Uroczystość przy kościele pw. św. Marcina zgromadziła przedstawicieli władz państwowych, samorządowych, licznych instytucji, młodzież harcerską i uczniów ze szkół kultywujących tradycję Polonii wrocławskiej (Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 15, Szkoła Podstawowa nr 25 im. Franciszka Juszczaka, Szkoła Podstawowa nr 63 im. Anny Jasińskiej, Sportowa Szkoła Podstawowa nr 72 im. Władka Zarembowicza, Szkoła Podstawowa nr 93 im. Tradycji Orła Białego, Zespół Szkół Logistycznych).
W tym kościele od 1921 roku do 17 września 1939 roku gromadzili się Polacy na modlitwie w języku polskim, traktując również świątynię jako miejsce spotkań.
Po II wojnie światowej tradycję Polonii wrocławskiej zachowywało Towarzystwo Miłośników Wrocławia, a zgromadzona przez TMW część obszernego archiwum Polonii Wrocławskiej dzisiaj jest pod opieką Centrum Historii Zajezdnia.
– Stworzyliśmy aplikację „Być Polakiem w Breslau”, wydaliśmy reedycję wspomnień „Do nich przyszła Polska” pod redakcją Alicji Zawiszy, prowadzimy stronę internetową o wrocławskich cmentarzach, gdzie można znaleźć informacje o członkach przedwojennej Polonii. W ramach Sieci Ziem Zachodni i Północnych prowadzimy szeroki program badawczy, który ma ustalić stan wiedzy o Związku Polaków w III Rzeszy na zachodzie i północy dzisiejszej Polski – mówi Andrzej Jerie, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia.
O różnych aspektach życia Polaków w Breslau opowiadali zgromadzonym Jacek Protasiewicz, wicewojewoda dolnośląski i Ewa Skrzywanek, Dolnośląska Kurator Oświaty, która od lat aktywizuje wszystkich do pamiętania o Polonusach z przedwojennego Wrocławia.
Obchody 86. rocznica I Kongresu Polaków w Niemczech zawierają jeszcze dwa elementy:
- 8 marca 2024, godz. 12:00 oraz 14:00, Centrum Historii Zajezdnia, ul. Grabiszyńska 184, prezentacja wystawy „Przedwojenna Polonia Wrocławska” z oprowadzaniem (konieczne wcześniejsze zapisy grup szkolnych).
- 14 marca 2024, godz. 10:00, Aula dla Kultury. Zespół Szkół nr 1, ul. Słubicka 29-33, pokaz filmu „Breslau Rudolfa Tauera” oraz spotkanie z reżyserem, Marcinem Bradke.
I Kongres Polaków w Berlinie, który odbył się 6 marca 1938 r., był największym zgromadzeniem Polaków w Niemczech. Ta wielka manifestacja narodowa zgromadziła 5 tys. delegatów reprezentujących około 1,5 miliona Polaków mieszkających na terenie hitlerowskich Niemiec.
