Gdzie wyrzucić odpady?
Wystarczy wpisać nazwę przedmiotu lub rodzaj odpadów i dowiesz się, gdzie możesz go wyrzucić.
Według naszej ankiety osób, które w ogóle nie przejmują się segregacją odpadów jest bardzo mało – tylko 4%. Reszta sortuje śmieci dokładnie (prawie 80%), lub przynajmniej niektóre odpady (16%).
Większość respondentów (50-60%) robi to z powodów ekologicznych, takich jak dbałość o środowisko i chęć przekazania odpadów do recyklingu. Dla niektórych motywacją jest obawa przed zwiększeniem opłat. Inne czynniki motywujące do segregacji to potrzeba dawania dobrego przykładu dzieciom oraz przekonanie, że jest to działanie na dłuższą metę sensowne i potrzebne.
I tak jak połowę respondentów motywuje wiara w to, że segregacja ma sens, tak drugą połowę (ok. 48%) demotywuje coś dokładnie odwrotnego – poczucie, że segregacja sensu nie ma. Uzasadnień w naszej ankiecie było wiele. Niektórzy mieszkańcy uważają np., że skoro płacą za wywóz śmieci, to ktoś inny powinien się zająć ich segregacją.
Wypowiedz magistratu: Czy naprawdę płacimy dużo? Najwięcej w Europie? Najwięcej w Polsce? Czy można zadeklarować, że nie będziemy sortować?
Pojawiły się też głosy, że wszystkie posegregowane śmieci i tak są potem mieszane i segregowane na nowo: “śmieci i tak trafiają do jednej śmieciarki”. To mit, który trzyma się mocno od dawna mimo że już od wielu lat wszystkie pojazdy do odbioru odpadów, które jeżdżą po Wrocławiu są jednokomorowe i zbierają tylko jedną frakcję.
Demotywująco działa brak konsekwencji wobec osób, które nie segregują odpadów (11% głosów). I to się właśnie zmienia. Firmy odbierające odpady będą sprawdzać czy odpady są segregowane we właściwy sposób. Jeżeli okaże się, że w rzeczywistości tego nie robimy, na pojemniku pojawi się pomarańczowa naklejka z napisem „Eko Alarm”, która oznacza, że mamy kłopoty – informacja o braku segregacji trafi do wydziału podatków i opłat, gdzie rozpocznie się postępowanie. W efekcie znacząco może wzrosnąć opłata za odbiór śmieci, na szczęście tylko za te miesiące, w których stwierdzono u nas brak segregacji.
Z badania przeprowadzonego przez Ekosystem, miejską spółkę zajmującą się odbiorem odpadów wynika, że najwięcej trudności przysparza nam sortowanie odpadów typu „bio”. Z wspomnianych wcześniej 68% nieprawidłowo posortowanych odpadów, 30% stanowią właśnie kompostowalne resztki jedzenia, które powinny trafić do pojemnika z bioodpadami. W naszej ankiecie wiele osób argumentuje, że gromadzenie ich w domu jest uciążliwe, wiąże się z gniciem, nieprzyjemnym zapachem i pleśnieniem odpadków. Dlatego wolą je wyrzucić do kosza na odpady zmieszane.
Inny problem, na który wskazało wielu wrocławian to brak miejsca w mieszkaniu: „Jak zmieścić 5 pojemników na 30 metrach kwadratowych?”. Dlatego w kolejnych publikacjach będziemy pokazywać patenty na nieuciążliwą, domową segregację.
Z ankiety wynika też, że nadal potrzebna jest edukacja, bo nie wiemy, co robić z niektórymi odpadami. Oto Wasze głosy:
„Coraz więcej korzystamy z elektroniki, a segregacja takich odpadów jest utrudniona przez brak jasnych zasad.”
„Nie mam jasnych informacji co robić z drobną elektroniką typu telefony, tablety, zasilacze, kable.”
„Na wszystkich opakowaniach produktów dać informacje, do jakiego kosza powinny trafić.”
„Łatwiej by było, gdyby producenci nie stosowali opakowań mieszanych.”
„Co do niektórych opakowań ciągle mam wątpliwości, do jakiego typu odpadów je zaliczyć. Np. karton po sokach/napojach, który nie do końca jest kartonem, albo pojemnik po zużytym dezodorancie. Jest to pojemnik pod ciśnieniem i nie wiem czy mogę go zaliczyć do tworzyw sztucznych.”
Zapytani o sposoby motywowania innych do segregacji, wrocławianie, którzy sami są przekonani do tej idei, sugerowali edukację i kampanie społeczne. Inne wskazówki obejmowały zachęty lub kary finansowe, stosowanie naklejek z kodem każdego mieszkania oraz monitoring wiat śmietnikowych. Wskazano również na potrzebę działania ze strony producentów, w tym promowania zwrotnych opakowań.
Ankieta nie była przeprowadzana w ramach profesjonalnego badania na reprezentatywnej próbie. Odpowiedzi udzieliły dobrowolnie osoby korzystające z naszego portalu. Otrzymaliśmy ponad 600 odpowiedzi głównie od osób w wieku 35-44 lata oraz 65+, w większości z deklarowanym wykształceniem wyższym.
Niepokoi mnie fakt, że niektórzy mieszkańcy wciąż wierzą w mity, takie jak ten o ponownym mieszaniu posegregowanych odpadów. To pokazuje, jak ważna jest rzetelna i szeroko zakrojona edukacja. Musimy jasno komunikować, że każdy etap segregacji ma znaczenie, a odpady segregowane "u źródła" są łatwiejsze do przetworzenia. Brak miejsca w mieszkaniach to realny problem, jednak i tu różni producenci pojemników na odpady przychodzą z pomocą. Skuteczny system segregacji wymaga nie tylko edukacji, ale też egzekwowania przepisów. Warto rozważyć wprowadzenie bardziej efektywnych mechanizmów kontroli i sankcji. Należy podkreślić, że brak segregacji odpadów to przepis na jeszcze wyższe opłaty za ich unieszkodliwianie i zmniejszona szansa na ponowne przetworzenie. Podsumowując, wyniki ankiety pokazują, że jesteśmy na dobrej drodze, ale przed nami jeszcze wiele pracy. Kluczowe będzie połączenie intensywnej edukacji, praktycznych rozwiązań ułatwiających segregację oraz skutecznego egzekwowania przepisów. Tylko takie kompleksowe podejście pozwoli nam na rzeczywistą poprawę efektywności segregacji odpadów we Wrocławiu.inż. Weronika Urbańska z Politechniki Wrocławskiej