców, przez handel, aż po lokalne instytucje. Chcemy pokazać, że każdy wrocławianin może realnie wpłynąć na ograniczenie marnowania i transformację miasta - a my dajemy ku temu narzędzia i wiedzę

podkreśla Katarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektor Departamentu Strategii i Zrównoważonego Rozwoju.

W uzasadnieniu podkreślono, że Wrocław nagrodzono za spójną i konsekwentną strategię ekologicznej zmiany, w której edukacja, współpraca z mieszkańcami, instytucjami, handlem i gastronomią łączą się w jeden wspólny ekosystem działań.

Miejska Farma Wrocław: pionierskie połączenie ekologii i pomocy społecznej

Szczególne uznanie zyskała Miejska Farma Wrocław, czyli projekt innowacyjny na skalę kraju i unikalny w Europie. Na 3,5 hektara na Swojczycach, miasto we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym prowadzi profesjonalną, naturalną uprawę warzyw.

Bez chemicznych oprysków zbierane jest tam 11 rodzajów warzyw - od dyni po marchewkę. Produkty te trafiają do 37 miejskich placówek:

• 16 żłobków,
• 10 przedszkoli
• oraz 11 Domów Pomocy Społecznej.

Łącznie, najwyższej jakości świeże warzywa zasilają dietę ponad 4200 osób. W tym sezonie, z Farmy zebrano ponad 70 ton plonów.

Projekt Farmy gwarantuje nie tylko superszybki łańcuch dostaw (warzywa są często na stołówkach dzień lub dwa po zbiorze), ale ma też istotny wymiar społeczny. Długotrwale bezrobotni mieszkańcy, znajdujący się w trudnej sytuacji, dzięki programowi Wrocławskiego Centrum Integracji, zdobywają na Farmie praktyczne umiejętności ogrodnicze To realnie zwiększa ich szanse na powrót na rynek pracy. Natomiast warzywa rozwożone są samochodem elektrycznym, co pozwala ograniczyć emisję CO2.

Nadwyżki plonów są przetwarzane przez Fundację „Mniej Więcej” na ciepłe posiłki dla potrzebujących i samotnych seniorów - w tym roku przygotowano ich ponad 12 tysięcy. Nie ma więc mowy o marnowaniu nadwyżek.

#WROCŁAWNIEMARNUJE - kampania, która zmienia codzienne nawyki mieszkańców

Wrocław od 2019 roku prowadzi stałą kampanię #WROCŁAWNIEMARNUJE, której celem jest ograniczenie marnowania jedzenia, rzeczy i surowców. W jej ramach miasto organizuje warsztaty, zielone pikniki, wymiany plonów, inicjatywy bookcrossingowe oraz miejskie gry ekologiczne. To praktyczna edukacja less waste, angażująca zarówno mieszkańców, jak i lokalny biznes.

Szczególne miejsce w kampanii zajmuje współpraca z handlem i gastronomią - w tym projekt „Wrocławskie Targowiska nie Marnują”, który wspiera kupców i sprzedawców w przekazywaniu niesprzedanej, ale pełnowartościowej żywności tak, aby trafiała do potrzebujących zamiast do kosza.

Na rodzinnych ogrodach działkowych (ROD) organizowane są także warsztaty i akcje, które umożliwiają mieszkańcom dzielenie się plonami, sadzonkami oraz zasobami. To buduje lokalne, zrównoważone wspólnoty i ogranicza marnowanie żywności.

Ponadto, kampania „Wrocław nie marnuje” to także zielone pikniki i miejskie gry, które łączą edukację z rekreacją i zabawą. W ramach tych działań oraz na stoiskach edukacyjnych podczas imprez plenerowych, mieszkańcy uczą się w przyjemnej atmosferze segregacji, oszczędzania energii a także zasad odpowiedzialnej konsumpcji.

Jednym z najbardziej praktycznych efektów kampanii jest interaktywna mapa „Wrocław nie marnuje”. To narzędzie, które ułatwia mieszkańcom codzienne ekologiczne wybory. Mapa pozwala szybko zlokalizować miejsca, w których można np. oddać niepotrzebne przedmioty, podzielić się jedzeniem, książkami lub ubraniami a także skorzystać z naprawy zamiast wyrzucać.

Wystarczy wybrać kategorię lub osiedle, a następnie funkcję „nawiguj”, by wygodnie trafić do wybranego punktu. Przy każdej lokalizacji znajduje się krótki opis i zasady działania. Mapa dostępna jest na stronie wroclaw.pl i powstała jako integralna część kampanii #WROCŁAWNIEMARNUJE.

Edukacja w terenie i Akademie

Miasto konsekwentnie wychodzi z działaniami less waste poza szkolne mury i urzędy. Edukacja ekologiczna odbywa się w parkach, na targowiskach, w centrach nauki i na osiedlach.

Wrocławska Akademia Małego Ekologa to ekologia od najmłodszych lat, skierowana do dzieci z klas 1–3 szkół podstawowych. Ponad 700 dzieci z 17 szkół odwiedza ośrodki, takie jak ZOO Wrocław, Hydropolis, Ogród Botaniczny i Lasy Państwowe. Zajęcia łączą eksperymenty naukowe i gry terenowe, koncentrując się na recyklingu, ochronie wody oraz bioróżnorodności, a do tego zbierając pieczątki na specjalnych mapach - nauka staje się przygodą.

Z kolei Wrocławska Akademia Klimatu to cykl spotkań dedykowany uczniom szkół ponadpodstawowych. Łączy on warsztaty na temat ochrony środowiska z pokazami najciekawszych filmów ekologicznych w Kinie Nowe Horyzonty.

Edukacja ekologiczna od przedszkola

W ramach warsztatów dotyczących OZE ponad 600 przedszkolaków mogło przez zabawę i doświadczenia poznać działanie elektrowni wiatrowych, wodnych oraz paneli fotowoltaicznych. Dzieci mogły się również nauczyć podstaw oszczędzania wody, energii i zasad segregacji odpadów.

Z kolei starsi uczniowie - w projekcie „Energia przyszłości” - pogłębiają tę wiedzę podczas interaktywnych zajęć, które pokazują, jak w praktyce wygląda produkcja zielonej energii i dlaczego codzienne nawyki mają znaczenie dla środowiska.

Równolegle w projekcie foodCIRCUS dzieci uczą się, że ekologia zaczyna się… na talerzu. Warsztaty „Sprawczy uczeń - ZIELONA PRZYSZŁOŚĆ NA TALERZU” pokazują najmłodszym, skąd bierze się jedzenie, jak unikać jego marnowania i jak świadome wybory żywieniowe mogą wpływać na planetę.

Degustacje, rozmowy i wspólne doświadczenia pomagają uczniom zrozumieć, że nawet proste decyzje mają realną moc kształtowania przyszłości.

Kiedy rozmawiamy o przyszłości miasta, musimy zaczynać od najmłodszych. To oni będą wrocławianami, którzy za kilkanaście lat będą podejmować decyzje wpływające na nasze środowisko. Dlatego pokazujemy im, że ekologia nie jest abstrakcją - to codzienne wybory, które każdy z nas może zacząć podejmować już dziś. Widząc zaangażowanie dzieci, mam pewność, że inwestujemy w najbardziej obiecujący kapitał

podkreśla Małgorzata Brykarz, dyrektor Wydziału Klimatu i Energii, Urzędu Miejskiej Wrocławia.

Łącznie działania te obejmują już ponad 1500 dzieci z wrocławskich przedszkoli i szkół.

Święta w duchu less waste - czyli przygotowania integrujące pokolenia

Zanim udamy się na przerwę świąteczną, Wrocław przypomina, że ekologia jest ważna nawet przy stole. Dlatego przed świętami realizowana jest międzypokoleniowa akcja „Święta w stylu less waste”. Jej celem jest promowanie idei niemarnowania oraz budowanie więzi między seniorami, dziećmi i młodzieżą.

Projekt ma pokazać, że święta mogą być piękne i radosne bez zbędnych odpadów.

W poniedziałek 15 grudnia o godz. 16 zaczną się warsztaty twórcze - uczestnicy stworzą świąteczne stroiki z żywych gałązek i dekoracje z materiałów z drugiego obiegu.

Natomiast w środę 17 grudnia (godz. 14:30) rozpocznie się międzypokoleniowe gotowanie: seniorzy podzielą się tradycyjnymi recepturami (z kiszonkami i sezonowymi warzywami), a młodsi wskażą nowoczesne metody niemarnowania żywności.

Zwieńczeniem będzie Międzypokoleniowa Wieczerza less waste - wspólny, sąsiedzki posiłek w świątecznej atmosferze.

„Święta w stylu less waste” odbędą się w Centrum Aktywności Tarnogaju (CAT) przy ul. Gazowej 22.

Źródło: materiały Wydziału Komunikacji Społecznej UMW