– Mam nadzieję, że w czwartek wszyscy radni zgodnie zagłosują za tym, by chronić prawem kolejny okazały dąb, który stróżuje mieszkańcom osiedla Kuźniki – mówi Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia. – Wpisanie go do grona pomników przyrody przyczyni się nie tylko do zachowania tego wyjątkowego drzewa dla przyszłych pokoleń, ale także będzie świadectwem naszej troski o unikalne walory przyrody we Wrocławiu – dodaje.
Stróż lasu Kuźnickiego
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Wrocławski w ramach „Inwentaryzacji przyrodniczej obszaru położonego w lesie Kuźnickim we Wrocławiu” z 2021 roku, dąb „Strażnik" nie tylko spełnia kryteria typowe dla proponowanych pomników przyrody, lecz również posiada wyjątkowe cechy, czyniące go unikalnym w skali Wrocławia.
Dąb szypułkowy, o imponującym obwodzie pnia wynoszącym 420 cm, znajduje się na terenie dawnego cmentarza z ok. 1883 roku, na którym nadal są zachowane przedwojenne groby i fragmenty rozbitych nagrobków.
Rada Osiedla Kuźniki zaproponowała dla tego potężnego drzewa nazwę „Dąb Strażnik", uznając je za symbol przeszłości i teraźniejszości, stróża pamięci tych, którzy już odeszli.
Mieszkańcy uznają drzewo także za stróża całego lasu Kuźnickiego, będącego domem dla wielu gatunków zwierząt i roślin, a naukowcy Uniwersytetu Wrocławskiego - za strażnika całej przyrody i bioróżnorodności.
– Uchwalenie kolejnego pomnika przyrody to świadectwo naszych starań o zrównoważony rozwój Wrocławia. Ta decyzja nie tylko podkreśla nasze zaangażowanie w ochronę środowiska, ale również uznaje wartość dziedzictwa przyrodniczego. Nazwa „Dąb „Strażnik”, wybrana przez Radę Osiedla Kuźniki, doskonale oddaje znaczenie tego drzewa jako strażnika spokoju, historii oraz jednoczącego społeczność – podkreśla Katarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektorka Departamentu Zrównoważonego Rozwoju.
Objęcie stróża lasu Kuźnickiego ochroną prawną i otoczenie go szczególną opieką pozwoli na zachowanie drzewa dla przyszłych pokoleń, a także przyczyni się do zwiększenia świadomości ekologicznej mieszkańców i dbałości o walory przyrody.
Wrocław bogaty w pomniki przyrody
Obecnie Wrocław może się poszczycić 116 pomnikami przyrody, z których większość to gatunki rodzime, głównie dęby szypułkowe. Wśród nich wyróżniamy: 94 pojedyncze drzewa, 16 grup, 2 aleje, 2 pnącza, 2 skamieniałe pnie. Łącznie są to aż 204 obiekty.
Najstarszymi pomnikami we Wrocławiu są dęby szypułkowe, ustanowione w 1953 roku. Należą do nich:
- Dęby w parku Szczytnickim przy ul. Różyckiego;
- Dąb DZIADEK;
- Dąb Piotra Własta
- Aleja 10 dębów na wale Odry za ZOO
- Dąb Jana Dzierżonia
- Dęby w Lesie Rędzińskim
- Dąb przy ul. Parkowej
- Dąb „PAWEŁ” obwód 770 cm
O Pawle, Dziadku i nie tylko
Jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów przyrodniczych miasta jest, ustanowiony już w 1976 roku pomnik przyrody - dąb szypułkowy „Paweł” o obwodzie pnia ok. 770 cm. Rośnie w Arboretum przy ul. Pawłowickiej, na terenie wpisanego do rejestru zabytków zespołu pałacowo-parkowego, zawdzięczającego swój obecny kształt rodzinie Kornów, która w XIX w. założyła tam swoją rezydencję. Stąd też wzięła się jego nazwa – jako nawiązanie do osiedla Pawłowice.
Najstarszymi drzewami na terenie Wrocławia, o zbliżonych obwodach ok. 650 cm, są „Dąb Jana Dzierżonia”, rosnący na skarpie Kanału Odry przy ul. Bartla, oraz „Dąb Dziadek”. Dąb Jana Dzierżonia o obwodzie 670 cm jest jednym z najstarszych drzew na terenie Wrocławia, jego wiek ocenia się na ok. 400 lat. Już na długo przed II wojną światową uważany był za wyjątkowo cenny okaz – nadburmistrz Artur Hobrecht wykupił w 1865 r. w imieniu miasta nieruchomość, na której rośnie dąb, dla jego zachowania. Obecnym patronem drzewa jest śląski przyrodnik i pszczelarz Jan Dzierżoń.
Zarówno Dziadek jak i Dzierżoń są puste w środku, przez co ich stan zdrowotny wymaga stosowania mechanicznych podpór.
Bluszcz też może być pomnikiem przyrody!
Interesującymi pomnikami przyrody są dwa okazy bluszczu zwyczajnego, który rośnie stosunkowo wolno, ale jest za to długowieczny.
Pierwszy z nich wspina się po ścianie wnętrza podwórzowego przy pl. św. Macieja. Przy silnych wiatrach ogromna waga wspinających się po ścianie pędów w przeszłości powodowała odrywanie się części rośliny. Po zastosowaniu specjalnej konstrukcji z lin stalowych, bluszcz stabilnie porasta ścianę budynku, uzupełniając już powstałe ubytki.
Drugi bluszcz, rosnący na Wybrzeżu Pasteura 1, za podporę wybrał sobie potężny dąb szypułkowy – również pomnik przyrody.
Platan klonolistny
W 2020 roku objęto ochroną pomnikową wyjątkowo dorodny okaz platana klonolistnego, rosnący przy fontannie na pl. Jana Pawła II. Drzewo wielokrotnie było świadkiem zmian zachodzących w centrum Wrocławia, a także różnych losów mieszkańców miasta, ze względu również na sąsiedztwo Urzędu Stanu Cywilnego. Dlatego nadano mu nazwę „Świadek".
Trzymamy kciuki za „Strażnika”
Jeśli radni powiedzą "tak", około 140-letni „Dąb Strażnik" dołączy do tego wyjątkowego grona, przyczyniając się do różnorodności przyrodniczej miasta.
