,,Wyprodukowano we Wrocławiu. Przemysłowe marki Wrocławia po 1945 roku”, przygotowana została przez Centrum Historii Zajezdnia we współpracy ze studentami kierunku "Historia w przestrzeni publicznej" na Uniwersytecie Wrocławskim.
Składająca się z 20 plansz wystawa przybliża genezę, działalność i obecne losy 16 z najbardziej rozpoznawalnych przedsiębiorstw powojennego Wrocławia, reprezentujących różnorodne gałęzie przemysłu, m.in. chemiczny, elektroniczny, maszynowy, budowlany czy włókienniczy. Zaliczają się do nich: Intermoda, Wrocławska Stocznia Rzeczna, Browar Piastowski, ASPA, Fadroma, Hutmen, FAT, Elwro, Dolmel, Pafawag, PBU Wrocław, Pollena, Wrozamet, ELPO, Polar oraz Wel-Tex.
- Rodzące się wśród ruin wrocławskie fabryki pełniły szczególną rolę w rzeczywistości PRL, skupionej na intensywnym rozwoju przemysłu. Bazującym na pozostałościach niemieckich zakładów przedsiębiorstwom udało się jednak wykreować zupełnie nowe, odnoszące sukcesy marki. Cała Polska gotowała na kuchenkach Wrozametu i podróżowała w wagonach Pafawagu, a nazwa ,,Fadroma” stała się synonimem ładowarki - opowiadają twórcy wystawy i dodają:
- To we Wrocławiu wyprodukowano pierwszy polski motorower, komputer i proszek enzymatyczny, nie ustępujące jakością zagranicznym odpowiednikom i znajdujące nabywców również za żelazną kurtyną. Zakłady przemysłowe przyczyniły się także do kreowania lokalnej tożsamości wrocławian – pracowników oraz użytkowników wyprodukowanych dóbr, stanowiąc namacalny dowód wspólnego wysiłku włożonego w odbudowę miasta. W fabrykach tętniło też okołozakładowe życie społeczne.
Choć wiele z nich nie przetrwało okresu transformacji, wyroby najpopularniejszych wrocławskich marek do dziś można odnaleźć w polskich domach.
Wystawa powstała pod kierunkiem dr. hab. Wojciecha Kucharskiego w ramach zajęć na nowatorskim kierunku studiów – historia w przestrzeni publicznej, gdzie studenci realizują projekty popularyzujące wiedzę o przeszłości.
- Wielu z nas jeździło wagonami produkowanymi w Pafawagu, miało kalkulator z Elwro. Przedmioty produkowane we wrocławskich zakładach pracy to nasz świat przedmiotów - wiele z nich można znaleźć nadal w domach naszych rodziców, dziadków... - mówi dr. hab. Wojciech Kucharski.
Galeria zdjęć
- Ekspozycja ma na celu przypomnieć oraz przybliżyć widzom ten niezwykle istotny rozdział historii miasta, a także przyczynić się do zmiany w powszechnym postrzeganiu materialnego dziedzictwa poprzemysłowego czasów przedwojennych i komunistycznych - mówią twórcy wystawy.
Na wystawie ukazana została bogata – w tym rzadko publikowana – ikonografia, przedstawiająca proces projektowania, produkcji i montażu, design innowacyjnych wyrobów, logo wiodących wrocławskich marek oraz materiały reklamowe.
Teksty na wystawie, opisujące często zawiłe losy przedsiębiorstw, opracowano m.in. na bazie dokumentacji zakładowej, przechowywanej przez lata w archiwach i ponownie wydobytej na światło dzienne przez autorów wystawy. A mapa Wrocławia, uzupełniona o współczesne fotografie miejsc działalności zakładów, pozwoli zlokalizować fabryki w przestrzeni miasta.
Przygotowana w języku polskim i angielskim wystawa planszowa będzie prezentowana w północnej pierzei wrocławskiego Rynku od 8 do 31 marca 2023 roku, a następnie do końca roku na placu przed Centrum Historii Zajezdnia przy ul. Grabiszyńskiej 184.
