Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Kiedy nie mamy zgody?
- Zgoda to nie milczenie.
- „Nie”, „nie wiem”, „nie jestem pewna”, „nie teraz” – to nie zgoda.
- Brak reakcji również nie jest zgodą.
- Randka, flirtowanie, pójście do domu partnera/ki nie jest zgodą.
- To, jak ktoś się ubiera, nie daje zgody.
- Oznaki podniecenia fizycznego nie są równoznaczne ze zgodą.
- Nie wyraża zgody osoba, która śpi lub jest nieprzytomna.
- Zgoda nie jest też możliwa w sytuacjach nierówności, np. między opiekunem a podopiecznym, pracodawcą a pracownikiem czy kimś, kto jest zależny finansowo od partnera/ki.
- Nie można też mówić o zgodzie, jeśli osoba jest poniżej wieku zgody lub nie ma wystarczającej zdolności umysłowej, by taką decyzję podjąć. W Polsce wiek przyzwolenia wynosi 15 lat.
Kiedy mamy zgodę?
Zgoda musi być przede wszystkim:
Podjęta bez użycia przymusu, manipulacji lub środków zmieniających świadomość. Nie może także wynikać z relacji władzy.
W każdym momencie możesz wycofać swoją zgodę – przed lub podczas kontaktu intymnego. Jeśli nie czujesz się komfortowo, odczuwasz ból lub masz poczucie, że robisz coś, czego nie chcesz – przerwij.
Nie chodzi o dziki szał, zachwyt czy euforię. Chodzi o podejmowanie aktywności seksualnej tylko z osobą, która jest absolutnie pewna, że tego chce, i jasno to komunikuje. Słowa „może” i „chyba” nie mają nic wspólnego z entuzjastyczną zgodą. Tak samo milczenie czy brak reakcji znaczą po prostu „nie”.
Zgoda na kontakty intymne nie jest wyrażona jednorazowo na cały czas trwania relacji. Nie można zapominać, że każda aktywność seksualna wymaga nowej zgody. Nie ma znaczenia, czy to Twój pierwszy raz z daną osobą, czy kolejne zbliżenie w długoletnim związku lub małżeństwie.
Wyrażona zgoda powinna określać na co osoby się zgadzają. Zgoda na seks to zgoda na konkretny rodzaj aktywności. Jeśli chcesz wprowadzić coś nowego, musisz to ponownie skonsultować. Świadoma zgoda obejmuje również ryzyka. Nie wolno zatajać przed partnerem_ką stanu zdrowia (infekcje przenoszone drogą płciową, HIV) czy stosowanej antykoncepcji. W punkcie tym zawiera się również zakaz stealthingu, czyli zdejmowania prezerwatywy tuż przed stosunkiem (bez wiedzy partnera_rki). To nie tylko oszustwo, ale też przemoc seksualna oraz brak troski o drugą osobę.
Każdy musi mieć równe szanse, by zrozumieć, co się dzieje i jakie będzie to miało konsekwencje. Kontakt seksualny bez zgody jest gwałtem. Dlatego w kontaktach intymnych warto pamiętać, że NIE każdy sygnał pozawerbalny oznacza to samo dla wszystkich. Zadanie pytania wprost jest najuczciwszym sposobem na upewnienie się, czy kontakt intymny jest za zgodą obu stron!
Jak pytać o zgodę?
Najważniejsza jest rozmowa. Jak zacząć, co powiedzieć?
- Czy masz ochotę na seks?
- Podoba ci się to, co robię?
- Mam kontynuować?
- Co chciałbyś/chciałabyś zrobić dalej?
- Chciałbym/chciałabym spróbować…, co o tym myślisz?
- Jestem gotowa/y. Ale się nie spieszmy, będę mówiła, na co mam ochotę albo czy chcę czegoś innego.
- Spróbuję i zobaczymy, czy mi się spodoba.
- Tak jest dobrze.
- Bardzo mi się to podoba.
- Zrób to jeszcze raz.
- Zrób to w ten sposób.
- Dotknij mnie tutaj.
- Przykłady świadomej zgody: „tak, chcę się z tobą kochać”, „to mi się podoba”, „zróbmy to!”, „chcę jeszcze”, „kontynuuj”.
- Nie chcę tego robić, czuję, że będę się z tym źle czuł/czuła.
- Kocham cię, ale nie czuję się dziś na siłach.
- Bardzo mi się podobasz, ale mam taką zasadę, że nie uprawiam seksu na pierwszej randce.
Odmawiając, nie mamy obowiązku podawać powodu ani się tłumaczyć. W dojrzałej relacji odmowa jest komunikatem, a jej przyjęcie wyrazem odpowiedzialności i szacunku. Odpowiedź, jaką udzielimy/uzyskamy, musimy potraktować poważnie. „Nie” znaczy „nie”!
