Szlify – wystawa o szkle kryształowym i Hucie „Julia”

Takie kieliszki miały w domach swoje specjalne miejsca. Stały na meblościankach, w gablotkach i kredensach. Używane tylko na specjalne okazje. „Kryształy”, czyli dekorowane ozdobnymi szlifami naczynia ze szkła ołowiowego, były w PRL-u symbolem luksusu i statusu społecznego. Wytwarzało je wówczas kilkanaście fabryk w Polsce. Wystawa „Szlify” w galerii SIC! BWA Wrocław eksploruje relacje między szkłem kryształowym a ludźmi.

OPOWIEŚĆ O SZKLE KRYSZTAŁOWYM

„Kryształy” stanowią punkt wyjścia do opowieści o materialności szkła, tradycji rzemiosła, a także o symbolicznych znaczeniach przypisywanych przedmiotom. W tych mieniących się kruchych kieliszkach czy wazonach artystki i artyści widzą nośniki ludzkich historii. Relacje pracownic wytwarzających ozdobne szkło splatają się w narracji wystawy z panoramą znaczeń nadawanych materii kryształu przez użytkowników. Opowieść o szkle kryształowym snuta jest poprzez prace artystyczne, materiały archiwalne i badania etnograficzne. Na wystawie znalazły się fotografie autorstwa Agnieszki Rayss, obiekty Katarzyny Harasym powstałe z uszkodzonych czy zapomnianych naczyń oraz instalacja Aleksandra Baszyńskiego stworzona z kieliszków.

HISTORIE O SZLIFACH

Kolejny wymiar relacji człowieka ze szkłem kryształowym wprowadzają archiwalia pochodzące z dokumentacji produkcyjnej Huty „Julia”. Są to między innymi wzory zdobień, które tradycyjnie przyjmowały formę rysunków technicznych kreślonych tuszem na kalce. Szlify, zmieniające szklane naczynie w „prawdziwy kryształ”, są do dziś wykonywane ręcznie przez doświadczone pracowniczki. Ich osobistych historii, nierozerwalnie związanych z dziejami zakładu, wysłuchała Ewa Klekot. Zebrane w formie nagrań audio są istotnym dopełnieniem ekspozycji. Ostatnią warstwą wystawy są sprzęty związane z różnymi etapami wytwarzania i zdobienia przedmiotów ze szkła kryształowego, a także same naczynia produkowane w Piechowicach.

WSPÓŁISTNIENIE KRYSZTAŁÓW I LUDZI

„Szlify” to wielopoziomowa narracja o sposobach doświadczania „kryształów” i różnych wymiarach ich współistnienia z ludźmi. Szkło kryształowe, na które moda w ostatnich latach zaczyna wracać, ukazane jest w kontekście etnograficznym, społecznym i historycznym. Jego materialna forma – oprócz swojej atrakcyjności – zyskuje nowe, niespodziewane znaczenia.

KURATORKI: Ewa Klekot, Agnieszka Rayss

ARTYSTA I ARTYSTKI: Aleksander Baszyński, Katarzyna Harasym, Ewa Klekot, Agnieszka Rayss

WERNISAŻ: 14.11.2025, godz. 19:00

OPROWADZANIE KURATORSKO-AUTORSKIE: 15.11.2025, godz. 15:00

OPROWADZANIA CYKLICZNE: czwartki, godz. 17:00

ORGANIZATOR: BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej

WSPÓŁORGANIZATOR: Huta szkła kryształowego „Julia” Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Uniwersytetu SWPS – partnera merytorycznego.