Chociaż gotycki kościół nie został wybudowany na piaszczystej odrzańskiej mierzei, jego nazwa pochodzi od łacińskiego wezwania kościoła Sancta Maria in Arena, czyli rzymskiego kościoła św. Marii zbudowanego w miejscu dawnego cyrku, który wysypany był właśnie piaskiem (łac. arena).
Sama Wyspa Piaskowa ma powierzchnię około pięciu hektarów. Oprócz kościoła NMP znajdują się tu: jeden z gmachów Biblioteki Uniwersyteckiej (dawny klasztor augustianów), dawny gotycki kościół św. Anny (po 1810 r. przebudowany najpierw na szpital, obecnie budynek mieszkalny), barokowa cerkiew prawosławna św. Cyryla i Metodego i młyn wodny Maria. W 2005 r. odsłonięto przy bulwarze Stefana Wyszyńskiego pomnik kardynała Kominka ze słynnym cytatem z Orędzia do biskupów niemieckich. Pomnik stanął w 40. rocznicę jego ogłoszenia.
Wyspa Piaskowa – 2012 rok