Historia wrocławskich tramwajów sięga 1877 roku, kiedy na ulice wyjechał pierwszy wagon zaprzęgnięty w konia. Rok wcześniej pozwolenie na stworzenie i uruchomienie tramwaju konnego dostał od władz miasta przedsiębiorca z Berlina, Johannes Bussing, który po założeniu spółki Wrocławskie Towarzystwo Ulicznej Kolei Żelaznej (jej niemiecki akronim to BSEG) przeniósł na nią koncesję.
Na początku kolejnej dekady wybudowano na potrzeby BSEG zajezdnię przy współczesnej ulicy Powstańców Śląskich. Dziś nazywa się Borek, jak osiedle, na terenie którego się znajduje, i jest oznaczona numerem IV. — Im niższy numer, tym zajezdnia jest starsza — wyjaśnia kierownik Łukasz Mękalski — Mamy tu połączenie ceglanych, niemieckich budowli z częściowym dostosowaniem ich do obenych potrzeb. Spośród wszystkich zajezdni Borek ma na swoim stanie najbardziej nowoczesny tabor tramwajowy — dodaje.
Zajezdnia powstała kilka lat po uruchomieniu pierwszej elektrycznej linii tramwajowej. Za rozbudowę i eksploatację nowej infrastruktury odpowiedzialne było m.in. przedsiębiorstwo Tramwaje Miejskie Wrocław (SSB – akronim niemiecki), które przejęło zajezdnię Borek w 1911 roku i później ją rozbudowało.
Podczas drugiej wojny światowej została mocno zniszczona (mury hal noszą ślady po kulach) i służyła za składowisko rekwizytów cyrkowych. Do funkcjonowania przywrócono ją dopiero w latach 50. W latach 90. postawiono nowoczesną halę numer 3 i dodano inne elementy infrastruktury.
W roku 2022 rozpoczęto dużą przebudowę, wartą 50 milionów złotych, w wyniku której mieści się w niej 130 tramwajów. Inwestycję zakończono jesienią 2024. Przeczytacie o niej tutaj.
W galerii są z kolei wykonane tegorocznym latem zdjęcia hal wpisanych do rejestru zabytków.
Jedna z pierwotnych hal, które stanowiły kompleks zajezdni zaraz po wybudowaniu. Na tej hali znajdują się dwa bardzo ważne stanowiska. Jedno to tokarka podtorowa, która jest kluczowym urządzeniem w kontekście tego, że tramwaje nie wykolejają się.kierownik Łukasz Mękalski
Drugie stanowisko to podest roboczy, na którym pracownicy stają, by majstrować przy dachach pojazdów. Osób technicznych jest łącznie 124. Część z nich pracuje w systemie na trzy zmiany. Każdego poranka przygotowują tramwaje do wyjazdu z zajezdni, w trakcie dnia serwisują pojazdy, a na koniec przyjmują je podczas zjazdów.
Adres Zajezdni Tramwajowej Borek (oficjalna nazwa obiektu) to ul. Powstańców Śląskich 209 na osiedlu Borek.
Więcej o historii ulicy, zaliczanej na przełomie XIX i XX wieku do najwytworniejszych w nowym Breslau i zrujnowanej w czasie drugiej wojny światowej, pisaliśmy w tekście „Siwowłosa Wanda przy Wilhelmstrasse nie mieszkała. Prawdziwa historia reprezentacyjnej ulicy, dzisiejszej Powstańców Śląskich”.
W kolejnych częściach cyklu „Zabytki Powstańców Śląskich” pokażemy park Południowy i gmach dawnej poczty.
