Nowa „mała ojczyzna” – Biblioteka Ossolineum i dolnośląscy pisarze po 1946 roku

Z ossolińskiej kolekcji. „Silesiaca”

Cykl wykładów online, z których każdy jest okazją do poznania bogatych i cennych kolekcji przechowywanych w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich. W tegorocznej odsłonie odkryjemy zbiory związane ze Śląskiem.

Kiedy po II wojnie światowej Biblioteka Ossolineum została przeniesiona ze Lwowa do Wrocławia, jej profil zbiorów poszerzył się o archiwalia przedstawicieli tworzącego się na Dolnym Śląsku środowiska literackiego. Dzięki temu, podobnie jak przebywający podobną drogę mieszkańcy przedwojennych Kresów, Biblioteka ściślej związała się z nową „małą ojczyzną”. Obecnie chlubi się posiadaniem archiwów wielu kojarzonych z Dolnym Śląskiem pisarzy, dziennikarzy i działaczy, ważnych zarówno dla życia kulturalnego regionu, jak i dla literatury w skali ogólnopolskiej. Należą do nich m.in. Marianna Bocian, Stanisław Dróżdż, Rafał Wojaczek, Tymoteusz Karpowicz, Ewa Szumańska i najsławniejszy z nich – Tadeusz Różewicz, dla którego ziemia dolnośląska była, jak sam napisał, „spóźnioną miłością”.

Hanna Kulesza – absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, starszy kustosz w Dziale Rękopisów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Zajmuje się opracowaniem współczesnych archiwów literackich, rozpowszechnia wiedzę o rękopisach w formie wykładów, prezentacji, m.in. w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki. Współautorka kilku tomów „Inwentarza rękopisów Biblioteki ZNiO we Wrocławiu”, autorka artykułów w „Czasopiśmie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” i w publikacjach zbiorowych, m.in.: „Spuścizny dolnośląskich pisarzy w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”, „Dolny Śląsk” nr 20/1017; (współautorstwo) „Dział Rękopisów, [w:] „Nie tylko książki. Ossolińskie kolekcje i ich opiekunowie”, pod red. M. Dworsatschka, Wrocław 2018; noty biograficzne [w:] „Księga darczyńców Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”, pod red. M. Pękalskiej, Wrocław 2017.

Widokówki, książki, plany, plakaty… – pierwsze publikacje powojennego Wrocławia

27 maja 2021 (czwartek), godz. 17.00

We Wrocławiu w roku 1945, po zniszczeniach wojennych i niemal całkowitej wymianie ludności bardzo brakowało publikacji w języku polskim. Już w maju tego roku drukowano pierwsze plakaty, potem gazety, widokówki, wreszcie we wrześniu – pierwszą polską książkę. W trakcie wykładu poznamy najciekawsze z pierwszych publikacji powojennego Wrocławia pochodzące ze zbiorów Ossolineum, a także ich twórców i wydawców.

Dr Marta Pękalska – absolwentka bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim. Nauczyciel akademicki. Od 2008 pracuje w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich, od 2009 jako kierownik Działu Informacji Naukowej. Sekretarz redakcji „Czasopisma ZNiO”. Interesuje się m. in. historią ruchu księgarsko-wydawniczego we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku po 1945.