Bruno Schulz. Festiwal 2024

W dniach 15–20 października już po raz trzynasty spotkamy się we Wrocławiu w ramach Bruno Schulz. Festiwalu. Osoby czytające literaturę, gotowe o literaturze rozmawiać, dyskutować, nawet kłócić się o nią, ale też i te, którym wystarcza przysłuchiwanie się takim dyskusjom, zapraszamy do Prozy, klubu Wrocławskiego Domu Literatury, który będzie główną sceną naszego Festiwalu.

Czego możemy się spodziewać w tym roku? Na pewno spotkań wokół głośnych premier książkowych, debat na tematy literackie i okołoliterackie, dyskusji w których kwestie społeczne będą wybijać się na pierwszy plan, a także nagrodowych rozstrzygnięć, gdzie w puli będą duże pieniądze, ale przede wszystkim literacka chwała i nieśmiertelność (tę zapewnią wybranym Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius i Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus).

Potrzeba was jeszcze bardziej przekonać? Tegoroczna edycja Bruno Schulz. Festiwalu odbywa się po raz trzynasty. Wspólnie z naszymi gośćmi i gościniami będziemy dowodzić, że numerologia i inne przesądy nam niestraszne. A już poważniej: dołożyliśmy starań, by wokół książek, które w końcu grać będą główną rolę podczas Festiwalu, udało się snuć opowieść – o świecie, Europie i Polsce. O przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. O tym co daje nam radość i nadzieję, ale też budzi w nas strach i lęk. Patron naszego Festiwalu, Brunon Schulz, pisał w liście do Tadeusza Brezy, że potrzeba mu bliskości pokrewnego człowieka. My uważamy, że każda i każdy z nas tego potrzebuje, a momenty takie jak festiwale literackie, dają sposobność, by właśnie tych pokrewnych ludzi spotkać.

Dlatego zapraszamy do Wrocławia.

PROGRAM

WTOREK, 15 października

Godz.17:00 | Salon Angelusa: Tomasz Różycki, Złodzieje żarówek. Z autorem nominowanym do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus rozmawia Darek Foks

Książka-laureatka tegorocznej Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. Opowieść o życiu bloku z wielkiej płyty i jego mieszkańcach spleciona z sąsiedzkich plotek i osiedlowych legend. Różycki buduje surrealistyczny, straszny, może nawet trochę śmieszny portret PRL-owskiej Polski, z wijącymi się przez osiedle kolejkami, celebrowanymi w oparach galarety z nóżek i bimbru imieninami i niesfornymi bogami, którzy wywracają życie mieszkańców równie skutecznie, jak niedziałająca winda i problemy z kanalizacją.

Godz. 18:30 | Jacek Paśnik, Tak szybko się nie umiera. Z autorem rozmawia Emilia Konwerska

Miasteczko gdzieś na północy Polski latem 1982 roku, w trakcie stanu wojennego, a na tle wielkiej historii małe losy: młodego chłopaka i lokalnej pustelniczki. Porozmawiamy z Jackiem Paśnikiem o jego drugiej powieści, w której porusza tak uniwersalne tematy, jak samotność, nadzieja, przyjaźń i miłość.

Godz. 20:00 | Marta Sawicka-Danielak, Oko tygrysa. O bestii, którą stworzył człowiek. Z autorką rozmawia Olga Maria Szelc współorganizator: Wydawnictwo Marginesy

Marta Sawicka-Danielak w swojej książce, która jest czymś więcej niż tylko reportażem o dzikim zwierzęciu, zabiera nas do azjatyckiej dżungli, by opowiedzieć o ludziach, których życie zmieniło się na zawsze po spotkaniu z tygrysem. I zadaje przy tym mnóstwo pytań: dlaczego te zwierzęta fascynują ludzi? Skąd wzięły się narosłe wokół nich mity i stereotypy? A wśród nich to najważniejsze: czy zmiana myślenia o tygrysach (i szerzej: o ludzkich relacjach z naturą) pomoże nam uratować odchodzący świat? Być może poznamy odpowiedzi podczas spotkania.

ŚRODA, 16 października

Godz. 17:00 | Grzegorz Gauden, Polska sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta. Z autorem rozmawia Mariusz Urbanek

Sprawa Alfreda Dreyfusa, żydowskiego oficera armii francuskiej fałszywie oskarżonego o szpiegostwo, obnażyła francuski i światowy antysemityzm u progu XX wieku. Podobnie rzecz ma się ze sprawą Stanisława Steigera, która nie doczekała się jednak takiego rozgłosu: Żyd został wskazany jako sprawca zamachu na prezydenta RP Stanisława Bogusławskiego w 1924 roku. I mimo że do zamachu przyznali się ukraińscy nacjonaliści, prasa narodowa rozpoczęła nagonkę na Steigera, który ledwo uniknął kary śmierci. W kulisy tej sprawy, bezlitośnie odsłaniającej antysemityzm II RP, wprowadza nas w swojej książce Grzegorz Gauden.

Godz. 18:30 | Paweł Sołtys, Sierpień. Z autorem rozmawia Irek Grin współorganizator: Wydawnictwo Czarne

W swojej nowej książce Paweł Sołtys, prozaik, poeta i muzyk, zabiera nas od Warszawy – sierpniowej, upalnej, melancholijnej. Razem z nim krążymy po zakamarkach, przedmieściach i bramach, mówimy językiem chodników i ulic, śledzimy wspomnienia miasta i odkrywamy miejsca nieznane lub przypominamy sobie te zapomniane.

Godz. 20:00 | Grzegorz Bogdał, Idzie tu wielki chłopak, Jul Łyskawa, Prawdziwa historia Jeffreya Watersa i jego ojców. Z autorami rozmawia Waldek Mazur współorganizator: Wydawnictwo Czarne

Łączy ich rok urodzenia i fakt, że obaj chętnie wykorzystują groteskę. Dzieli to, że Grzegorz Bogdal za swoje dwie pierwsze książki otrzymał już szereg nominacji, a tylko w tym roku Nagrodę Literacką Gdynia i Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza, z kolei debiutancka powieść Jula Łyskawy dopiero trafiła na księgarniane półki. Coś nam jednak mówi, że i ta polifoniczna opowieść o pozornie sennym miasteczku i jego bohaterach – rodzinach drwali i stolarzy, ukrywającym się przed światem rzeźbiarzu czy tajemniczym irlandzkim księdzu, któremu Matka Boska objawiła się pod postacią foki – wywoła zamieszanie w literackim świecie.

CZWARTEK, 17 października

Godz. 17:00 | Salon Angelusa: Benedek Totth, Trupi bieg (przekład: Elżbieta Sobolewska). Z węgierskim autorem nominowanym do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus rozmawia Olga Wróbel. Rozmowę tłumaczy Elżbieta Sobolewska

Możliwe, że takiej książki jeszcze w finale Angelusa nie było. Psychothriller węgierskiego prozaika Benedeka Tottha opowiada historię grupy nastolatków trenujących wyczynowo pływanie. Dzieli ich status materialny i pochodzenie, łączą szkoła, sport i pustka w życiu. Pustka, którą wypełniają seksem, narkotykami i przemocą. „Trupi bieg” to okrutny obraz pokolenia wchodzącego w dorosłość, dla którego rytm życia wyznaczają nakręcane używkami żądze, wyjęte z porno zniekształcone wizje bliskości i okrucieństwo wymierzone w słabszych. Tu przegrani idą na dno, a zwycięzcy stają się żywymi zombie.

Godz.18:30 | Salon Angelusa: Tatiana Țîbuleac, Szklany ogród (przekład: Kazimierz Jurczak). Z mołdawsko-rumuńską autorką nominowaną do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus rozmawia Małgorzata Kolankowska. Rozmowę tłumaczy Kazimierz Jurczak

Powieść mołdawsko-rumuńskiej pisarki to pełna emocji historia o dojrzewaniu w trudnych czasach transformacji ustrojowej. Z perspektywy nastolatki pełnej ostrożnej nadziei poznajemy Mołdawię w okresie schyłku imperium sowieckiego i w początkowych latach transformacji postkomunistycznej, we wszystkich krajach bloku wschodniego stojącej pod znakiem chaosu, niepewności, strachu oraz niespełnionych oczekiwań.

Godz. 20:00 | Justyna Sobolewska, Jadwiga. Opowieść o Stańczakowej. Z autorką rozmawia Eliza Kącka współorganizator: Wydawnictwo Znak

Żydówka, która wyszła z warszawskiego getta. Reporterka, która straciła wzrok. Kochająca i toksyczna córka, żona, matka i babcia. Przyjaciółka poetów. Joginka. Ale przede wszystkim – poetka i pisarka. Justyna Sobolewska wczytuje się w twórczość swojej babki, Jadwigi Stańczakowej, i tworzy poruszający obraz kobiety, dla której niemożliwe nie istniało.

PIĄTEK, 18 października

Godz. 16:00 | Salon Angelusa: Małgorzata Lebda, Łakome. Z autorką nominowaną do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus rozmawia Jana Karpienko

Choć statystyka z literaturą ma się zwykle na bakier, patrząc na liczbę wyróżnień i nominacji, jakie spłynęły na Małgorzatę Lebdę za jej prozatorski debiut, szansa na otrzymanie Angelusa za „Łakome” dziwić nie może. To oszczędna pod względem fabularnym historia o chorobie, nieuchronnym umieraniu wszystkiego, co żywe oraz o naturze – pięknej także w swoim okrucieństwie. Autorka, jak na poetkę z krwi i kości przystało, snuje narrację przy użyciu krótkich scen, wyrazistych słów i zapadających w pamięć obrazów.

Godz. 17:30 | Wymazane. Dlaczego w opowieściach o sztuce tak długo nie było kobiet? Z Małgorzatą Czyńską i Sylwią Zientek rozmawia Olga Wróbel współorganizator: Wydawnictwo Marginesy

Kobiety zajmują się sztuką przynajmniej od czasów antycznych, tymczasem ich dzieła stanowią ledwie ułamek zbiorów najważniejszych muzeów. Dlaczego przez wieki deprecjonowano ich twórczość (jeśli już w ogóle na nią pozwalano)? O długotrwałej nieobecności kobiet w narracji o sztuce porozmawiamy z dwiema autorkami, które przypomniały wiele sylwetek ważnych dla polskiej sztuki kobiet: Małgorzatą Czyńską (m.in. „Kobro. Skok w przestrzeń” czy „Berezowska. Nagość dla wszystkich”) i Sylwią Zientek (m.in. „Tylko one. Polska sztuka bez mężczyzn”).

Godz. 19:00 | Ewa Mańkowska, Hanna i Dorota. Z autorką rozmawia Amelia Sarnowska

Ewa Mańkowska-Grin również wyciągnęła dwie kobiety z cienia. „Hanna i Dorota” to opowieść o przyjaźni dwóch malarek, jednych z pierwszych polskich artystek malujących zawodowo: Hanny Rudzkiej-Cybisowej i Doroty Seydenman, o przyjaźni na śmierć i życie. Ta opowieść, podważająca narrację o męskiej dominacji w sztuce, to mocny głos za uznaniem wagi kobiet w jej współtworzeniu, gest upominający się o uzupełnienie luk w prawdziwym obrazie historii polskiego malarstwa. To jednocześnie opowieść prezentująca wiele nieznanych faktów z historii pokolenia malarek i malarzy, którzy 100 lat temu nazwali się grupą kapistów.

Godz. 20:30 | Agnieszka Pajączkowska, Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii. Z autorką rozmawia Urszula Glensk

Punktem wyjścia książki Agnieszki Pajączkowskiej są chłopskie zdjęcia, ale autorka skupia się na tym, co trudno dostrzegalne (albo i niedostrzegalne): trzecim planie, tle, rzeczach i ludziach poza kadrem. I zastanawia się, jak to, co niewidzialne, może wpłynąć na nasz odbiór fotografii. Ale nie tylko o tym będziemy rozmawiać – pomówimy też o błędach w reportażach i ich konsekwencjach.

SOBOTA, 19 października

Godz. 12:00 | Salon Silesiusa: Debiut. Z osobami poetyckimi nominowanymi do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2024 w kategorii Debiut rozmawia Karol Poręba

W rozmowie wokół nominowanych debiutanckich tomów poetyckich udział wezmą: Opal Ćwikła („UFOPORNO”), Martyna Pankiewicz („czym się żywi ziemia i martwi”) i Urszula Sikora („Trzynasty miesiąc”).

Godz. 13:30 | Salon Silesiusa: Książka roku. Z poetkami i poetami nominowanymi do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2024 w kategorii Książka roku rozmawia Anna Kałuża

W spotkaniu udział wezmą: Justyna Bargielska („Wybór stand-upów”), Kacper Bartczak („czas kompost”), Dominik Bielicki („Wielki ping-pong”), Darek Foks („Patriotka”) i Justyna Kulikowska („Obóz zabaw”).

Godz. 15:00 | Salon Silesiusa. Z laureatką Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2024 za całokształt twórczości Marzanną Bogumiłą Kielar rozmawia Piotr Śliwiński

Już debiutancki tom poetycki Marzanny Bogumiły Kielar („Sacra conversazione”) okazał się dyskretnym objawieniem. Kontemplatywny w czasach powszechnej aktywności, ściszony pośród zgiełku transformacji, precyzyjny i subtelny, wydany na uboczu – zdumiewał. Kolejne książki – w tym ubiegłoroczne „Wilki” – przesądziły o silnej, suwerennej pozycji autorki i szacunku, jakim się cieszy. Zbudowała swój świat, odseparowany, chłodny, wilgotny, lecz przesycony cichą emocją, niepewną, lecz wyczuwalną duchowością, także kobiecy. Piotr Śliwiński powiedział, że o poezji współczesnej rzadko mówi się, że jest piękna, ale o poezji Marzanny Bogumiły Kielar wręcz wypada to mówić.

Godz. 16:30 | Włącz podcast, czyli polskiego słuchacza to interesuje. Z Karoliną Głowacką (Radio Naukowe) i

Maciejem Okraszewskim (Dział Zagraniczny) rozmawia Waldek Mazur Zaczynali w tradycyjnych redakcjach, pisząc teksty między innymi dla „Polityki”, „Newsweeka”, „Gazety Wyborczej” czy „Le Monde diplomatique” (Maciej Okraszewski) bądź prowadząc audycje w Radiu Tok FM i wydając książki (Karolina Głowacka). Oboje w którymś momencie powiedzieli jednak „dość”. Kierowani wiarą, że media nie muszą być coraz głupsze, a w Polsce wciąż są odbiorcy głodni ambitnych treści, stworzyli podcasty, które zgromadziły wielotysięczne audytoria, dając im niezależność i swobodę pracy dziennikarskiej. A może to tylko pozory?

Godz. 18:00 | Bartosz Panek, Zboże rosło jak las. Pamięć o pegeerach. Z autorem i Stanisławem Obirkiem rozmawia Michał Nogaś współorganizator: Wydawnictwo Czarne

Pegeery, które miały gwarantować wydajność, stabilne zatrudnienie i postęp techniczny wsi, na niemal pół wieku zdominowały jej pejzaż. Bartosz Panek, przygląda się pegeerom i śladom po nich, próbuje w swojej książce odpowiedzieć na pytanie, czy udało się zrealizować wielkie plany z nimi związane. A my do rozmowy z nim zaprosiliśmy też kogoś, kto w pegeerze się wychował: teologa i historyka Stanisława Obirka. Jak wpłynęło na niego to doświadczenie?

Godz. 20:00 | Akademia Muzyczna

Gala Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus i Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius wydarzenie zamknięte

NIEDZIELA, 20 października

Godz. 11:30 | Salon Angelusa. Z laureatem bądź laureatką Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2024 rozmawia Justyna Sobolewska

Godz. 13:00 | Salon Silesiusa. Z osobami, które w 2024 otrzymają Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius w kategoriach Debiut i Książka roku, rozmawia Alina Świeściak

Godz. 14:30 | Aneta Korycińska, Radio w mojej głowie. Opowieści o ADHD. Z autorką rozmawia Dorota Oczak-Stach współorganizator: Wydawnictwo Prószyński i S-ka

To spotkanie dla tych, dla których ADHD to tylko zbitka czterech liter, i dla tych, którzy doskonale wiedzą, czym ADHD jest. Aneta Korycińska, znana jako Baba od polskiego, w swojej książce opowiada o sobie – zdiagnozowanej w wieku 33 lat – i oddaje głos innym osobom z późną diagnozą ADHD. A my porozmawiamy z nią o tym, dlaczego o ADHD warto mówić.

Godz. 16:00 | Bożena Keff, Nieśmiertelny. Z autorką rozmawia Irek Grin

Książka Bożeny Keff, niestrudzonej badaczki feminizmu, homofobii i antysemityzmu, to obraz polskiej inteligencji ostatniego wieku. Usłyszymy tu echa najważniejszych sporów ideowych naszej współczesności, zobaczymy bohaterów rozdartych między katolickim pesymizmem i oświeceniową wiarą w lepszy świat. Ale „Nieśmiertelny” to przede wszystkim książka o dążeniu do spójnej, ale niezamkniętej tożsamości. O pragnieniu wewnętrznej integracji. A także o tym, co tę integrację utrudnia czy wręcz uniemożliwia. I na ten właśnie temat porozmawiamy z autorką.

Godz. 17:30 | Jakub Małecki, Korowód. Z autorem rozmawia Anna Fluder Najnowsza książka Jakuba Małeckiego, długo owiana nimbem tajemnicy, opowiada o granicach prawdy i fikcji, o strachu i wielkich, często szalonych marzeniach. To odważna, zaskakująca historia, która pędzi, wiodąc czytelnika przez wieki.

Wszystkie wydarzenia (poza Galą wręczenia nagród Silesius i Angelus) odbywają się w Klubie Wrocławskiego Domu Literatury Proza (Przejście Garncarskie 2, II piętro). Wstęp wolny!

Organizatorzy: EMG i Wrocław miasto spotkań Współorganizatorzy: Wrocławski Dom Literatury, Wrocław Miasto Literatury UNESCO Partnerzy: Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius, Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus, Art Hotel, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Wydawnictwo Czarne, Wydawnictwo Marginesy, Wydawnictwo Znak, Klub Proza.