Laur za „Gajosa”, monografię wybitnego aktora pióra Elżbiety Baniewicz to pierwsze tak poważne wyróżnienie dla warszawskiego wydawcy (w tym przypadku założycielki wydawnictwa, Hanny Grudzińskiej) na Wrocławskich Targach Dobrych Książek. Marginesy zostały już wprawdzie kilka lat temu dostrzeżone przez jury nagrody (w 2009 roku za książkę „Nasierowska. Fotobiografia” Zofii Nasierowskiej i 2011 roku za „Zawód fotograf” Chrisa Niedenthala), ale tym razem „Gajos” wywalczył główną statuetkę i tytuł Książki Roku. W uzasadnieniu werdyktu jury czytamy, że to nagroda „za utrwalenie aktorskiej drogi Janusza Gajosa w bogatej dokumentacyjnie i znakomitej edytorsko książce, łączącej biograficzną precyzję, refleksję nad zmianami polskiej kondycji w ostatnich dziesięcioleciach i umiejętność unaocznienia pamięci”.-Ta nagroda jest w pewnym sensie symboliczna, podsumowuje pięć lat naszej działalności wydawniczej, etap, który za nami i to, co przed nami. Obiecuję, że będziemy dalej pięknie wydawać książki i się nie poddamy-zapewniała Hanna Grudzińska odbierając statuetkę "Pióro Fredry".
Z kolei wydany przez Arkady album „Skarby sztuki - Muzeum Narodowe we Wrocławiu” pod redakcją Mariusza Hermansdorfera, Małgorzaty Korżel-Kraśnej i Piotra Łukaszewicza otrzymał nagrodę specjalną Miejskiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu (wręczył ją dyrektor Andrzej Ociepa), współorganizatora targów książki. Tom jest bogato ilustrowany i starannie wydany, a uwzględniono w nim najpiękniejsze i najbardziej wartościowe dzieła sztuki Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Nagrodę odebrał zastępca dyrektora Wydawnictwa Arkady, Tadeusz Deptuła.
Zwycięski tom „Gajos” to dzieło zespołowe, ale za opracowanie graficzne i typograficzne odpowiada Anna Pol, która od kilku już lat regularnie współpracuje z Wydawnictwem Marginesy . Jej dziełem jest też szata graficzna książki o Zofii Nasierowskiej, stworzyła tu niemal nową jakość, choćby w pokazywaniu fotografii z dawnych magazynów filmowych i o modzie, zaś ze zdjęć Chrisa Niedenthala ułożyła rodzaj kroniki ostatnich kilkudziesięciu lat polskiej historii.
Autorka książki Elżbieta Baniewicz zatytułowała ją „Gajos” dając sygnał, że mamy do czynienia z biografią znakomitego aktora, ale to przede wszystkim drobiazgowy zapis najważniejszych ról w jego dorobku artystycznym. Życie osobiste wyjątkowo dyskretnego w tej kwestii Janusza Gajosa zostało opisane tylko w kształcie, jaki był konieczny, by przybliżyć jego pochodzenie, pierwsze fascynacje aktorskie, rodzinę. Nie znajdziemy tu żadnych skrywanych od lat sekretów, aktor przez całe życie wyjątkowo konsekwentnie strzegł swojej prywatności. Także w książce mówią za niego jego kreacje sceniczne, czy filmowe.
Nagroda „Pióro Fredry” jest prawdopodobnie jedyną tej rangi w Polsce przyznawaną za wysoki poziom edytorski oraz typograficzno-artystyczny książki. W tym do nagrody Książka Roku „Pióro Fredry” nominowano sześć tomów: „Gajos” Elżbiety Baniewicz (Wydawnictwo Marginesy), „Deliryczny Nowy Jork” Rema Koolhassa (Wydawnictwo Karakter), „We władzy wisielca” Zbigniewa Mikołejko (Wydawnictwo słowo/obraz terytoria), „Będę to fotografował w kolorach. Początek XX wieku na trójwymiarowych zdjęciach Stanisława Wilhelma Lilpopa” (Dom Spotkań z Historią), „Irena Jarosińska: pismo obrazkowe” (Fundacja Ośrodka Karta) oraz „Cztery zwykłe miski” Iwony Chmielewskiej (Wydawnictwo Format).
O wszystkich nominowanych książkach przeczytacie tutaj.
Magdalena Talik
