Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje na możliwość nałożenia kary grzywny wobec osób, które nie zarejestrują nowych umów o dzieło w ZUS.
– Jest to prawo, które ZUS może stosować i stosuje wyłącznie w przypadkach skrajnych i po stwierdzeniu wyjątkowych zaniedbań, które w konsekwencji prowadzą do negatywnych skutków dla osób wykonujących umowę – mówi Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – ZUS może wystąpić z wnioskiem o ukaranie grzywną do sądu i to sąd ostatecznie rozstrzyga o nałożeniu tej kary, biorąc pod uwagę, czy wystąpiła wysoka społeczna szkodliwość danego działania czy też zaniechania – wyjaśnia.
Do ZUS należy zgłaszać tylko te umowy, które zostały zawarte w styczniu tego roku.
– To oznacza, że umowy z 2020 roku nie podlegają rejestracji. Nie należy zgłaszać także tych podpisanych w grudniu, które są realizowane dopiero w obecnym roku – zapewnia Kowalska-Matis.– Trzeba pamiętać, że obowiązek zgłoszenia obejmuje umowy bez względu na to, czy zostały zawarte ustnie, czy w formie pisemnej – dodaje.
ZUS już rejestruje umowy o dzieło
W przypadku, gdy są zawierane umowy o dzieło w sposób cykliczny z tą samą osobą, każdą umowę z osobna – a nie tylko pierwszą – należy zgłaszać na formularzu RUD.
Rzeczniczka podkreśla, że zarejestrowanie w ZUS umowy o dzieło nie wiąże się z obowiązkiem jej oskładkowania. Wskazuje jednak, że osoby, które wykonują pracę wyłącznie na podstawie umów o dzieło, od których nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne są pozbawione nie tylko prawa do bezpłatnych świadczeń medycznych np. w razie wypadku przy pracy, ale także nie gromadzą kapitału na przyszłą emeryturę.
Umowy rejestrować muszą wszyscy płatnicy składek oraz osoby fizyczne, bez względu na to, czy są zarejestrowane w ZUS, jako płatnik składek czy też nie. W zgłoszeniu są przekazywane wyłącznie ogólne informacje dotyczące: zamawiającego i wykonawcy, daty zawarcia, rozpoczęcia i zakończenia umowy, jak też o jej przedmiocie.
Kogo to nie dotyczy?
Obowiązek zgłaszania nie dotyczy umów o dzieło: zawartych z własnym pracownikiem, wykonywanych na rzecz własnego pracodawcy, ale zawartych z innym podmiotem, zawartych z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą na wykonanie przez nie usług, które wchodzą w zakres prowadzonej działalności.
Obowiązek zgłaszania umów o dzieło do ZUS nie obejmuje tych podmiotów, czy jednostek organizacyjnych (np. stowarzyszeń, fundacji, spółek prawa handlowego, itp.), które nie są płatnikami składek (tj. nie mają obowiązku rejestrować się w ZUS, jako płatnicy składek, bo nie zgłaszają nikogo (w tym siebie) do ubezpieczeń społecznych.
Czytaj więcej: Obowiązek zgłaszania do ZUS umów o dzieło zawieranych od 1 stycznia 2021 r.
ZUS/jr