W kościele katolickim o zdarzeniu eucharystycznym mowa wtedy, kiedy na konsekrowanej hostii pojawiają się krwistoczerwone przebarwienia. Interpretuje się je jako fragmenty serca Jezusa Chrystusa, bowiem - jak wierzą katolicy - podczas mszy następuje przeistoczenie chleba w ciało Jezusa.
Na całym świecie ok. 130 takich przypadków władze kościelne przyjęły za zjawiska nadprzyrodzone. W Polsce zmiany na komunikantach w kościołach w Legnicy i Sokółce na Podlasiu, miejscowi biskupi uznali za wydarzenia o znamionach cudu.
Naukowcy mają wykluczyć pomyłki i oszustwa
Kilkanaście takich przypadków przebadali naukowcy pracujący dla Interdyscyplinarnego Ośrodka Badań Muzealiów, Relikwii i Zdarzeń Eucharystycznych. Inicjatorem powołania Ośrodka w 2019 r. był ks. prof. Włodzimierz Wołyniec, ówczesny rektor wydziały papieskiego, a dzisiaj rektor seminarium duchownego we Wrocławiu, pomysł zaakceptował metropolita wrocławski ks. abp Józef Kupny.
Zespół Ośrodka - obok duchownych - współtworzą specjaliści m.in. z zakresu mykologii (nauki o grzybach), medycyny sądowej, genetyki sądowej, histopatologii, chemii. Intencją założycieli - w zakresie dotyczącym zdarzeń eucharystycznych - była naukowa, wysoko specjalistyczna weryfikacja zmian na hostiach, aby wykluczyć pomyłki, wątpliwości czy próby oszustwa.
Naukowcy różnych specjalności mają nam pomóc rozstrzygnąć, czy dane zjawisko jest niewytłumaczalne. Zaś teologowie stoją przed wyzwaniem interpretacji teologicznych tych znaków i wydarzeń.Następuje spotkanie nauki i teologii. Nauka pozwala oczyszczać to, co w wierzeniach nie jest do przyjęcia, nie jest autentyczne.arcybiskup Józef Kupny, metropolita wrocławski
Metropolita wrocławski przyznał, że wiele osób zgłasza się do kurii i opowiadają o zdarzeniu, które określają cudem. – I oczekują, że autorytetem Kościoła, uznam to wydarzenie i zaaprobuję. Kościół jest w tym bardzo ostrożny – mówił abp Józef Kupny.
Skąd grzyby na hostiach
Wyniki badań uczeni przedstawili podczas konferencji naukowej we Wrocławiu - „Znaki w nauce. Zdarzenia eucharystyczne w świetle rozumu i wiary”.
Ks. prof. Włodzimierz Wołyniec wskazał parafie, z których pochodziły badane próbki, były to:
- kaplica Sióstr Dominikanek, Justice, USA;
- kościół Najświętszej Marii Panny Fatimskiej, parafia św. Agnieszki, Wrocław;
- parafia Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus, Wrocław;
- parafia św. Ojca Pio, Wrocław;
- kaplica w Jałówce, parafia w Dąbrowie Białostockiej;
- parafia Św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Batorzu; badania trwają.
- kaplica w zakładzie opiekuńczym w Obornikach Śląskich;
- parafia w Paterson, USA;
- parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Oleszycach (przemiana konsekrowanego wina);
- kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Milejowicach;
- parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sułkowicach;
- katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu;
- parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w diecezji Tyler, USA;
- parafia św. Klemensa i Aniołów Stróżów, Warszawa;
- kaplica św. Józefa Robotnika, Szklarka Przygodzicka;
- parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Topola.
Ekspertyzy obejmowały specjalistyczne badania biogenetyczne, histopatologiczne i mikologiczne. Interpretacja zdarzeń eucharystycznych obejmująca refleksję filozoficzną i teologiczną zostaje otwarta. Z punktów widzenia teologii i wiary katolickiej prawdziwym cudem eucharystycznym jest transsubstancjacja eucharystyczna, kiedy w czasie każdej mszy świętej mocą słów Pana Jezusa przez kapłana, krew staje się Ciałem Jezusa, a wino Jego Krwią.Badane zjawiska i zdarzenia eucharystyczne mogą być znakami Boga, które umocnią naszą wiarę w cud eucharystii.ks. prof. Włodzimierz Wołyniec, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Skąd grzyby w kościele
W większości badanych przypadków stwierdzono obecność grzybów. Tę część badań prowadziła prof. Marta Wrzosek. Mykolog z Uniwersytetu Warszawskiego, precyzyjnie przedstawiła, jak wygląda analiza próbek pod względem obecności grzybów. Na wstępnie wyjaśniła, że materiał organiczny - w tym przypadku komunikanty, ulega degradacji m.in. przez grzyby.
Do pojawienia się pleśni wystarczy kilka - nietrudnych do spełnienia - warunków: obecność zarodników, które są niemal wszędzie, wilgotność, brak światła, odpowiednie podłoże, np. skrobia, brak przewiewu. W kościołach takie warunki są bardzo częste.
Swoje ustalenia naukowcy opisywali w raportach. Jeśli rozstrzygnęli, że przebarwienia na hostiach można wytłumaczyć działaniem natury, to sprawa została uznana za zamkniętą.
Próbka z wrocławskiej katedry
Szczególny charakter ma zdarzenie eucharystyczne w katedrze pw. św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu, ponieważ to najważniejsza rangą świątynia w archidiecezja wrocławskiej.
W styczniu 2021 r. w katedralnej kaplicy Najświętszego Sakramentu zauważono na hostii czerwone przebarwienia. Fragment komunikantu przebadali specjaliści z zakresu mykologii, histologii, genetyki. Stwierdzono w nim obecność różnych gatunków grzybów, w tym takich, które dają czerwone zabarwienie.
Jednak zauważono również struktury „sercopodobne”. Lecz zarazem nie rozpoznano ludzkiego DNA.
Poza tym stwierdzono skupiska keratynocytów, komórek naskórka. – Równoczesny brak ludzkiego DNA wskazuje na zwierzęce pochodzenie keratynocytów, na przykład od gryzoni. Lecz to podejrzenie wymaga jeszcze weryfikacji – mówi prof. Tadeusz Dobosz.
Podsumowując, zmiany na hostii z katedry można wytłumaczyć działaniami przyrody. Jednak sprawa ma dodatkowy wymiar: takie samo rozpoznanie zmian na komunikantach pozwoliły miejscowym biskupom na uznanie cudów w Legnicy i Sokółce. Co postanowi w tej sprawie metropolita wrocławski, nie wiadomo.
Watykan zdecyduje
Tym bardziej, że Watykan ograniczył uprawienia lokalnych biskupów do uznawania zdarzeń eucharystycznych za noszące znamiona cudu. Nowe zalecenia Stolicy Apostolskiej (ogłoszone w maju 2024 r.) przywoływali uczestnicy wrocławskiej konferencji.
W dokumencie firmowanym przez watykańską Dykasterię Nauki Wiary zwraca się uwagę na konieczność najwyższej ostrożności w rozstrzyganiu, czy mamy do czynienia z cudem. Także dlatego, że zjawiska uznane za nadprzyrodzone były wynikiem oszustwa lub służyły przede wszystkim zarabianiu, a to z kolei podważało wiarygodność Kościoła.
Watykańscy urzędnicy zalecają miejscowym biskupom, aby każdy przypadek zdarzenia eucharystycznego był poddawany ocenie przez zespół specjalistów. Natomiast ostateczną decyzję na temat uznania danego zdarzenia za cud podejmuje papież.
